مذاکرات هسته ای ایران و گروه 5+1، دلایل موافقان و مخالفان(تحلیل)

مذاکرات هسته ای ایران و گروه 5+1، دلایل موافقان و مخالفان

از سعدآباد تا ژنو. این ابتدا و انتهای مسیری است که مذاکرات 10 ساله ایران با 5+1 بر سر موضوع هسته ای طی کرده.موضوعی که در فضای عادی و عادلانه، اصولا نیازی به مذاکره نداشت! زیرا یک طرف مذاکره تنها آن چیزی را می­خواست که حق هرکشوری است. استفاده صلح­آمیز از انرژی هسته­ای اما در طرف مقابل آمریکا نشان داده بود به هیچ طریق حاضر نیست این حق را به رسمیت بشناسد.

پیشاپیش انتخابات ریاست جمهوری 24 خرداد92 برخی جریانات سیاسی اینگونه وانمود می کردند که تنها راه به نتیجه رسیدن مذاکرات و برداشتن تحریم های ظالمانه ضد مردم ایران مذاکره با کدخدا است.  همزمان با شروع به کار دولت یازدهم و در فضای متاثر از برخی اظهار نظرهای بظاهر متفاوت مقامات آمریکایی، مقدمات برای فصل جدیدی از مذاکرات ایران و 5+1، با نقش پررنگ تر آمریکا در این فصل از مذاکرات، فراهم می شد.

ایران، باز هم به مانند گذشته با دستی پر وارد ژنو شد و طرح پیشنهادی خود با عنوان "پایانی بر یک بحران غیرضروری، آغازی بر افق­های تازه" را به اعضای 1+5 ارائه کرد. 2 دور مذاکره در ژنو بدون هر نتیجه ای پایان یافت..اما مذاکرات ژنو 3. متفاوت از ژنوهای قبل بود! در آغازین ساعات روز یکشنبه 3 اذر بود که سرانجام ماراتن مذاکرات ایران و اعضای 1+5 با امضای یک توافق اولیه میان دو طرف به پایان رسید.توافقی که در نگاه برخی "دستاوردی تاریخی"لقب گرفت.رئیس جمهور ایران هم بلافاصله در نشستی خبری اعلام کرد که قدرت های جهانی حقوق هسته ای ایران را برسمیت شناخته اند و ساختمان تحریم ها ترک برداشته است.اما ساعتی بعد ، مقامات آمریکایی تفسیر خود را از این توافق ارائه دادند و از اساس منکر حق غنی سازی ایران شدند و این نکته را هم تاکید کردند که همچنان ساختار تحریم ها پابرجاست.

باگذشت چند روز از توافق ژنو، و فروکش کردن احساسات و هیجانات اولیه، رسانه ها حالا از مسیر دشواری سخن می گفتند که ایران و 5+1 در 6 ماه آینده پیش رو دارند.مسیری که قرار است به توافقی جامع و نهایی منتهی شود و پرونده هسته ای ایران را به حالت عادی برگرداند.این که ایران و 5+1 در این توافق چه تعهداتی داده اند و قرار است ظرف 6 ماه آینده چه اقداماتی انجام دهند اولین سئوالی بودکه رسانه ها بدنبال  .پاسخش بودند..این بار هم آمریکایی ها بودند که برخلاف تعهدشان بر محرمانه نگهداشتن متن توافق ژنو، نسخه ای از آن را در اختیار رسانه ها قرار دادند.

با انتشار متن توافق ژنو، سیل انتقادات بیشتری روانه تیم مذاکره کننده شد.از مهمترین منتقدان توافق ژنو می توان جریان اصولگرایی را برشمرد.این جریان معتقد است که توافق ژنو و تعهدات طرفین متوازن نیست و در برابر آنچه نقد داده ایم امتیازاتی کم آن هم به صورت نسیه اکتفا کرده ایم.جریان اصولگرایی معتقد است که متن توافق اقدام مشترک ضعیف نوشته شده و سخت می توان توافقی جامع که حقوق هسته ای ایران را حفظ کند بر آن بنا نهاد.رئیس جمهور و تیم مذاکره کننده اما معتقدند که توافق ژنو توانسته حقوق هسته ای ایران را حفظ کند و با همین دلیل رئیس جمهور از دانشگاهیان خواست در مجامع مختلف به دفاع از این توافق بپردازند.و نگذارند که عده ای بدون شناسنامه، بی سواد ، ترسو و بزدل مردم را نسبت به این توافق بدبین کنند.

با وجود پایبندی کامل ایران به تعهداتش در توافق ژنو که بارها به تائید اژانس بین المللی انرژی اتمی رسیده ، اما اجرای توافق نامه ژنو از سوی آمریکا و متحدانش مسیر متفاوتی را می پیماید.اضافه نشدن تحریم های جدید شاید یکی از مهمترین تعهد امریکایی ها در توافق ژنو بود، اما آمریکا و اتحادیه اروپا بعد از توافق ژنو بیش از 5 بار تحریم ها ضد افراد و شرکت های مرتبط با ایران اضافه کردند. علاوه بر اضافه نشدن تحریم ،تعلیق تحریم های خدمات کشتی رانی ، خدمات بیمه ای و صنعت پتروشیمی ایران از جمله تعهدات  آمریکا در توافق ژنو بود که به دلیل کوتاه‌مدت بودن تعلیق تحریم‌های بیمه‌ای، برای هیچ شرکت خارجی انعقاد قرارداد بیمه‌ای به‌صرفه نیست.فلذا این تعهد نیز نتوانست کوچکترین فایده‌ای برای اقتصاد کشور داشته باشد. ایجاد دست‌رسی به 4.2 میلیارد دلار از درآمد نفتی ایران حاصل از فروش میزان مجاز نفت یکی دیگر از تعهدات آمریکایی ها در توافق ژنو بود.هر چند ظاهرا آمریکایی ها این مبلغ را آزاد کردند اما همین مبلغ هم به دست ایران نرسید تا به گفته بی بی سی در این مدت حتی " حدود بیست میلیارد دلار دارایی های دیگر ایران هم مسدود شود، و جمع دارایی های مسدود شده ایران را به 115 و نیم میلیارد دلار برساند.سرنوشت دیگر تهدات امریکا همچون توقف تلاش برای  کاهش فروش نفت ایران،.برداشتن تحریم های صنعت خودرو و هواپیمایی و پتروشیمی هم به مانند دیگر تعهدات آمریکا همچنان در هاله ای از ابهام است.

در حالی که ماده 18 کنوانسیون 1969 وین در خصوص معاهدات تاکید دارد که ، کشورها باید از انجام اقداماتی که به هدف و منظور معاهداتشان آسیب می زند، حتی قبل از لازم الاجرا شدن قرار داد خودداری کنند اماآمریکا  نه تنها از اجرای تعهدات خود در توافق ژنو طفره می رود، بلکه این بار ودر اقدامی بر خلاف قوانین بین الملل از ورود نماینده جدید کشورمان به سازمان ملل جلوگیری می کند به فاصله یک هفته ، وزارت دادگستری آمریکا ، دارایی ها و مستغلات بنیاد علوی در  این کشور را مصادره می کند.

گر چه برخی پیش بینی می کردند با مذاکرات رودرروی مقامات ایران و آمریکا ،مواضع خصمانه این کشور نسبت به مردم ایران تعدیل خواهد شد.اما مروری بر ادبیات مقامات کاخ سفید پس از توافق ژنو از واقعیت دیگری حکایت می کند.در یک نمونه از این اظهارات، وندی شرمن معاون وزیر امورخارجه آمریکا در سخنانی اهانت آمیز نسبت به ملت ایران که در روزنامه لس آنجلس تایمز بازتاب یافته، می گوید:" فریب و نیرنگ قسمتی از DNA ایرانیان است. دیگر مقامات آمریکا ،هم  در فاصله زمانی شش ماه بعد از توافق ژنو بیش از 13 بار ایران را به استفاده از گزینه نظامی تهدید می کنند.

11 دور مذاکره از نیویورک تا ژنو ، از ژنو تا وین و از وین تا نیویورک ، هر چند یک سال بیشتر به طول نیانجامید اما صحنه روشن دیگری از صداقت دو طرف پرونده ای هسته ای کشورمان را پیش روی جهانیان قرار داد. یک طرف پایبند به تعهدات خود، حتی فراتر از مقررات و معاهدات بین المللی، و طرف دیگر ناقض حتی ساده ترین تعهدات و پیگیری مطالبات غیر قانونی و زیاده خواهانه. "تجربه یک ساله "گذشته نیز بار دیگر این واقعیت را آشکار ساخت که بی اعتمادی ایرانیان به آمریکا ،ریشه در ماهیت استکباری و سلطه جوی این کشور دارد و انتظار تحقق حقوق ملت ایران از طریق تعامل و مذاکره با آمریکا انتظار واقع بینانه ای نیست.حال باید منتظر ماند و دید آیا در ادامه مسیر مذاکرات، آمریکا  و متحدانش همچنان در مسیر بی نتیجه گذشته حرکت خواهند کرد ؟ 

بلافاصله پس از تمدید مذاکرات...

 بلافاصله پس از اعلام تمدید مذاکرات… بورس ایران بیش از ۱۵۰۰ واحد افت کرد؛ و دلار از مرز ۳۵۰۰ گذشت. قیمت نقت به پایین ترین قیمت خود در چند ماه اخیر رسید؛ کمتر از ۷۰ دلار. تخصیص اعتبار مصوب در هیچ نهاد دولتی صد در صد نبوده عموم نهادها با کمبود بودجه مواجهند. معاون رییس جمهور دقایقی پیش اعلام کرد نانوایی ها می توانند از فردا نان را تا ۳۰ درصد گرانتر بفروشند.. ظاهرا امریکا بنا دارد میزان فروش نفت ایران را در هفت ماه تمدید مذاکرات به نصف برساند یعنی حدود ۵۰۰ هزار بشکه. از طرفی تقریبا تمام رسانه های آمریکایی و اروپایی نوشته اند که با روی کار آمدن کنگره جمهوری خواه در آمریکا تحریم‌های شدیدی مجددا علیه ایران وضع خواهد شد.. همه ی شواهد گواه آن است که بناست تا سرحد ممکن ایرانیان شرایط دشوار اقتصادی را در این هفت ماه سپری کنند. شرایطی که تیم مذاکره کننده را به زانو درآورد. ما پیش از این برگ های مهم را بازی کرده ایم؛ از تعطیل کردن آب سنگین اراک تا توقف غنی سازی ۲۰ درصد تا خاموش کردن هزاران سانتریفیوژ و… تحریم ها هم بیشتر شده و متنوع تر. معلوم نیست اینبار امریکایی چه مطالبه ی جدیدی را روی میز مذاکرات خواهند گذشت! الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا تتنزل علیهم الملاءکه ان لا تخافوا و لا تحزنوا.. همه را برای تحمل شداید دعا کنیم. هم مردم و هم دولت را و به قول امام راحل هرچه فریاد داریم بر سر آمریکا بکشیم.  

روز ارتجاع و انحطاط جامعه ما، روزی است که تو بگویی： "مملکت؛ رهبران، مسئولان مسلمان، مؤمن، آگاه و متعهد پیدا کرده، خودشان وظایف خودشان را البته میشناسند و عمل می کنند و دیگر چه نیازی به من!" خدا کند چنین روزی هرگز در جامعه ما پیش نیاید.. (شهید مظلوم آیت الله دکتر بهشتی)

نشریه آمریکایی: کم رنگ شدن آثار تحریم های ایران/رشد اقتصادی 2 درصدی با تکیه بر صادرات غیرنفتی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس ، نشریه تحلیلی نشنال‌اینترست در گزارشی به میزان تأثیر تحریم‌های غرب بر اقتصاد ایران پرداخته و نوشته که آمریکایی ها بیش از حد، آثار تحریم‌های خود را جدی می‌گیرند. در ابتدای این مقاله، نویسنده به تهدیدهای جمهوری‌خواهان به افزایش تحریم ها علیه ایران اشاره کرده و می‌گوید که این لحن، نشان‌دهنده بدبینی آمریکایی‌ها به نتیجه مذاکرات ایران و 1+5 است و تحقق تحریم‌های جدید، عاملی برای خارج شدن مذاکرات از مسیر سازنده خود خواهد بود. نشنال‌اینترست به آثار تحریم‌های فعلی هم می‌پردازد و می‌گوید که محدودیت‌های اعمال شده بر صادرات نفت و [...]