رییس جمهوری در پیامی به هموطنان مسیحی و سایر مسیحیان جهان، با تبریک تولد حضرت عیسی مسیح (ع) و آغاز سال 2015 میلادی تصریح کرد: جهان امروز بیش از هر زمان دیگر ، به پیام صلح و عدل و آزادی پیامبران الهی نیازمند است.
جان مالکوم [John Malcolm] (متولد 2 مه 1769 و متوفی 30 مه 1833 )افسری انگلیسی بود که در دسامبر 1799 به عنوان سفیر ویژه از سوی لرد ولزلی فرماندار انگلیسی هندوستان به ایران فرستاده شد تا نظر دولت قاجار را به همکاری با اولیای کمپانی هند شرقی انگلیس در هند برای مقابله با تهدیدات افغانها و توسعه روابط تجاری جلب نماید.. او در این سفر دو عهدنامه سیاسی و بازرگانی سودآور با مقامات ایرانی منعقد نمود. کمی بعد نیز بار دیگر به تهران سفر کرد تا با همکاری دولت قاجار ، مرزهای هندوستان را از دستبرد قوای فرانسه مصون نگه دارد. طی سه بار ماموریت مالکوم به ایران ، وی اطلاعات ارزنده ای در باره تاریخ و سرزمین و فرهنگ ایران گردوری نمود و بر اثر آن توانست کتابی را با نام تاریخ ایران بنگارد که در خور اعتنا است . کتابی که هنوز هم پس از 200 سال از انتشارش، بار دیگر در ایران چاپ و منتشر می شود و مطالب آن سبک و سیاق تاریخنگاری نوین را در نخستین ایام آشنائی ایرانیان با روش تاریخنویسی اروپائی و حرفه ائی به یاد می آورد .
آن چه در کتاب تاریخ ایران مالکوم خودنمائی می کند، صرف نظر از اشتمال مطالب مهم و کلیات در باره تاریخ و جغرافیا و تحلیلی بر اوضاع اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران عهد قاجار که از این بابت تفاوت اساسی کتاب مالکوم با دیگر نگاشته ای تاریخ آن زمان در ایران را نشان می دهد،
یعنی سبک نوین تاریخنویسی که در ان مورخ صرفاً از بیان وقایع سیاسی مربوط به حاکمیت فراتر رفته و به ارائه داده های جغرافیائی و فرهنگی و ..سرزمین و تحلیلی نقادانه از اوضاع زمانه مبادرت کند. این نکته در کتاب مالکوم چنان است که مورخان حرفه ای روزگار قاجار و پهلوی هم به آن توجه داشتند و علاقمند بودند از این سبک و سیاق پیروی کنند. نهایت آمال پیروان مکتب متدیک تاریخنگاری ایران معاصر هم همین بود که شمول موادی را که مالکوم و دنباله روهای اروپایئ او چون سایکس و واتسن و لمبتون و ..گرد می آورند، رعایت کنند. پس از انتشار تاریخ مالکوم ، کتاب تاریخ ایران توسط ژنرال انگلیسی پرسی سایکس انتشار یافت و متاسفانه بسیاری از محققان داخلی از این دو تالیف سفارشی به عنوان ماخذ و منبع معتبر استفاده نموده اند و بدانها استناد کرده اند.
اصولاً منابع مورد استفاده مالکوم در کتاب تاریخ ایران عبارت بودند از: تحقیقات اروپائیان، مجموعه ائی از نسخ فارسی و سرانجام اطلاعات میدانی دستیاران او در دوران اقامتش در ایران . نیز برای تاریخ ایران باستان از یافته های باستان شناسی ، دساتیر که اسنادی جعلی از آئین زرتشت بود ، آثار خاورشناسانی نظیر: دوپرون و دوساسی و نیز متون کلاسیک تاریخنگاری ایران استفاده کرده است.
با این همه، هدف اصلی مالکوم این بود که برای دیپلومات ها، بازرگانان و به طور کلی کارگزاران دولت بریتانیا کتاب راهنمائی عرضه کند تا به وسیله آن ، دولت استعمارگر انگلیس در تلاشهای خود برای حفظ منافع امپراتوری خویش، سیاستی هدفمند داشته باشد و به ویژه در قبال ایران سیاست مشخصی اتخاذ کند. از این رو ، افسر تاریخنویس در برخی موارد ، زیرکانه تلاش کرده است تا پایه های اعتقادی ایرانیان را با هجمه به موازین فرهنگی و دینی آن تضعیف کند و حس برتری طلبی غربی را ارضا نماید. لذا در باره مساله توسعه نیافتگی در ایران ، علت اساسی را زیر سر اسلام و به ویژه موضع زنان می داند و می کوشد چنین القا کند که اسلام و تاثیرات فرهنگی آن ( مثل حجاب داشتن زنان ایرانی) عامل واپس ماندگی ایران است ! حتی معتقد است که ویژگیهای خوب دین اسلام از مسیحیت اخذ شده است و اسلام دینی مخالف با اصلاحات می باشد!. نکته قابل تامل آن است که در این کتاب هزار صفحه ایئ ، افسر انگلیسی ، ایرانیان را مردمانی خودخواه ، دمدمی مزاج ، متفرق و...خوانده و بر آن است که عادات بد ، فرهنگ ثانوی ایرانی شده است!!. زیرا به اعتقاد او ، ایرانی ها هم مانند سایر مردم مشرق زمین، حکمران مستبد، ولی قاطع و تامین کننده رفاه و امنیت را بر حاکم کم عرضه و لیبرال ترجیح می دهند.
** نتیجه آن که باید در نظر داشت که خاطره نویسی و مقاله نویسی و ..با تاریخنویسی تفاوت دارد. و هر مامور خارجی یا شخص کارگزاری گرچه می تواند خاطرات روزانه خود را بنویسد ، ولی تاریخنگار شدنش جای تردید دارد. زیرا تاریخ نگاری همانند روزنامه نگاری دارای اصول و قواعدی است و اصولاً همچنان که افراد به صرف نوشتن یک متن در روزنامه ، نمی توانند ژورنالیست تلقی شوند، نگارش متنی و یا کتابی در باره تاریخ هم ، نمی تواند مبین داشتن تخصص تاریخی و اشتهار فرد به تاریخنگاری باشد.
گرامیداشت شب یلدا باحفظ حرمت رحلت پیامبر اکرم(ص)
شب یلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال در نیمکره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از سی ام آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق میشود. شب چلّه یکی از جشن های کهن ایرانی است و ایرانیان در سراسر ایران همه ساله آن را جشن میگیرند. خانوادهها در این شب طولانی دور هم جمع می شوند تا در کنار هم آن را کوتاه کنند و این شب را بهانه ای قرار می دهند تا به دیدن پدر و مادرها بروند، صله ی رحم کنند، ساعتی را شاد باشند و از حال یکدیگر با خبر شوند. بزرگترها برای جمع، شعر و داستان میخوانند و فال حافظ میگیرند. از آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوههای گوناگون است که همه جنبه نمادین دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند.
در این نوشته قبل از هر چیزی فرا رسیدن رحلت جانسوز رسول اکرم(ص) را به تمام مسلمین به ویژه شما دوستان گرانقدر در گروه تسلیت عرض نموده و همچنین فرا رسیدن شــب یلــدا را گرامی میداریم.
از آنجا که گاهی مناسبتهای دینی و ایرانی با هم تلاقی میکنند، البته اگر این تلاقی همسو باشد بر شکوه جشن و شادیمان میافزاید. خصوصا به خاطر اهمیتی که دین اسلام برای خانواده ها قائل است، تمام آئین ایرانی که در آن اعضای خانواده دور هم جمع میشوند به قوت خود باقی مانده است. اینکه ما به بهانه طولانیترین شب سال به دیدن پدر و مادرها برویم، صله رحم کنیم، ساعتی را شاد باشیم، گفتگو کنیم، از حال هم با خبر شویم، بسیار خوب و شایسته است. اما بعضی مواقع تقارن مناسبتهای ملی و مذهبی ما به گونهای است که با هم یکسان نیستند. مانند امسال که شب یلدا و رحلت رسول اکرم(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) با هم مقارن شدهاند.
این روزها در مورد این تقارن بحث هایی در محافل مختلف صورت گرفته است حتی صحبت از این مسئله به میان آمده که برای از بین نرفتن حرمت رحلت پیامبر اکرم(ص) جشن شب یلدا دو شب بعد یعنی شب اول ماه ربیع الاول (شب چهارشنبه) البته با همان ویژگی های یلدایی برگزار کرد.
امسال آخرین شب پاییز و نخستین شب زمستان، با رحلت پیامبر اکرم(ص)، شهادت امام حسن مجتبی(ع) و همچنین در آستانه سالروز شهادت امام رضا(ع) متقارن شده و فرصت شب زندهداری و راز و نیاز با خداوند مهربانیهاست؛ شب اندیشیدن بر همنوعان و زمانی برای رفع کدورتها و نزدیک شدن قلبهاست. یلدا، روایت همدلی مردمانیست که در شادیها و غمها همواره یاور دلهای یکدیگرند.
امسال شب یلدا در ماه صفر، ماهی که ائمه اطهار در آن سختی های فراوانی را متحمل شده اند واقع شده است. شیعیان همواره حرمت خاصی برای این ماه قائل بوده اند لذا باید به احترام اهل بیت در این شب رعایت کنیم و اجازه ندهیم حرمت شکنی شود که این به دور از معرفت ما شیعیان است. این روزها بهترین فرصت است تا حال و هوای خانه مان به گونه ای باشد که عشق به اهل بیت و حفظ حرمت های این ماه نادیده گرفته نشود.
پیامبر اکرم(ص) اشرف مخلوقات و اشرف مبارزان با تاریکی پس از بیست و سه سال دعوت و مجاهدت و ابلاغ پیام الهی و پس از فراز و نشیبهای فراوان در راه انجام رسالت بزرگ خویش که همان روشن کردن راه بشریت و همچنین خاموشی روشن بخش شب های اهریمنی در بین بشریت بود، سرانجام در روز دوشنبه، بیست و هشتم ماه صفر یازدهم هجرت پس از چهارده روز بیماری و کسالت، رحلت فرمودند و در هجرۀ مسکونی خویش در جوار مسجدی که تأسیس کرده بود، به خاک سپرده شد.
یلدا برای ایرانیان باستان روشن بخش بلندترین شب اهریمنی بود و نبی اکرم روشن بخش راه بشریت. این دو از زمان ورود اسلام به ایران ادغام شده و همه مسلمانان ایران هم در شب یلدا شادمانه زندگی میکردند و هم در زمان رحلت نبی اکرم این چراغ روشنایی بخش بشریت به سوگواری می پرداختند.
این روند ادامه داشت و دارد ولی امسال، سال 1393 شاید اتفاقی از جنس امتحان در پیش روی ما ایرانیان قرار دارد. سالی که اینبار، دست تقدیر کمر به ادغام دو شب شیرین و تلخ در یک تاریخ مشخص نموده است ... بله؛ 30 آذر 1393 و 28 صفر که با هم مصادف شده اند هم شب جشن مبارزه با تاریکی است و هم شب سوگواری برای رحلت مبارز با تاریکی است.
اسلام دین رأفت، عطوفت و مهرورزی است و از نمادهای مهرورزی صله رحم و سرکشی از خویشاوندان است که امامان معصومین علیهمالسلام همواره بر این مسئله تاکید و عواقب ترک آن را متذکر شدهاند.
رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
لَیسَ شَىْءٌ اُطیعَ اللّهُ فیهِ اَعجَلَ ثَوابا مِن صِلَهِ الرَّحِمِ وَ لَیسَ شَىْءٌ اَعجَلَ عِقابا مِنَ البَغىِ وَ قَطیعَهِ الرَّحِمِ.
هیچ طاعتى نیست که پاداشش زودتر از صله رحم برسد و مجازاتى سریعتر از مجازات ظلم و قطع رحم نیست.
برگزاری آیین شب یلدا؛ فرصتی برای همدلی و دورهم بودن است که با توجه به شام رحلت پیامبر و اعتقاد راسخ ایرانیان به ائمه و حرمت داری این ایام بسیار مناسب است این دورهمی با تفاوتی نسبت به سال های قبل، به گونه ای که شادی بخش نبوده و صرفا جنبه دید و بازدید داشته باشد برگزار شود. خدا کند که دل های مردم ایران به هم نزدیک تر شود و به همه ما توفیق دهد صله رحم کنیم و در رعایت حرمت بزرگترها همواره موفق باشیم.
برگرفته از: پرشین استار
برگزاری آیین شب یلدا سنت دیرینه و زیبای ایرانیان است
وبلاگ نجوای عشق نوشت :برگزاری آیین شب یلدا سنت دیرینه و زیبای ایرانیان است که به بهانه بلندترین شب سال، خانواده ها و بستگان دور هم جمع می شوند و با برگزاری جشن و آیین های خاص سنت صله ارحام که در اسلام بسیار به آن سفارش شده را به جا می آورند.
اما در برخی مواقع شب یلدا با ایام خاصی مثل محرم و ایام عزاداری متقارن می شود که امسال نیز با ایام عزاداری رحلت پیامبر(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) و امام رضا(ع) متقارن شده است.