توان استاد در برقراری ارتباط سالم و شایسته با دانشجویانش و تسلط کافی برای ارائه درس با توجه به منابع اعلام شده از سوی دانشگاه، همچنین ایجاد علاقه و انگیزه در دانشجو به جهت حضور در کلاس و ادامه روند یادگیری درس داخل کلاس همگی بر استاد بودن شخص دلالت می کند .
به عنوان مثال ریان دی (1960) تدریس موثر را دارای ویژگی های زیر می داند :
- ارتباط گرم و صمیمی معلم همراه با درک و فهم ، در مقابل ارتباط سرد و بد ون توجه و به دور از فهم
- انجام فعالیت با سازماندهی و برنامه ریزی در مقابل بی برنامه گی
- انجام فعالیت برانگیزاننده و همراه با تفکر در مقابل افسردگی ، گرفتگی و عادی بودن
روزنشاین و فورست (1971) نیز معتقدند که تدریس موثر مشخصه های زیر را داراست :
- معلم با اشتیاق به تدریس می پردازد.
- معلم وظیفه مدار بوده و به کار خود علاقه مند است.
- بیان معلم در هنگام ارایه محتوای آموزشی واضح و روشن است.
- معلم از مواد و روش های آموزشی متنوع استفاده می کند.
- معلم جهت یادگیری محتوای آموزشی فرصت هایی را برای شاگردان آماده می کند.
آنچه مسلم گشته است این است که معلم خوب نمی تواند کسی باشد که از روشهای مشخص و دیکته
شده ای پیروی کند.
هر معلمی در درجه اول یک انسان است و هر انسانی قابلیت های منحصر به فردی دارد. لذا هر معلمی در تدریس روشهای منحصر به فرد خودش را به کار می گیرد که او را تبدیل به یک معلم خوب یا بد می کند و این مستلزم آشنایی معلم با حرفه معلمی است. با این وجود محققین همواره به دنبال ویژگی های عینی برای یک معلم خوب بوده اند تا بر اساس آنها بتوانند معلمان را ارزشیابی کرده و سپس در جهت اصلاح آنها برآیند.
در جایی دیگر برای ارزشیابی از معلم شش شرط عنوان شده است که عبارتند از:
1- تسلط بر رشته تخصصی خویش و آگاهی از دانش موجود جهانی
2- توان انتقال مطالب به مخاطبین و به کار اندازی اندیشه و تفکر آنان
3- باورهای در خور و صحیح نسبت به جامعه و مردم و رفتارهای آنان
4- باورهای مثبت درباره خود
5- باورهای مناسب و سازگار درباره مقاصد و هدفهای جامعه، دانشگاه، کلاس درس و همچنین اهداف فردی و حرفه ای
6- رسیدن به خودکشفی و پیدا کردن شیوه های خلاق و سازنده تدریس فردی (رووف،1379).
در کتاب راهنمای تدریس در دانشگاه (میلر، 1997) نیز سه دسته صلاحیت برای اثربخشی کار یک مدرس تعیین شده که عبارتند از:
الف) صلاحیت و توانایی فنی (علم و مهارت در درس مورد آموزش)
ب) صلاحیت و توانایی حرفه ای ( آگاهی از برنامه ریزی، ارائه و ارزیابی آموزش )
ج) صلاحیت شخصی (ویژگی های شخصی و رفتاری موثر در فرایند تعلیم و تعلم)
تحقق یافتن اهداف آموزش عالی صرفا مستلزم در نظر گرفتن مواد و موضوعات درسی نیست؛ چرا که در فرآیند کلی آموزش، نحوه تعامل با محتوا و ارائه موضوعات درسی نیز از جایگاه خاصی در یادگیری و در نهایت پیشبرد اهداف آموزش عالی برخوردار می باشد.
پرورش تفکر انتقادی، قدرت حل مسأله، توانایی استفاده از تکنولوژی روز، پرورش شهروندان دموکراتیک نه تنها ارایه محتوای لازم و مناسب را طلب می کند بلکه روشهای مناسب آموزش یا تدریس و روشهای ارزشیابی از آموخته ها را به شکل مطلوب و اثر بخش نیازمند است.
مروزه تکنیک های فراوانی در علم روانشناسی و جود دارد که حتی افراد عصبی نیز می توانند با بهره گیری از دانش مربوطه، پرهیز از غضب و عصبانیت را در خود تقویت نمایند. سیرة ائمه اطهار در روایت و احادیث، حکایت گر این مقولة مهم می باشد؛ مثلا روزی یکی از اهالی شام به قصد سفر حج با هدف دیگری به مدینه آمد. چشمش به مردی که در کنارش نشسته بود افتاد، توجهش را جلب کرد، پرسید: این مرد کیست؟ گفتند: او حسین فرزند علی است. مرد شامی بدون تأمل هرچه دشنام بود، نثار حضرت کرد. امام با صبر و طمأنینه خاصی به د شنام های مردشامی گوش دادند و سپس نگاهی پر از مهر و محبت به او کردند و پس از خواندن چند آیه از حسن خلق، عفو و اغماض، به مرد شامی فرمودند: "ما برای هر نوع خدمت و کمک آماده ایم،آنگاه از او پرسید: آیا از اهل شام هستی؟ گفت: آری، فرمود: من با این منش آشنایی دارم و سرچشمة آن را می شناسم؛ سپس فرمود: تو در شهر ما غریبی،اگر حاجتمندی، حاجت تو را برآورده می کنیم، حاضریم در خانه خود از شما پذیرایی نمائیم، تو را بپوشانیم، تو را بی نیاز کنیم (مرتضی مطهری - داستان راستان - ج 1)
درس معلم ار بود زمزمه محبتی ، جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را