آموزش مهره های تزیینی و پولک و منجوق دوز

منجوق دانه های ریز از جنس شیشه و بلورکه بعنوان زیور و زینت روی لباس می دوزند. از این دوخت برای تزیین انواع :انواع تابلو های تزیینی،کیسه های پول،چنته،کیسه قلمدان،جای مهر،جای مسواک،وغیره استفاده می نمایند.منجوق دوزی بیشتر در شهر های :قزوین،آذربایجان غربی و شرقی،یزد،ااصفهان،وجنوب ایران رایج می باشد. 
مواد اولیه:1-انواع منجوق ها-2-پارچه3-نخ4-سوزن5-تور شماره دوزی
گاه منجوق دوزی ها به همراه دیگر سوزن دوزی ها مثل گلدوزی با نخ ابریشم وپولک و مرواریدوسنگ وملیله وسرمه دوخته می شود.
در منجوق دوزی روش های دوخت متفاوتی وجود دارد
1
1–روش خطی:که بر روی خط ممتد یک ردیف منجوق دوخته می شود.

2-روش توپر:که برای سطح وسیع ردیف های منجوق در کنار یکدیگر دوخته می شود.

3-برگ دوزی:جهت دوخت سطح برگ ها به صورت جناغی.

-4-بست دوزی:جهت دوخت تابلواستفاده می گردد این یکی از روش های است که در دئخت روش خطی مورد استفاده قرار می گیرد ودر آن از دو سوزن نخ یکی جهت نخ کردن منجو ق ها و دیگری جهت بست زدن روی نخی که از میان منجوق ها گذشته است استفاده می گردد.این روش از استحکام زیادی بر خوردار نیست.به دوختی که امروزه از آن استفاده می شود دوباره دوزی نیز گفته می شود.به این ترتیب که منجوق ها دو بار به پارچه دوخته می شوندیعنی ابتدا چهار عدد منجوق را به سوزن گرفته ودر پارچه فرو می برندواز پشت پارچه سوزن را از وسط چهار عدد یعنی میان آن ها بیرون آورده و برای بار دوم از دو دانه ی آخر رد می کنند.
5 –برجسته دوزی:جهت برجسته نمودن منجوق دوزی تعداد منجوق ها را در سطح مورد دوخت بیشتر از اندازه می گیریم ویا این که زیر آن را برجسته نموده وسپس شروع به دوخت می کنیم .

شرابه دوزی

شرابه رشته ها و منگو له هایی که از کناره چیزی آویزان کنند.
1- شرابه دوزی ساده:که تنها با ردیف های منجوق ها به صورت ریشه ای به طول 2الی 10سانتی متر دوخته می شود.
2- شرابه دوزی الوان:در تک تک ریشه ها تنوع رنگ وجود دارد واستفاده از رنگ ها به طور یکسان در ریشه ها انجام می گیرد.
3- نوع ساده نقش دار:در این نوع شرابه دوزی جهت استفاده از رنگ ها از طرح های شطرنجی الوان استفاده می گرددو مطابق تعداد طرح مورد استفاده از رنگ های گونا گون استفاده می شود تا طرح مورد نظر بر روی شرابه دوزی پیاده شود.
4- نوع دالبری ساده :در این نوع شرابه دوزی انتهای ردیف آزاد نمی باشد بلکه دو سر آن به لبه پارچه تماس دارد.
5- دالبر های تقاطعی یا جفتی:در این نوع شرابه دوزی از میان هر دالبری که دوخته شده دالبر دیگری دوخته می شود.در دالبر تقاطعی منجوق هایی که در ردیف بعد دوخته می شود ممکن است هم رنگ یا از رنگ دیگر باشد
6- شرابه زیگزاگی:دراین نوع دوخت شرابه پس از بیرون آوردن سوزن از روی خط مورد نظر تعداد مشخصی از ملیله یا منجوق به سوزن گرفته سپس یک دانه را به نخ کشیده و دوباره به همان تعداد قبلی منجوق یا ملیله را به سوزن گرفته و بعد سوزن را در همان خط قبلی به پارچه فرو می برند.
7- شرابه زیگزاگی آویز دار دوبل :که در آن یک ردیف شرابه زیگزاگی آویزدار در میان ردیف قبلی دوخته می شود.
8- شرابه روی منگوله ی منجوق:ابتدا روی گلوله ی مروارید و یا چوبی و یا دانه ی تسبیح را منجوق دوزی می کنند به طوری که منجوق تمام سطح گلوله را بپوشاند. 
موارد استفاده از انواع شرابه دوزی در تزیین پرده ونیز در قسمت های مختلف لباس مانند :دور گردن،روی سینه،مچ دست ولبه دامن کودکان می باشد.شهر های اصفهان ،قزوین،وبندر عباس از مراکز رایج شرابه دوزی هستند. 

دامن را سته با پیلی معکوس

از الگوی دامن راسته استفاده میکنیم
پشت دامن :
 به خط وسط پشت 16 سانت اضافه میکنیم
وسط پشت را روی دولای بسته ی پارچه قرار میدهیم و برش میزنیم
پیلی ها به سمت پهلوها تا میخورند
جلوی دامن:
 خط پیلی را وسط خط کمر مشخص کرده و خطی به پای دامن عمود میکنیم
خط پیلی را قیچی کرده و ما بین آن 32 سانت اضافه میکنیم
یک طرف پیلی را به سمت پهلو و طرف دیگرا را به سمت مرکز جلو تا میکنیم
زیپ در پهلوی چپ دوخته میشود
** برای افراد شکم دار 12-15 سانت از کمر پایین آمده  و برای افراد نرمال 15-20 سانت دوخته و برای طرح نیلوفری 40 تا 45 سانت دوخته میشود
 

نحوه دوخت چادر

این چادر ساده در عین حال کاملاً مناسب مساجد، دانشگاه‌ها و ادارجات می‌باشد و مصرف پارچه آن کمتر از بقیه چادرها می‌باشد. دوخت آن ساده و کاربردی می‌باشد. اگر از پارچه‌های عریض باشند 180 سانتی‌متر پایین آن تکه نمی‌خورد ولی اگر معمولی باشد .............. که نیاز است بقیه پارچه را تکه کرده، از وسط آن به هم دوخته می‌شود. سپس پارچه را از اطراف دولای بسته تا کرده، دو طرف پارچه را تا ................ مانده به نقاط BوA دولای بسته پارچه می‌باشد DوC درز دوخت می‌باشد تا نقطه E دوخته می‌شود. AC و AD با چرخ‌کاری لبه‌دوزی می‌شود.

دو عدد بند به نقطه E دوخته که دور گردن می‌افتد.

از نقطه E 30 سانتی‌متر پایین آمده نقطه F می‌شود، دوخته می‌شود.

از نقطه F 30 سانتی‌متر کنار رفته، نقطه C می‌شود.

دو عدد بند 50-70 سانتی‌متر دوخته شده در زمان سر کردن به دور کمر بسته می‌شود. این بندها کمک می‌کند اگر چادر را شخص بلند قدی استفاده کند. قد چادر را به اندازه دلخواه در بیاورد. اگر برای مصارف خانگی استفاده کنند و قد به اندازه شخص باشد نیازی به بند کمر نیست.

در این مدل از بند رنگی استفاده کرده که قابل تشخیص باشد.

در صورت نیاز می‌توانید نقاط A را به اندازه صورت علامت زده بعد از نقطه R یک چانه دوخته می‌شود که مقنعه نیاز نداشته باشد.

پوشش مردمان دشتی در صد سال گذشته

●پوشش مردمان دشتی در صد سال گذشته:

بررسی‌ها نشان می‌دهد که پوشش تمام بدن در دوره‌های مختلف تاریخی چه نزد زنان و چه نزد مردان در ایران یک حقیقت بوده‌است و به هیچ وجه ایرانیان در برهنگی به سر نمی برده‌اند!

برخی معتقد هستند; که این پوشش کامل و آراسته به نوعی ریشه به وجود آمدن حجاب در دنیا است.

✍ویل دورانت معتقد است نقش پوشش و حجاب زنان در ایران باستان چنان برجسته‌است, که می‌توان ایران را منشاء اصلی پراکندن حجاب در جهان دانست.

***دائرةالمعارف لاروس نیز به وجود حجاب زنان در ایران باستان اشاره می‌کند. در تفسیر اثنی عشری چنین آمده‌است: «تاریخ نشان می‌دهد که حجاب در فرس (فارس) قدیم وجود داشته‌است.»

تاریخ پوشاک به طور کلی بخشی از تاریخ تمدن و فرهنگ انسان است و برای آگاهی از پوشش در ایران، باید فرهنگ مردم ایران را هم بررسی کرد.

روند تاریخ تمدن و فرهنگ انسانی از زمانی آغاز شد که انسان‌ها زندگی فردی و غارنشینی را رها کرده و هسته‌های ابتدایی نخستین جامعه بشری را پدید آوردند. از این رو در هر جامعه‌ای بنا به شرایط زیر نوع پوشاک و پوشش زنان و مردان متفاوت شد:

**در کتاب پوشاک باستانی ایرانیان در ذیل عنوان «پوشاک اقلیت‌های میهن ما» در مورد حجاب زنان زرتشتی چنین می‌خوانیم: «این پوشاک که بانوان زرتشتی از آن استفاده می‌کنند، شباهتی بسیار نزدیک به پوشاک بانوان نقاط دیگر کشور ما دارد. چنان که روسری آنان از نظر شکل و طرز استفاده، نظیر روسری بانوان بختیاری است و پیراهن، شبیه پیراهن بانوان لُر در گذشته نزدیک است و شلوار، از لحاظ شکل و بُرش، همان شلوار بانوان کُرد آذربایجان غربی است و کلاهک، همان کلاهک بانوان بندری است».

هدف ازمقدمه چینی در باره لباس زن ایرانی آشنای نسل جوان با پوشش زن شهرستان دشتی عموما" زنان روستا های کناره رودخانه مند خصوصا می باشد که در زیر به طور خلاصه  معرفی میکنم .

الف - پیراهن چهل تریزی یا چهل چپوکی .بالا تنه این لباس بیشتر شبیه بلوزی بود که دامن آن به صورت مثلث ها ی بزرگ وکوچک به بالا تنه وصل می شد تا روی پاشنه پا . به علت اتصال مثلث ها لباسی پر چین شبیه تنبان تشکیل می شد, فرق این لباس با تنبان این بود که در این لباس کل پوشش به صورت یک پارچه بود,جنس این لباس از وال سیاه رنگ و بعضا با گلهای ریز بود, متاسفانه این نوع لباس الان کاملا منسوخ گردیده است.

ب:پیراهن چاکدار این پیراهن لباس رسمی بانوان دوطرف رودخانه مند بود, روی تنبان منظره زیبای ایجاد می کرد, در قدیم این پیراهن با پارچه های رایج آن زمان نظیر;بنارسی  واطلس زر دوز یا زری و کیشک آفتابی و... دوخته می شد ودر مراسم عروسی و دیگر مراسم پوشیده می شد...

ج:ارخلق یا ارخلاق :این نوع لباس برای محافظت در مقابل سرما می پوشیدند حالت نیم تنه داشت و از رویه که معمولا از پارچه های زیبا ومرغوب استفاده می شد و آستری دوخته می شد .لبه های یقه آن با نوارهای سیمین  رنگارنگ تزئین می شد .

…تنبان یا شلوار واز جنس پارچه تنبان بیشتر از وال هندی قلاب دوزی شده بود, معمولا پانزده تا بیست متر پارچه استفاده می شد, پایین تنبان با پارچه قلمکار که به دگله معروف بود حاشیه دوزی می شد تا هم باعث کشش دامن تنبان شود و هم چین ها بطور یک نواخت قرار بگیرد"

د:مینا یا مقنه از طور نازک تشکیل می شد که دوطرف آن با بند های گلابتون و ریشه تزئیین می شد, در شهرستان دشتی از تور سیاه نقده باف یا سیم دوزی استفاده می شد برای اینکه مقنه روی سر ثابت بماند از کلاه که شبیه قایق دوخته می شد و توسط دو رشته نخی زیر چانه بسته می شد .مقنعه روی کلاه پوشیده می شد.بعضی از زنان علاوه بر مقنه  لچک ابریشمی سر می کردند...

✍ http://www.Gezderaz100.blofga.com