بسم الله الرحمن الرحیم

 إِنَّا نَحْنُ نُحْیِی الْمَوْتَىٰ وَنَکْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ ۚ وَکُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْنَاهُ فِی إِمَامٍ مُّبِینٍ ﴿یاسین:١٢﴾ ما هر چیزی را در امام مبین گرداوری می کنیم.  وَکُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْنَاهُ کِتَابًا ﴿نبأ:٢٩﴾ امام مانند یک کتاب است و انسانهای عادی مانند یک کلمه یا جمله ای از آن کتاب. همانگونه که کتاب، محیط بر کلمات و جملات درونش است امام نیز بر تمام انسانها و موجودات احاطه وجودی دارد، احاطه ای از نوع احاطه ذهن ما به محتویاتش. با این مقدمه می توان این فقرات عمیق و زیبای زیارت جامعه را می فهمید.

ذِکْرُکُمْ فِی الذَّاکِرِینَ وَ أَسْمَاؤُکُمْ فِی الْأَسْمَاءِ وَ أَجْسَادُکُمْ فِی الْأَجْسَادِ وَ أَرْوَاحُکُمْ فِی الْأَرْوَاحِ وَ أَنْفُسُکُمْ فِی النُّفُوسِ وَ آثَارُکُمْ فِی الْآثَارِ وَ قُبُورُکُمْ فِی الْقُبُورِ فَمَا أَحْلَى أَسْمَاءَکُمْ وَ أَکْرَمَ أَنْفُسَکُمْ وَ أَعْظَمَ شَأْنَکُمْ وَ أَجَلَّ خَطَرَکُمْ (زیارت جامعه)

یایاد شما در قلوب یادکنندگان،و نامتان در نامها،و تن هایتان در تن‏ها،و ارواحتان در ارواح،و جانهایتان در جانها،و آثارتان در آثار،و قبرهایتان در قبرهاست،چه‏ شیرین است نامهایتان،و گرامى است جانهایتان،و بزرگ است مقامتان،و عظیم است مرتبه بلندتاند.

وقتی موجودی مثل امام یا خدا احاطه وجودی بر ما دارند، احساس ما این است که آنها درون ما هستند. بنابر این وقتی فردی متذکر خود یا خدا می شود و به درونش توجه می کند چه بداند چه نداند، به امام هم توجه کرده است. اسم در معنای تکوینی اش همان صفات حقیقی مربوط به یک ذات است نه یک امر لفظی و ذهنی. هر صفتی که درون ماست، پرتوی از صفات امام و آن هم درواقع، پرتوی از صفات خداست.

عالم ماده، معلول عوالم بالاتر است. بنابراین موجودی که احاطه وجودی بر عالم دارد، علت عالم ماده و در نتیجه، علت همه اجساد همه انسانها نیز است. بعبارت دیگر، تمام عالم مادی و از جمله، جسم هر فردی را می توان جسد چنین روح بزرگی دانست. وقتی جسم آنها جسم همه انسانهاست، قبر همه انسانها نیز قبر آنهاست. ارواح و نفوس انسانها نیز پرتوی از ارواح و نفوس امام است زیرا مرتبه عالم مثال نیز که مرتبه وجودی نفوس است، مانند مرتبه ماده، معلول حقیقت امام و محاط در کتاب مبین است.

اگر کسی بواسطه تقوی و پاک شدن از آلودگی دنیا از مرتبه جزیی و محدود اسماء و صفات و نفس خود به مرتبه بالاتر خود که نزدیک تر به مرتبه امام است، برسد، از دغدغه ها و مشکلات مربوط به امور جزیی رها شده و شیرینی این آزادی از قید ماده را احساس می کند. بنابراین اسم آنها (که در حقیقت، مرتبه و برتر ما است) از اسم ما شیرین و نفس آنها از نفس ما کریم تر است.

تقدیم به جان جانان