سرماخوردگی، بدون دارو هم خوب می شه؟

اسم پاییز که می آید تن و بدن خیلی ها می لرزد که مبادا سرماخوردگی و آنفلوآنزا شش ماه دوم سال را به کام آنها تلخ کند. از سرماخوردگی و آنفلوآنزا که بگذریم به دوستانی می رسیم که برای پیشگیری یا مبارزه با این ویروس موذی مشت مشت قرص، کپسول و آنتی بیوتیک مصرف می کنند تا مبادا آن بیماری چند روزی بیشتر درگیرشان کند. روی صحبت ما با شماست. اگر می خواهید طریقه صحیح مصرف این قرص ها و عوارض خطرناک مصرف بی اندازه و خودسرانه این داروها را بدانید، توصیه های دکتر مریم اصغری مقدم، متخصص بیماری های داخلی و گوارش را از دست ندهید.
این ویروس همه گیر است
سرماخوردگی همان بیماری موذی و آزار دهنده ای است که هر ساله در فصل های پاییز و زمستان گریبان مان را می گیرد. این بیماری علائم گذرا و خفیفی دارد که با مراقبت های ویژه در مدت کوتاهی درمان می شود. این را به افرادی می گوییم که با کوچک ترین علائمی انواع و اقسام قرص و شربت های رنگارنگ را جهت مقابله با سرماخوردگی شان برای خود تجویز می کنند. این بیماری که با هر بار ظهورش در بدن افراد، چند روزی آنها را خانه نشین می کند، مجموعه ای از علائم است که در برهه ای از زمان از بین هزار ویروس دیگر وارد بدن می شود.
تعداد ویروس های عامل سرماخوردگی بیش از ۱۰۰ نوع است که هرکدام از آنها تنها یک بار فرد را بیمار می کنند بنابراین بالا بودن تعداد مختلف ویروس های عامل سرماخوردگی باعث می شود فرد یک یا چندبار در طول سال به آن دچار شود تا جایی که این بیماری در بزرگسالان بین یک تا سه بار در سال (بسته به وضعیت سلامت عمومی بدن و سن) و در کودکان معمولا بین شش تا ۱۲بار در سال سرماخوردگی اتفاق می افتد. ویروس های عامل سرماخوردگی هر ساله با ظاهری تازه و متفاوت تر خود را نشان می دهند که همین تغییرات سرماخوردگی را به بیماری جدی و در برخی موارد خطرناک تبدیل می کند که می تواند زمینه ابتلا به بیماری ها سخت دیگری همچون عفونت های ریوی و سینوزیت را در بیمار افزایش دهد به ویژه در سنین بالا که ویروس سرماخوردگی می تواند گاهی فرد را به کام مرگ بکشاند.
نکته هایی در مصرف داروهای سرماخوردگی
بدون دارو هم خوب می شوید
در روش های درمان سرماخوردگی داروهای متفاوتی ساخته شده اند اما هنوز هم درمان مشخص و قطعی برای آن وجود ندارد و بیشتر داروها تنها برای کم کردن علائم تجویز می شود. تمام این دارو ها مصرف می شوند تا علائم بیماری را تخفیف دهند تا جایی که پزشکان معتقدند تاثیر استراحت، نوشیدن مایعات و استفاده از میوه و سبزیجات و دریافت ویتامین های لازم به مراتب بیشتر از داروهاست.
فراموش نکنید شما با خوردن انواع قرص ها و کپسول ها نمی توانید سرماخوردگی خود را درمان کنید چراکه دوره زمانی فعالیت ویروس در بدن باید به طور طبیعی طی شود؛ دوره ای که حدودا ۱۰ روز طول می کشدو شما تنها با رژیم غذایی و استراحت کافی می توانید این دوره زمانی را کوتاه تر کنید و زمان بهبود را سرعت ببخشید.
نکته اصلی در مبارزه با سرماخوردگی این است که این ویروس به جز در موارد خاص و عفونی برای ریشه کنی نیازی به دارو ندارد بنابراین برای درمان این ویروس حتما نباید آنتی بیوتیک مصرف کنید. هر بیماری ویروسی ویژگی و علائم خاص خود را دارد که بیماری با آن شروع و تمام می شود.
به این معنی که به جز موارد استثنا در اکثر موارد این ویروس بدون نیاز به درمان دارویی هم خوب می شود اما اگر شما هم ارادت ویژه ای به استفاده از داروها و خوددرمانی دارید حتما در نظر داشته باشید معمولا تعداد زیادی از داروهای سرماخوردگی ترکیب شده از چند دارو هستند و این داروها در بازار با نام های گوناگون عرضه می شوند؛ قرص هایی تحت عنوان کلداستاپ، سوپرکلد، ادلت کلد و. . . که یک قرص آن شامل آنتی هیستامین، مسکن یا همان ضددرد، ضدسرفه و التهاب یا همان ادلت کلد معروف که ترکیبی از سه داروی فنیل افرین (ضد احتقان بینی)، استامینوفن (ضد تب و درد) و کلرفینرامین (ضد حساسیت) است.
اما نکته حائز اهمیت این است که وقتی شما از هر کدام از این قرص ها استفاده می کنید در واقع همه این داروها را یک جا با هم مصرف کرده اید در حالی که احتمالا بدن شما به تمام آنها به صورت یک جا احتیاجی ندارد.
مریم اصغری مقدم، عضو انجمن متخصصان گوارش وکبد (آندوسکوپی)
آسیب های آنتی بیوتیک و استامینوفن
توجه داشته باشید در یک سرماخوردگی ساده هیچ نیازی به مصرف آنتی بیوتیک ها نیست. خوددرمانی و مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها باعث می شود ویروس یا باکتری ناشی از بیماری با استفاده از آنتی بیوتیک به مقاومت برسد تا جایی که دارو دیگر هیچ تاثیری روی باکتری مقاوم شده نخواهد داشت. به غیر از عوارض جبران ناپذیر آنتی بیوتیک ها استامینوفن ها با رسوب های سمی در کبد و کلیه ها، مجاری ادراری را دچار مشکل می کنند.
حالت تهوع، اختلالات خواب، انقباضات معده، تعریق، ضعف و ایجاد سنگ کلیه و زخم معده از جمله مشکلات مشتریان همیشگی این قرص هاست. در انتها باید بگوییم، هیچ دارویی قادر نیست ویروس سرماخوردگی را از بین ببرد پس بهتر است با استفاده از درمان های گیاهی و خانگی مانند استفاده از میوه هایی سرشار از ویتامین C، خوردن سوپ های گرم و استراحت کافی جهت طی شدن ایام بیماری به جنگ با این ویروس سمج رفت.
مراقب عوارض جبران ناپذیر باشید
اما بد نیست کمی هم از عوارض استفاده بی دلیل و بی رویه داروهای سرماخوردگی بدانید. همان طور که اشاره شد قرص سرماخوردگی بزرگسالان از سه جزء تشکیل شده است که هر کدام تاثیر ویژه ای روی سیستم ایمنی بدن دارد که در کنار آن باید عوارض مهم دیگر این دارو هم در نظر گرفته شود؛ عوارضی که می تواند سیستم گوارشی، دستگاه عصبی و خون را دچار مشکل کند. خواب آلودگی، بی حالی، گیجی و تحریک پذیری از بارزترین عوارض استفاده از این نوع داروها است که در طولانی مدت صدمات جبران ناپذیری به بدن وارد می کند.
برای مثال مصرف داروهای سرماخوردگی برای بیماران مبتلا به فشار خون و بیماری های قلبی از جمله نارسایی قلبی و افراد دچار تنگی نفس باید با مشورت پزشک باشد چراکه این قرص با خاصیت منقبض کنندگی عروقی که دارد، با تنگ کردن عروق باعث تشدید بیماری های قلبی می شود. داروهایی مانند داروهای ضدسرفه، آبریزش، تب بر، مسکن و ضددرد، تمام اسبابی هستند که در مواقع بیماری در دسترس شما قرار می گیرند که بهتر است دارو را براساس نیاز و طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید.
از زیاده روی و همچنین خوردن چند قرص و دارو با هم اجتناب کنید. اگر سرفه می کنید، یک داروی ضدسرفه کافی است یا اگر فقط آبریزش بینی دارید، یک آنتی هیستامین به تنهایی مشکل تان را برطرف خواهد کرد. قبل از مصرف قرص یا شربت ها روی جعبه آن را به دقت مطالعه کنید و از مسئول داروخانه بخواهید نحوه مصرف دارو را برای شما شرح دهد یا بعد از استفاده از داروهای تجویز شده در صورتی که در طول مدت مصرف علائم بیماری شما بهتر نشد، پیش از هر اقدامی حتما به پزشک مراجعه کنید. شاید بیماری شما ریشه دیگری داشته یا تشابهی با سرماخوردگی داشته باشد.
شقایق جعفری