کمبود آب و راهکارهای آن

70 درصد کره زمین را آب تشکیل می‌دهد. برای همین شاید بسیاری از ما با خود فکر کنیم که زمین تا همیشه آب خواهد داشت.
 
 
با اینحال، آب مورد استفاده انسان‌ها یعنی آبی که آن را می‌نوشند، با آن حمام می‌کنند، زمین زراعی‌شان را آبیاری می‌کنند و ... بسیار بسیار کم است. تنها 3 درصد از آب‌های روی کره زمین جزو آب‌های قابل استفاده برای انسان محسوب می‌شوند! 
دو سوم آب‌های روی زمین جزو یخ‌ها و یخچال‌های طبیعی هستند و باقی غیرقابل استفاده برای انسان. روز به روز رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، آبخیزها و تالاب‌ها در حال خشک شدن هستند و یا آنقدر روند آلوده شدنشان سریع است که تا سال‌های دیگر قابل استفاده نخواهند بود..
در حال حاضر میزان مصرف آب بسیار نگران کننده است. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025 دو سوم جمعیت روی زمین با کمبود آب مواجه باشند و اکو سیستم در سراسر زمین با مشکلات جدی روبرو شود.
هم اکنون که این مطلب را می‌خوانید حدود 1 میلیارد نفر به آب پاک و قابل استفاده دسترسی ندارند! در مناطقی از کره زمین مانند آفریقا (جنوب صحرای ساهارا) عدم دسترسی به آب مشکلات و دشواری‌هایی نظیر شیوع بیماری‌ها از طریق آب آلوده، اختلال در آموزش، عدم توسعه اقتصادی و ... را برای مردم ایجاد می‌نماید.
یکی از مواردی که باید بدانیم این است که صنعت کشاورزی بیشترین میزان مصرف آب و همچنین بیشترین میزان تلف کردن آب را دارد. تغییرات جوی نیز بر روی آب تاثیرگذار بوده و باعث بروز خشکسالی در بسیاری مناطق و وقوع سیل‌های مخرب در مناطق دیگر شده است.
 
 
چه عواملی باعث کمبود آب می‌شود؟
 
جمعیت بشر در مهار آب‌ها بسیار موفق بوده و توانسته برای تشکیل زندگی مدنی و شهرنشینی آب را کنترل کرده و نیازهای خود را برآورده کند. اما سیستم‌های طبیعی آب به طرز فزاینده‌ای تحت فشار هستند و برخی رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و آبخیزها در حال خشک شدن می‌باشند. اما چه دلایلی باعث کمبود آب می‌شود؟
• آلودگی

آلودگی آب از عوامل مختلفی نظیر کودهای شیمیایی و مواد ضد آفت که از زمین‌های کشاورزی به آب منتقل می‌شوند و همچنین ضایعات و زباله‌های صنعتی ناشی می‌شود. حتی آب‌های زیرزمینی هم از این آلودگی‌ها در امان نیستند چرا که برخی از این آلودگی‌ها می‌تواند به اعماق زمین نشت کنند.
برخی از این آلودگی‌ها تاثیر خود را بلافاصله بر روی آب می‌گذارند، مانند فضولات انسانی که حاوی باکتری‌هایی است که بلافاصله آب را آلوده می‌کند. اما نمونه‌های دیگری نظیر زهر و سمی که از کارخانه‌های صنعتی وارد آب می‌شوند ممکن است سال‌ها بعد و در طول زمان در محیط خود رشد و تغذیه کرده و اثرات خود را نشان دهد.
• کشاورزی
70 درصد آب قابل استفاده برای انسان در کشاورزی مصرف می‌شود! مشکل اینجا است که از این مقدار حدود 60 درصد آب به دلایل مختلفی نظیر سیستم‌های آب‌رسانی فرسوده، متدهای قدیمی و کاشت بذرهایی که در برخی زمین‌ها و شرایط آب و هوایی بسیار تشنه می‌شوند و آب بیشتری می‌خواهند به هدر می‌رود. همین باعث خشک شدن رودخانه‌ها و دریاچه‌ها می‌شود. بسیاری از کشورهایی که در ابعاد وسیع به تولید مواد غذایی می‌پردازند مانند هندوستان، استرالیا، چین، اسپانیا و آمریکا به خط قرمز کمبود آب رسیده‌اند. کشاورزی علاوه بر هدر دادن آب، با کودها و مواد شیمیایی مختلف، باعث آلودگی آن نیز می‌شود.
•  رشد جمعیت
در 50 سال اخیر، جمعیت جهان بیش از دو برابر شده است. این رشد سریع جمعیت به همراه رشد اقتصادی و صنعتی، اکوسیستم آبی را در سراسر دنیا تغییر داده و منجر به کاهش شدید تنوع گونه‌های زیستی گردیده است. امروز 41 درصد جمعیت جهان در بستر رودخانه‌ها زندگی می‌کنند کما اینکه با رشد جمعیت، نیاز به ساخت و ساز و غذا و ... و به تبع آنها مصرف آب بیشتر نیز مورد نیاز خواهد بود.
• تغییر آب و هوا
هر چه انسان‌ها به تولید دی اکسید کربن و دیگر گازهای گلخانه‌ای در جو زمین ادامه دهند، شرایط و الگوهای آب و هوایی نیز در جهان تغییر خواهد کرد. در برخی نقاط خشکسالی رخ خواهد داد و در برخی نقاط سیل‌های خانمان برانداز جاری خواهد گردید. در برخی نقاط کوه‌‌های یخ و برف‌ها آب خواهند شد.
این تغییرات با یکدیگر تلاقی پیدا خواهند کرد و منجر به کمبود آب برای مصارف کشاورزی، تولید انرژی، اکوسیستم و زندگی شهری خواهد شد.
 
 
کمبود آب چه تاثیراتی خواهد داشت؟
 
• از بین رفتن زمین‌های مرطوب و حاصلخیز
تا سال 1900 حدود نیمی از زمین‌های مرطوب و تالاب‌های کره زمین از بین رفته بود. این زمین‌ها که زیستگاه پرندگان، چهارپایان، پستانداران و ماهی‌ها و ... هستند هم اکنون نیز در حال از بین رفتن می‌باشند. این زمین‌ها برای کشت برنج (که قوت غالب بسیاری از مردم جهان است) مناسبند و همچنین بهترین خدمات را به اکوسیستم می‌دهند زیرا به تصفیه آب کمک کرده، از وقوع طوفان جلوگیری می‌کند و سیل را نیز کنترل می‌نمایند.
• آسیب دیدن اکوسیستم و از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری
وقتی آب کمیاب می‌شود، زمین‌ها و مناظر طبیعی از بین می‌روند. دریای آرال در آسیای مرکزی روزگاری چهارمین دریاچه پرآب جهان به شمار می‌رفت. اما تنها طی سه دهه به اندازه دریاچه میشیگان حجم خود را از دست داده و اکنون یک زمین نمک به جای مانده که خطرات ناشی از طوفان نمک مردم آن منطقه را تهدید می‌کند. آلودگی‌ آب، کمبود غذا و انرژی، سقط جنین و زندگی کوتاه، از بین رفتن تنوع گیاهی و جانوری و ... از فجایعی است که مردم این خطه با آن روبرو هستند.
• کمبود آب برای میلیاردها انسان
برای ادامه زندگی آب پاکیزه نیاز است. اما امروز حدودا 1.1 میلیارد نفر از انسان‌های روی زمین با فقدان آب مواجه هستند و حدودا 2.7 میلیارد نفر هم دست کم به مدت یک ماه در طول سال با کمبود آب مواجهند. آب غیربهداشتی نیز یکی دیگر از معضلات است چرا که حدودا 2.4 میلیارد نفر از طریق آب آلوده به وبا، حصبه و دیگر بیماری‌های مرتبط با آب مبتلا می‌شوند. همچنین حدود 2 میلیون نفر که بیشتر آنها را کودکان تشکیل می‌دهند، از بیماری‌های اسهالی مربوط به آب آلوده جانشان را از دست می‌دهند.