و باز هم اقتصاد به سیاست یارانه داد........!!!

وباز هم اقتصاد به سیاست یارانه داد...!!! 

اولین کنفرانس اقتصاد ایران است ظاهرا، اما مملو از سیاستمداران است سالن! گفته میشود اینبار اما قرار است سخنانی گفته شود امید بخش تا قفل گشای اقتصاد نه چندان سرحال ایران شود بعد از این سالهای نفس تنگی این اقتصاد ، آماده بودیم تا شروعی تازه را شاهد باشیم از اقتصادی سبکبار از سیاست های زخمی از بی تدبیری ! 

 همه نگاه ها به میز تریبون اصلی و سخنران اصلی دوخته شده است... 

صدای کف دستها بلند میشود به نشانه تشویق و تایید احتمالا و یاشایدبه منظور قوت قلبی به مهمان ویژه ی  اقتصادی های سرگشته از سیاستهای سردرگم!  

تا به اینجا میرسد کلام مهمان ومیزبان که می گوید:همانطور که دانشکده های اقتصاد توسعه پیدا کرده ، دانشجویان دکتری عددشان افزایش پیدا کرده و تحقیقات تعدادش افزایش پیدا کرده است، باید راه‌حل‌های مختلف که روی میز دولت هم می آید بیشتر شود.
گاهی وقت‌ها راه حل‌ها روی میز قرار می‌گیرد، نگاه می‌کنم، می‌بینم با راه‌حل‌های سنتی آن موقعی که بنده دانشجو دانشگاه اقتصاد بودم یعنی دهه ۴۰ خیلی تفاوت ندارد، این همه تحول در اقتصاد ایجاد شده است، باید به هر میزان که به تعداد دانشجویان، اساتید و محققین افزوده می‌شود، روی میز اقتصادی راه‌حل‌های نوتر، دقیق‌تر، کارشناسی‌تر و بومی‌تر قرار گیرد.آری چه سخنان پرمغزو مهمی که به درد دانشگاه های این مملکت اشاره میکندوامیدواریم این آرزو خیلی زودتر از زمانبندی های ما محقق شود! 

ایشان ادامه میدهند:گاهی وقت‌ها یک نظریه‌ای از یک فرد فرهیخته می‌آید ، خوب که دقت می‌کنیم می‌بینیم ترجمه یک مقاله است، البته این خوب است نمی‌گویم بد است اما با شرایطی که کشور ما دارد یک مقدار باید در این زمینه کار کنیم.ومن با خود میگویم احسنت  به این   همه نکته سنجی !  تا میرسیم  به    یکی از مهمترین  فراز های این سخنان یعنی آنجا   که رییس جمهور میگویند:

در کشور ما همه شما می‌دانید، که سال‌‌ها و دهه‌هاست که اقتصاد به سیاست یارانه می‌دهد.می‌گویند یارانه دایمی نمی‌شود یک روزی باید قطع شود. خوب در اینجا هم بیاییم تصمیم بگیریم اقتصاد ما تا چه زمانی به سیاست یارانه بدهد؟ هم به سیاست خارجی و هم به سیاست داخلی یارانه می‌دهد.  

من یکی که گمان نمیکنم کسی با این اظهار نظر تامل برانگیز مخالفتی داشته باشد،چه آنکه بارها و بارها صحت آن به اثبات رسیده است ومطمئنم اگر آنجا کسی بود که در صحت این نظر تردیدی داشته است ، این تردید وی لحاظاتی بعد به اطمینان تبدیل میشود! آنجا که میهمان ویژه اولین کنفرانس اقتصاد ایران در ادامه سخنانش چنین می افزاید: 

یکی از اصول قانون اساسی که از روز اول تا الان اجرا نشده است و من به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی خیلی دلم می‌خواهم شرایطی مهیا شود تا یکبار هم که شده به این اصل قانون اساسی عمل شود،همه پرسی از مردم درباره مسایل مهم کشور است. قانون اساسی به ما می‌گوید در مسایل مهم اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی به جای اینکه قانون در مجلس تصویب شود، ماده قانونی یا برنامه مستقیم، به آراء عمومی مردم و همه پرسی گذاشته شود. 

 خب دیگر ! حال دیگر همه مطمئن شدیم که این اقتصاد حالا حالا ها باید به سیاست و سیاستمداران یارانه های هنگفتی بدهد تا افکار عمومی این کشور حالا حالا ها فرصت نکند بپرسد که کی قرار است زمان عمل به وعده ها فرا برسد !؟ کدام وعده ها!؟ یکی همین وعده ای که دقایقی بعد در همین کنفرانس داده میشود: 

"ا بیاییم یک مدتی به اقتصاد بیشتر توجه کنیم. یارانه هم به اقتصاد ندهیم اشکالی ندارد. 

"از اقتصاد یارانه نگیریم، چیزی هم نمی‌خواهد به اقتصاد بدهیم، "

شرایط را آماده کنیم. کشور ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، -البته بقیه کشورها هم همین‌طورند- اقتصاد ما بیشتر سیاسی است تا اقتصادی محض. ":

آقای رییس جمهور  مطمین باشید من که باور کردم همه گفته هایتان را ،اصلا برمنکرش ...این اقتصاد حالا حالا ها باید به   ما و  شما و یارانه بدهداساس !!!چون توپ تازه ای به میدان سیاست و جبهه  رسانه ای سیاست بازان پرتاب شد از همین کنفرانس مثلا اقتصادی تا باز به نام اقتصاد به سیاست یارانه داده باشیم آنهم از نوع هدفمند آن ! که چه طرح خوبیست این هدفنمندسازی یارانه ها!!! یادت بخیر محمود...

نکات بعد بازار 17 دی - شنیده و ها و شایعات - نکات تکنیکالی

از بازار چه خبر:

طبق پیش بینی متاسفانه همچنان شاهد ادامه نزول قیمت ها در اکثر گروه ها و نمادها هستیم و با اینکه در بازار امروز شروعی متعادل داشتیم اما همچنان در سایه بی اعتمادی و جو منفی، با فشار فروش فروشندگان و عقب نشینی محسوس خریداران، مجددا بازاری منفی را  تا انتها نظاره گر بودیم. در این بین گروه ساختمانی از فشار فروش کمتری (بخصوص در اواخر بازار) و در نتیجه معاملات متعادل تر و در انتها نوسانات مثبتی برخوردار بودند که نمادها با p/e پایینتر همچون ثتران، ثباغ و ثشرق از اقبال بیشتری برخوردار بودند. در گروه بانکی، وبصادر با معاملات مثبت بکار خود پایان داد که با توجه به قرار داشتن در سطح حمایتی 70 تومان و قیمت پایین سهم مورد اقبال بیشتر خریداران قرار گرفت. گروه سیمانی، بیمه ها، خودرویی ها و تجهیزاتی ها اکثرا منفی بکار خود پایان دادند که در این بین ختور و خمتور از گروه خودرویی و قطعه سازان، فاراک از گروه تجهیزاتی از اقبال بیشتر و معاملات مثبت تری برخوردار بودند. همانطور که در گزارش قبلی عنوان شد بازار در اکثر گروه ها و نمادها در سطوح حمایتی قرار دارد که از کم بودن فروشندگان حکایت  دارد و حجم پایین دادوستدها نیز تایید کننده همین موضوع می باشد اما به دلیل فضای ابهام گونه اقتصاد کشور و بخصوص بازار سرمایه، خریداران پر قدرت هم وارد میدان نمیشوند و عملا نتیجه چنین رویداری روکودی معنا دار و حتی افت فرسایشی بازار سرمایه می باشد. در صورت ادامه ریزش های قیمت نفت جهانی همچنان بازار سرمایه با رکود و افت بیشتر مواجه خواهد شد. از معدود گروه های پر تقاضای امروز به گروه غذایی می توان اشاره نمود که احتمالا صرفا بر حسب علم تکنیکال با افزایش تقاضا و رشد قیمتی مواجه گشتند. گروه دارو نیز اکثرا متعادل  و با حجم بالاتری از تقاضا نسبت به روز های گذشته مواجه شدند که می تواند به دلیل ریسک پایین و داشتن شرایط بنیبادی مطلوب صورت گرفته باشد.

رک و راست با دوستان:

برای برگشت 3 چیز نیاز دارد . 1-  قیمت نفت رشد کند 2- نرخ سود کم شود 3-  مسائل سیاسی حل شود . به نظر شما کدامیک از این 3 در کوتاه مدت قابل حل و فصل شدن است . بعید است در کوتاه مدت شاهد تحول در هیچ کدوم باشیم . فقط و فقط 1 راه در بازار می ماند و ان هم رشد سنگین دلار است و پس از ان با یک تاخیر 1 یا 2 ماهه اثرات ان را در بازار شاهد باشیم

البته دیروز با فرمایشات رهبری شاید کمی بازار را بازار خاص تر کند. رهبری به نوعی اختلاف جدی در مذاکرات را روشن کرد . ایشان صریحاً گفتند که:امروز دشمنان با تحریم برای کشور مشکل درست کرده اند.حالا اگر شرط برداشتن تحریم را چیزی عنوان کنند که غیرتتان اجازه ندهد چه میکنید/یقینا هیچ مسئولی در کشور این را قبول نمیکند. پس باید کاری کنید که کشور در مقابل تحریم مصونیت داشته باشد. این برای بازار خبر خوبی نیست و حداقل در کوتاه مدت کمی فشار را بیشتر می کند .

شایعات و شنیده ها:

مطالب این بخش براساس شایعات و  شنیده‌های بازار جمع‌آوری شده است و بر مبنای اطلاعات رسمی منتشره از سوی مراجع معتبر نمی‌باشد. بنابراین  منبع مطمئنی جهت تصمیم‌گیری نمی‌باشد.

خوراک پتروشیمی: شایعاتی مطرح هست که بنا بر این هست که برای سال 94 قیمت خوراک پتروشیمی ها به 9 سنت کاهش یابد.

توافق هسته ای: گفته می شود در صورت حصول توافق هسته ای در ماه های آتی (صحبت فروردین 94 هست) دریافتی ماهانه ایران از دلارهای بلوکه شده از 700 میلیون دلار به 4 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.

بیمه کارآفرین:شنیده شده  افزایش سرمایه 25 درصدی بیمه کارآفرین در مراحل اداری خود قرار دارد و تا پایان سال عملیاتی خواهد شد.

گروه پالایشگاهی : گمانه زنی ها در ارتباط با بازگشایی نماد شرکتهای پالایشگاهی ادامه دارد. در این راستا گفته می شود که احتمالا برنامه کیفی سازی این شرکتها در سال 93 کنسل خواهد شد و در سال 94 به صورت پلکانی اجرا خواهد شد .

بارز:شایعاتی در خصوص تعدیل مثبت مجدد بارز به دلیل کاهش شدید قیمت مواد اولیه به خصوص کائوچوی مصنوعی شنیده میشود.

نکات تکنیکالی:

ونفت :  حمایت سهم در 275 الی 280 تومان میباشد.در صورتی که در باند 280 تومان شاهد بازگشت و رشد سهم باشیم تا 300 الی 310 تومان رشد مقطعی خواهد داشت.توجه شود در صورتی که حمایت 280 تومان شکسته شود سهم تا 230 تومان ریزش خواهد کرد. حدضرر :  225 تومان 

ورنا: حمایت ها : 100 و 86   مقاومت : 111 تومان حدضرر : 99

خبهمن : گروه بهمن  در قیمتهای 170 الی 175 برای خرید جذاب خواهد بود. خبهمنی که وضعیت خوبی داشته و شنیده ها از تعدیل مثبتش حکایت دارد به خصوص اینکه خرید سهام تراکتورسازی و وصول مطالباتش از سایپا وضعیت شرکت را بهبود بخشیده است.

وبیمه: حمایت : 106 و 97   - در صورت برگشت و صعود مهمترین مقاومت مهم برای رشد قیمتی وبیمه 120 تومان میباشد. کف وبیمه 87 تومان

پس خرید سهم با حدضرر 97 توصیه می شود

وانصار: بانک انصار ارام ارام به سمت قیمتهای 240 تومانی بازمیگردد قیمتهایی که خرید این سهم را مجددا جذاب خواهد کرد این سهم بانکی میتواند مجددا از سطوح قیمتی 240 تومان تا قیمتهای 260 تومان بازگشت روند را تجربه نماید

وبصادر: سهم به حمایت 76 تومانی نردیک شده است.  خرید در این محدوده خرید کم ریسکی محسوب میشه

فرقه‌ها و لباس جدید پادشاه

 
دو نفر شیاد به قصد کلاهبرداری به سراغ پادشاه می‌روند و به او می‌گویند خیاط‌اند و قادرند لباسی جادویی برایش بدوزند که در تمام دنیا فقط او داشته باشد. خلاصه آنقدر از محاسن و اثرات لباس برای پادشاه تعریف کردند تا او را متقاعد کنند که لباس را بدوزند. مدتها گذشت و این دو نفر پول کلانی را از پادشاه بابت دوختن لباس جادویی ‌گرفتند. پادشاه هر روز با کنجکاوی بسیار به سراغ آنها در کارگاهشان می‌رفت تا شاهد پیشرفت کار باشد. اما با کمال تعجب می‌دید که آن دو نفر فقط مشغول خورد و نوش و استراحت هستند و خبری از لباس نیست. بالاخره صبر پادشاه لبریز شد و روزی فریاد برآورد که «لباس من کجاست؟» آن دو نفر نیز در کمال زرنگی، طوری که خود پادشاه هم بیشتر تحریک شود آهسته در گوشش گفتند: «قربان مگر قبلاً به شما نگفته بودیم؟!»
پادشاه با تعجبی مضاعف گفت: «نه! چه چیزی را؟!»
گفتند: «قربان این لباس را افراد حرامزاده نمی‌توانند ببینند. فقط کسانی می‌توانند این لباس جادویی را ببینند که حلال‌زاده باشند.» پادشاه که دوزاری‌اش افتاده بود از ترس آبرویش سکوت کرد و راهش را کشید و رفت.
روز جشن، پادشاه ساده‌دل به خیال اینکه لباسی جادویی بر تن دارد لخت و عریان در منظر اهالی شهر ظاهر شد. اما از ترس حرامزادگی! کسی را یارای آن نبود که دم بر آورد و بر برهنگی پادشاه بخندد. تا آنکه کودکی شوخ و بازیگوش بر این همه حماقت و ساده‌لوحی شورید و فریادی از سر خلوص کودکی برآورد که: «چرا پادشاه لخت است؟» و با این نخستین جرقه، انفجار خنده و تمسخری بود که پادشاه را به هوا فرستاد. جمعیت که تا آن لحظه از ترس، دَم برنمی‌‌آوردند به خود جرات دادند و به وضع موجود خندیدند.
سالها از نوشتن این داستان می‌گذرد اما هنوز هم کسانی در سراسر دنیا پیدا می‌شوند که وعده لباس‌هایی جادویی، دنیایی ماورایی، ثروتی کلان و دانشی رمزی را به ساده لوحان می‌دهند؛ بی‌آنکه صلاحیتی داشته باشند و یا حتی بتوانند به بخشی از وعده‌های خود عمل کنند. آنها همچون دو خیاط داستانِ لباسِ پادشاه، علاوه بر آنکه زبانی چرب و فریبنده دارند که به راحتی مردم را فریب می‌دهد از یک حربه مهم دیگر نیز برای ساکت کردن معترضین استفاده می‌کنند، تهدیدی که حق هر گونه اعتراض را از معترضین می‌ستاند و آنها از ترس حرامزاده شدن تن به فریب بیشتر و بیشتر این خیاطان جادویی می‌دهند. این داستان تمام آن چیزی است که ما در مورد فرقه‌ها می‌خواهیم بگوییم؛ آمیزه‌ای از فریب، تهدید، دروغ و خیانت.

توضیح پژوهشگران درباره یک رفتار خودخواهانه در کودکان

محققان آمریکایی در آزمایش‌هایی که بر روی کودکان انجام دادند، به یک رفتار خودخواهانه در آنها پی بردند و آن این که اگر کودکان احساس کنند تحت یک شرایط، چیزی بدست نمی‌آورند، می‌خواهند که دیگری نیز دست خالی بماند.

به گزارش ایسنا ،بر اساس نتیجه یک پژوهش آمریکایی، کودکان اگر بدانند که طرف مقابلشان بیشتر از آن‌ها دریافت می‌کند، از روی لجاجت و یک دندگی چیزی را با آن‌ها تقسیم نمی‌کنند و حاضرند به همین خاطر سهم خود را هم نادیده بگیرند. نتایج تحقیق آن‌ها در نشریه علمی Biology Letters منتشر شده است.

به نظر می‌رسد که این رفتار آدمی با یک اصل در تناقض باشد و آن اینکه انسان‌ها نسبت به حیوانات بیشتر تمایل به همکاری دارند. اما باید دانست که انسان‌ها شرایط ناعادلانه را رد می‌کنند؛ مخصوصا زمانی که حس کنند مورد تبعیض قرار دارند. آن‌ها برای اینکه مانع از این تبعیض شوند حتی حاضرند که از سهم خود چشم‌پوشی کنند تا دیگران هم چیزی بدست نیاورند.

تحقیقات پیشین نیز نشان می‌دهند انسان‌ها در سن چهار سالگی نیز این رفتار را دارند. این رفتار در حیوانات هم دیده می‌شود. دانشمندان معتقدند که دلیل آن در حیوانات سرخوردگی است، اما دلیل این رفتار در انسان‌ها بیشتر لجاجت و یکدندگی است.

دانشمندان دانشگاه ییل در آمریکا این تحقیق را هم بر روی کودکان و هم بر روی بزرگسالان انجام داده‌اند. بر خلاف کودکان، بزرگسالان کمتر تمایل به یک رفتار خودخواهانه داشتند. آن‌ها سریع‌تر از کودکان راضی می‌شدند و با این امر که طرف مقابل بیشتر از آن‌ها کسب کند، مشکلی نداشتند.

دانشمندان گمان می‌کنند که دلیل این رفتار آن است که آن‌ها نمی‌خواهند در جامعه وجهه بدی از خود نشان دهند و قصد دارند که طبق نرم‌های جامعه عمل کنند.

محققان دانشگاه ییل در عین حال پیشنهاد می‌کنند در این مورد بیشتر بررسی شود که کودکان از چه سنی به بعد کمتر رفتار خودخواهانه از خود نشان می‌دهند.

فرهنگ ترکمن در روزنامه قانون (2)

فرهنگ عامه

باباغمبر، دوتارنواز افسانه‌ای

ترکمن‌ها براى موسیقی سنتی و باباغمبر[باباقمبر] که به‌عنوان پیر موسیقی آنان شناخته شده احترام خاصى قایل هستند. در زمان حاضر نیز هر هفته در روزهای سه‌شنبه و جمعه مردم براى زیارت به آرامگاه وی که در استان مرو واقع شده است، می‌روند. «شخصی به‌اسم غمبر، چوپان اسب حضرت علی بوده است که بعدها لقب «بابا» به وی داده می‌شود. غمبر اسب حضرت علی را می‌چرانده و به آن خیلی خوب رسیدگی می‌کرده، به همین دلیل حضرت علی او را دوست می‌داشته است. باباغمبر در طول چراندن اسب برای خود دوتاری ساخته بود. او با این دوتار آهنگى را می‌نواخت که در هنگام نواختن دوتار، اسب حضرت علی که به‌نام «دولدول» معروف بود، به آواز دوتار گوش فرامی‌داد و اشک از چشمان دولدول می‌ریخت و علف نمى‌خورد. به این دلیل «دولدول» روز به روز لاغر و لاغرتر می‌شد. حضرت علی متوجه لاغری اسب خود می‌شود. از باباغمبر پرس و جو می‌کند: «غمبر چرا  دولدول لاغر می‌شود؟» غمبر پاسخ می‌دهد: «من نمی‌دانم. بعد از این روزی حضرت علی پنهان از بابا غمبر، آنها را تعقیب و تماشا می‌کند.» غمبر آهسته آهسته از ساحل رودخانه می‌رفته و دوتار می‌نواخته است. دولدول نیز به آواز دوتار گوش فرامی‌داده و علف چریدن خود را قطع می‌کرده است. حضرت علی این واقعه را از نزدیک می‌بیند و به‌آهستگی به بابا غمبر نزدیک می‌شود. غمبر آمدن حضرت علی را احساس نمی‌کند. وقتى که خیلی به غمبر نزدیک می‌شود، او را به اسم صدا می‌زند، غمبر با دیدن حضرت علی، بسیار خجول از جای خود برمی‌خیزد و می‌دود و فریاد می‌زند که: «ای زمین بشکاف! مرا در خود فرو ببر!» غمبر به  آن فرو می‌رود. در این فرصت گوشه پرده دوتار وی به زمین افتاده بود. در این موقع حضرت علی از غمبر می‌پرسد: «تو  را کی خواهم دید؟» غمبر پاسخ می‌دهد: «در روز قیامت. در مکّه با تو دیدار خواهیم کرد». به این ترتیب بابا غمبر به‌طور زنده غایب می‌شود و در محلی که گوشه پرده دوتار غمبر افتاده است، درختی می‌روید که این درخت، درخت پسته بوده است. شباهت این درخت به گوشه پرده دوتار از همین جا سرچشمه می‌گیرد. و هر قسمت آن درخت را بکنی، آن قسمت برای گوشه پرده دوتار مناسب است.» محلی که در مرو است بنا به روایات تاریخی، در این محل مستقر نیست ولی به‌عنوان محل وقوع و محل بروز آن حادثه و به حرمت و عزّت باباغمبر در این محل دو گنبد بنا گردیده است که باخشى‌های ترکمن به این محل می‌آیند و آواز و ترانه می‌خوانند.

[ظاهراً این مطلب از اینجا گرفته شده است]

******

کریم قربان نفس، شاعری بدون مرز

کریم قربان نفس، شاعری نوپرداز، مترجمی توانا و روزنامه‌نگاری نکته‌سنج در 18 اکتبر سال 1929 میلادی در روستای ییلانلی از توابع بخش گوگ تپه ترکمنستان متولد شد. وی در سن هفت سالگی اولین شعرش را سرود و نخستین بار، شعر وی در روزنامه صدای کالخوزچی به چاپ رسید. در سال 1942 پس از ناکامی در عشق، شعر یاشلیق دراماسینی را سرود که درباره عشق شکست خورده‌اش می‌باشد. این شعر در بین مردم بیشتر با نام «منینگ یگیت وقتیم، سنینگ قیز وقتینگ» مشهور و از سروده‌های محبوب وی در بین جوانان است که در سال 1968 چاپ شد و به زبان‌های مختلفی ترجمه شد. کریم قربان نفس در دانشگاه آ.م.گورکی ترکمنستان موفق به اخذ لیسانس ادبیات شد و به‌خاطر برخورداری از درک عمیق سیاسی دو بار به نمایندگی مجلس انتخاب گردید. از جمله آثار او که در ایران به چاپ رسیده‌اند، می‌توان به کتاب‌های «فراغینگ قاشیندا» و «یورگ پایاماسی» اشاره کرد که هر دو به کوشش آقایان مراد دوردی قاضی و محمود عطاگزلی چاپ شده‌اند. همچنین در کتاب «ایمان ترکمن» که منتخبی از اشعار سه شاعر ترکمنستانی (کریم قربان نفس، بردی خدای‌نظر،  قربان نظر عزیز) است، می‌توان ترجمه 35 شعر از او را یافت. انتخاب و ترجمه این اشعار توسط آقای عبدالرحمن دیه‌جی به انجام رسیده که شایسته تقدیر است.

[باز به نظر می‌رسد این مطلب هم خلاصه‌ای از این باشد]

******

فرش ترکمن تنوعی شگفت‌انگیز از زندگی و تصاویر

قوم ترکمن بیش از هر کالایی به فرش‌های خود علاقه‌مند بوده و آنها را به شکل‌ها و اندازه‌های گوناگون می‌بافته‌اند تا نیازهای متنوع زندگی کوچ‌نشینی و نیمه‌کوچ‌نشینی را برآورد، نمادهای آن نوع زندگی را یادآوری کند و مایه شادی زندگی کوچ‌نشینی باشد.

زنان عشایر و از جمله ترکمن‌ها در انواع بافته‌ها چنان کاردان و مسلط بودند که با ساده‌ترین  ابزارها مجموعه متنوع و شگفت‌انگیزی را ایجاد می‌کردند که گاه، به‌ویژه هنگام عروسی، روی شتر و اسب به نمایش گذاشته می‌شد. در عین حال، همین فرش‌ها، هر اندازه با دقت و زیبا بافته شده بود، زیر دست و پا و در زندگی گذرا و ناپایدار و در عین حال پر غرور و حادثه ترکمن‌ها از بین می‌رفت. تاریخ قالی ترکمن انعکاسی از تاریخ این قوم است. همچنان‌که در مورد تاریخ هیچ قبیله‌ای نمی‌توان با اطمینان سخن گفت، بیان تاریخ قالی ترکمن نیز خالی از اشکال نیست الگوی کلی قالی ترکمن نشان از تحولات شدید ندارد، زیرا به‌صورت نقش‌های تکراری باقی مانده است. این نقش‌ها در ایران بیش از ششصد سال سابقه دارند و در بسیاری از مینیاتورهای قرن هفتم هجری به بعد منعکس شده‌اند. از آنجا که کهن‌ترین قالی به‌دست آمده جهان نیز دارای نقش‌های تکراری است، باید پذیرفت که نقش‌های ترکمنی در یک مرحله ابتدایی باقی مانده‌اند. تار و پود قالی‌های ترکمنی در بعضی از موارد از پشم است و آنها از پشم گوسفندان خود برای بافتن چنین فرش‌هایی استفاده می‌کنند. قالی ترکمن را زنان روی دار افقی و در درون چادر می‌بافند، در نتیجه بافت قطعات کوچک‌تر، رواج دارد. علاوه بر قالی، انواع دیگری از بافته‌های فرش و گلیم گونه نیز که عمدتاً کاربرد ویژه‌ای دارند، در مناطق ترکمن‌نشین تولید می‌گردد که از آن جمله می‌توان به خورجین، آلمالیق و اجاق باشی اشاره کرد. امروزه ترکمن‌ها، بیشتر به بافت پشتی قارچین مشغولند و تقریباً انواع دیگر بافته‌ها را به فراموشی سپرده‌اند و اغلب به بافت یک نوع قالیچه مشغولند. گاهی برخی بافنده‌ها از سر تفنن کیف‌هایی هم برای خانم‌ها می‌بافند. امروزه پلاس یا گلیم خیلی کم بافته شده و اجاق باشی یا آلمالیق دیگر بافته نمی‌شود.

بهترین بافته‌های قالی ترکمن مربوط به ایل تکه است. تعداد بافته‌های ایل تکه کمتر از بافته‌های دو طایفه یموت است، آتابای در کیفیت بافندگی پس از تکه قرار دارد و بیشترین حجم قالی را تولید می‌کند. جعفربای سپس از آتابای قرار دارد و تولید آن هم کمتر است. نوع گره قالی‌های ترکمنی هم ترکی و هم فارسی است. ایل تکه بیشتر از گره ترکی استفاده می‌کند، ولی در سایر مناطق گره فارسی هم استفاده می‌شود.

شیرازه متصل در قالی‌های ترکمنی به‌کار می‌رود و گلیم‌بافی فرش‌های آنها از نوع فارسی است. بیشتر قالی‌های ترکمن از نوع درشت بافت هستند ولی در ایل تکه که بیشتر از ابریشم استفاده می‌کنند، ریز‌‌بافتی تا حد رجشمار ۴۰ و ۵۰ دیده می‌شود. مهم‌ترین ویژگی فنی بافت قالی آنها تک پوده بودن قالی آنهاست (تک پود نازک) که به‌همراه قالیچه‌های بلوچ از بارزترین نمونه‌های این شیوه در این زمان هستند. به‌طور کلی می‌توان گفت فرش‌های ترکمن تخت بافت هستند. نقشه‌های ترکمنی اصیل همه تکراری هستند، یعنی از تکرار یک یا چند نقشمایه شکل می‌گیرند. اکثر نقوش قالی‌های ترکمنی از آنجایی که برگرفته از اشیای کاربردی خاص و یا نمونه‌های طبیعی مشخص هستند، لذا در اکثر موارد به همان نام، موسوم شده‌اند.

رنگ در فرش ترکمن محدود است. فرش ترکمن تنوع رنگ‌آمیزی فرش‌های دیگر نقاط ایران را ندارد. سابقاً پنج رنگ (سفید، سیاه، سبز تیره، لاکی تیره، و لاکی متمایل به زرد)، در فرش ترکمن‌های ایران به‌کار می‌رفت ولی هم‌اکنون با تلاش افرادی همچون نیاز جان نیازی این رنگ‌ها به عدد دوازده رسیده است تا فرش ترکمنی ایران بتواند گامی در راه پیشرفت بگذارد. رنگ‌هایی که او افزوده عبارتند از: طوسی، دارچینی، عبایی، قهوه‌ای روشن، قهوه‌ای تیره، طلایی، نخودی و آبی آسمانی، زیتونی، سرمه‌ای، سبز، مشکی، لاکی.

در زمان‌های قدیم بافت فرش‌های بزرگ گاهی تا چند ماه طول می‌کشید و دختران و زنان جوان از بافتن آن و از اینکه تمام نمی‌شد، حوصله‌شان سر رفته، خسته می‌شدند. آنان برای بیان این خستگی در حین بافتن فرش، اشعار و آوازهایی را زمزمه می‌کردند که از این موضوع حکایت دارد:

آیاغ منگ بندی حالی (پایم را بسته‌ای ای قالی)

یوره گیم یاندی حالی (دلم را سوزانده‌ای قالی)

سنی کسم حالی (کاش تو را زودتر تمام کنم قالی)

اوباده گسم حالی (در روستا گردش می‌کردم)

روزنامه قانون، شماره ۴۱۶، یکشنبه ۱۴اردیبهشت 93، صفحه 6 (فرهنگ اقوام)

مطالب مرتبط:

فرهنگ ترکمن در روزنامه قانون (1)