دیسک کمر و سیاتیک چه تفاوتی دارند؟

 

حقیقت این است که هم دیسک و هم سیاتیک عضوی از بدن انسان است و بیماری محسوب نمی شوند. یک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی گفت: کمر دردی که حالت انتشار به پا دارد می تواند ناشی از بیرون زدگی دیسک بین مهره ای و فشار به ریشه های عصب سیاتیک باشد که به غلط بین مردم بنام دیسک و سیاتیک عنوان می شود.
دیسک کمر یا سیاتیک؟ این سوالی است که بسیاری از بیمارانی که با دردکمر و پا روبه رو هستند، از پزشک معالج خود می پرسند. بسیاری از افراد تعریف دقیقی از این دو بیماری ندارند و اکثرا کلمات را جابجا استفاده می کنند.
دکتر محمد حسن بهرامی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با بیانی ساده به تفاوت میان این دو پرداخت که به این شرح است:
حقیقت این است که هم دیسک و هم سیاتیک عضوی از بدن انسان است و بیماری محسوب نمی شوند. بین هر مهره یک دیسک بین مهره ای نرم و قابل انعطاف با عملکرد خاص خود وجود دارد که می تواند بیماری های خاص خود از بیماری های تخریبی عفونی و التهابی گرفته تا پارگی و بیرون زدگی و یا به اصطلاح هرنی دیسک را داشته باشد.
همچنین سیاتیک از بزرگترین عصب های بدن است که از چندین ریشه عصبی از ناحیه کمر در چندین سطح منشاء گرفته و سپس از ناحیه کمر به پشت ران و ساق پا رسیده و شاخه های حسی و حرکتی خود را حس می دهد و مسئول حس و حرکت پاها است. عصب سیاتیک می تواند در صدمات، شکستگی ها و بریدگی های عمیق دچار ضایعه شود. چنانچه ریشه های کمری عصب سیاتیک به واسطه فشار دیسک بیرون زده تحت تاثیر قرار گیرند می تواند موجب درد انتشاری، ضعف و بی حسی پا شده که به اصطلاح و غلط کلمه سیاتیک استفاده می شود.
شایع ترین علامت این بیماری کمر درد است. کمر درد بسیار شایع بوده و علل و عوامل بسیار زیاد و متنوعی دارد. یک نوع خاص از کمر درد که حالت انتشار به پا دارد می تواند ناشی از بیرون زدگی دیسک بین مهره ای و فشار به ریشه های عصب سیاتیک در ناحیه کمر بوده که در این مورد خاص باید از کلمه هرنی دیسک کمری و درگیری عصب سیاتیک استفاده شود که البته پزشکان از اصطلاح دیسکوپاتی و رادیکولوپاتی استفاده می کنند. در این مورد بسیاری از بیماران از کلمه دیسک و سیاتیک استفاده می کنند که این باور غلط باید تغییر یابد.
چنانچه ذکر شد کمردرد انواع مختلفی داشته و علل و عوامل مهمی را در بر می گیرد. از بیماری های التهابی، عفونی گرفته تا بیماری های متابولیکی و روماتولوژیکی و حتی بیماری های خطرناکی چون سرطان و ....، همچنین علل ساده ای مثل اسپاسم عضلانی و عوامل مکانیکال و در نهایت عواملی که منشاء آن دیسک بین مهره ای است. بنابراین کمر درد یک نشانه و علامت است و نه بیماری، مثل تب که می تواند به علت های ساده و گاهی خطرناک ایجاد شود و نیاز به بررسی و معاینات دقیق تری دارد.
بنابراین بیماران دچار کمردرد ابتدا باید به پزشک مراجعه کرده و با شرح حال و معاینه دقیق و در صورت نیاز انجام تست های خاص، بررسی های تصویر برداری و «ام ار ای»، نوار عصب و عضله و ... نوع ، شدت و علت کمر درد مشخص شده و سپس درمان اختصاصی انجام شود. به فرض وجود بیماری هرنی دیسک کمر و درگیری ریشه های عصب سیاتیک و وجود درد در کمر با انتشار به پا و بی حسی و ضعف اندام ، ابتدا پزشک با معاینه و تست های تشخیصی دقیق باید نوع و شدت بیماری را مشخص نماید و سپس درمان های مرحله ای و تخصصی انجام گیرد. اگر چه درصد کمی از این بیماران نیاز به جراحی فوری پیدا می کنند ولی تقسیم بندی بیماران به موارد جراحی و غیر جراحی مهم ترین وظیفه پزشک معالج است.
خوشبختانه اکثر این نوع کمر دردها با اقدامات غیر جراحی نظیر استراحت مطلق یا نسبی، دارو درمانی، تجویز ورزش های طبی، استفاده از کرست های کمری، انجام فیزیوتراپی، استفاده از استخر و حرکت درمانی در آب و تغییر روش زندگی و احتیاطات لازم نتیجه می گیرند. نکته مهم بعد از درمان کمر درد، جلوگیری از عود مجدد بیماری بوده که لازم است آموزش های خاص به بیمار داده شود و جنبه های پیشگیرانه بسیار مهم است. ضمنا پرهیز از خود درمانی و عدم مراجعه به افراد غیر پزشک و غیر متخصص توسط بیماران بسیار مهم بوده و لازم است با مشورت پزشکان متخصص جراحی اعصاب ، ارتوپدی، طب فیزیکی ، روماتولوژیست و ... مشکلات خود را به شکل علمی با کمترین هزینه و بهترین نتیجه حل کرده و قدر سلامتی خود را بدانند.