اولین جلسه انجمن علمی حقوق در تاریخ 19/9/1393 راس ساعت 9:45 در ساختمان آموزشی دانشگاه پیام نور برگزار گردید و مبحث وقف توسط سر کار خانم عبدی در حضور جمعی از دانشجویان حقوق و اساتید گرانقدر جناب آقای لایقمند و سرکار خانم نیکونژاد ارائه داداه شد .
اعضای حاضر در جلسه :
جناب آقای نجفی دبیر انجمن
و خانوم ها:
مرادنژاد ، مریدی ، کرمی ، شب خیز ، بابایی ، اکبری
خلاصه مبحث:
وقف در لغت به معنی ایستادن و نگه داشتن و توقیف و حبس کردن است
در معنای حقوقی :" وقف عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود "
از ماده 55 تا 91 قانون مدنی در مورد وقف صحبت شده است
ماهیت عقد
وقف عقد است عقد در لغت به معنی بستن و گره زدن و در اصطلاح حقوقی عقد عبارت است از همکاری متقابل اراده دو یا چند شخص برای ایجاد ماهیت حقوقی
یکی از عقود معین است یعنی به ایجاب و قبول و توافق اراده دو طرف نیاز دارد ایجاب از طرف واقف و قبول در وقف خاص از طرف موقوف علیه و در وقف عام توسط حاکم صورت می گیرد
وقف عقدق دایمی و استثنائی و غیر قابل فسخ و غیر قابل اقاله است
انواع وقف به اعتبار موقوف علیه
وقف خاص
وقف عام
وقف عام (جهات عمومی ) مثل وقف بر مساجد پل ها مدرسه ها و.... و یا وقف بر عناوینی که مصداق آن محصور نیست مانند وقف بر دانشجویان ، فقرت ، بیماران و.... وقف عام را وقف بر جهات یا وقف بر مصالح عامه نیز گویند
موقوفه عام دارای شخصیت حقوقی مستقل استمتولی و سازمان اوقاف حسب مورد نماینده آن می باشد در وقف عام قبول از ناحیه حاکم صورت می گیرد
وقف خاص وقف بر اشخاص می باشد که عرفا محصور و معین باشند
وقف بر اولاد و نوادگان کارکنان یک موسسه معین
ارکان وقف
1- صیفه وقف
2- مال موقوفه
3 - واقف
4- موقوف علیه
1-صیغه وقف بالفظ وقفیت تحقق پیدا می کند ک به قول علامه حلی لفظی صریح است و لاغیر
2-عین بودن (عین معین باشد )دین و منفعت و حق را نمی توان وقف کرد
مال موقوفه
عین باشد ، مملوک بودن ، قابلیت بقا داشته باشد ، مشروع باشد ، قابلیت انتقال ، قابلیت قبض
3-واقف :باید اهلیت تمتع و استیفا داشته باشد صلاحیت شخصی برای دارا شدن حقوق و تکالیف قانونی و اعمال حقوقی مذکور " اهلیت " نام دارد
واقف باید عاقل ، بالغ و جایز التصرف باشد یعنی نباید محجور باشد و بایدرشید باشد انشا وقف در مرض متصل به موت واقف صورت نمی گیرد
محجوری که هنوز حکم حجر او صادر نشده وقف او صحیح است و وجود دین اشکالی ایجاد نمی کند
اداره موقوفه
متولی :
کسی است ک وظیفه او اداره کردن مال موقوفه است . می تواند از طرف واقف انتخاب شود و خود واقف نیز می تواند متولی باشد
ناظر :
علاوه بر انتخاب متولی شخص دیگری به عنوان ناظر برای اداره کردن وقف انتخاب می شود
متصدی :
اگر موقوفه متولی نداشته باشد از طرف مقامات مربوطه برای اداره آن متصدی یا متولی منصوص معین می گردد و همچنین امکان دارد برای موقوفه امین معین گردد
عقد وقف را نمی توان اقاله کرد زیرا اقاله با مقتضای عقد ک تسبیل منافع آن است منافات خواهد داشت و ظرط خلاف مقتضای عقد طبق ماده 233 باطل و مبطل عقد است