ماهیان خاویاری که استروژن نامیده میشوند و از خانواده تاسماهیاناند، در شمار گونههای آبزی کممانندی هستند که از پیشینهای چندصدمیلیون ساله ـ که به عصر ژوراسیک باز میگردد ـ برخوردارند؛ و در این فرایند، تکامل یافته و امروز به ما رسیدهاند.رقم گونههای خاویاری، به 27 گونه و زیرگونه در جهان تقسیم میشود که از این تعداد، 5 گونه در دریای خزر زندگی میکنند؛ دریایی که به تنهایی 93 درصد ذخایر ماهیان خاویاری جهان را در خود جای داده است.
اما ارزش ماهیان خاویاری نزد مردم، نه برای استفاده از گوشت آن، که برای تخم آن است و شهرتاش نیز برای همین مروارید سیاهاش است.تخم خاویار در شمار اشرافیترین صبحانه جهان است. بسیاری آن را به شکل خام و یا همراه با تخممرغ و آغشته به زرده آن میخورند؛ و گروهی دیگر آن را همراه با سبزیجات خوشبو و نان و کره. اما در نزد برخی خوش غذاها هرچیز افزودنی به آن، خیانتی است نابخشودنی؛ آنان بر این باورند که خاویار را تنها برای بوی تند، مزه گس و شوراش باید دوست داشت.
خاویار بسیار پرکالری و انرژیزا است و انواع گوناگون آن همچون: خاویار طلایی و سرخ و سیاه که البته در این میان خاویار سیاه از ارزشی قابل توجه برخوردار است.
5 گونه از ماهیان خاویاری ممتاز جهان در دریای خزر میزیند که به ترتیب کیفیت عبارتند از: «فیل ماهی»، «قره برون ایرانی»، «گُلد (چالباش روس)»، «شیپ» و «ازون برون».
فیل ماهی
فیلماهی، بهترین ماهی آبهای داخلی است که کیفیت ممتازش، رتبه اول را به خود اختصاص داده و نام دیگرش بلوگا است؛ و نمونههایی از آن با وزنی تا 1400 کیلوگرم و سنی بیش از 100 سال، از سوی صیادان، به تور انداخته شده است.
اینگونه ماهی، هر 2 یا 3 سال یک بار، تخمریزی میکند و بین 14 و 17 سالگی بالغ میشود و به نام بهترین خاویار، رتبه گرانترین ماهی و خاویار جهان را دارا است. از قامتی 5/1 متر تا 4 متر برخوردار است و تا امروز، رکورد صید آن در ایران، 620 کیلوگرم بوده است.
قره برون
قره برون(تاسماهی ایران، بینیسیاه)، در حال حاضر، گونهای مستقل به شمار میرود؛ چرا که پیشتر، آنرا زیرگونهای از ماهی روس میدانستند و اکنون از رتبه دوم ارزش برخوردار است. در حال حاضر برای تکثیر مصنوعی از گونه «روسی» پیشی گرفته و همچنین از آن بزرگتر است و دارای کیفیت خاویاری برتر نیز هست. از نظر ظاهری تا اندازهای شبیه گونه روسی خودش است، با رنگی تیرهتر و با رنگدانههای سفید رنگ که تا بینی او ادامه دارد و از نظر ظاهری از تاسماهی روس جدایش میسازد.وزنش به 60 تا 130 کیلوگرم میرسد و درازایش از یک متر تا 2 متر؛ که در فاصله 12 تا 14 سالگی بالغ میشود.
تاس ماهی روس (چالباش)
واژه «خاویار» واژهای فارسی و دگردیس شدة واژه خاگآور (تخمآور) است.
«تاس ماهی» در شمار گونههایی است که در تمامی نقاط دریای خزر یافت میشود و تخم خاویار آن را مردم به گویش خود، «طلایی» مینامند؛ که از رتبه سوم ارزش برخوردار است و در فاصله 12 تا 16 سالگی به سن تخمدهی میرسد و بالغ میشود. از طول 1 تا 2 متر برخوردار است و از وزن 60 تا 100 کیلوگرم.
شیپ
ماهی شیپ، معمولاً مهاجری است که برای تخمریزی به سواحل ایران میآید و در رودخانههای آبریز دریای خزر تخمگذاری میکند. از عمری سی ساله برخوردار است، سبک وزن بوده و تعدادش بسیار اندک است و از نظر ارزش در رتبه چهارم قرار دارد و با طولی بیش از یک متر و وزنی سبک؛ که در فاصله 10 تا 14 سالگی بالغ میگردد و به سن تخمدهی میرسد.
ماهی اوزون برون (دراکول)
اوزن برون یا بینیسیاه، کوچکترین ماهی خاویار دریای خزر است که در ایران به اشتباه کلیه ماهیان خاویاری را به نام آن میشناسند. اوزون برون به لحاظ کیفی در رتبه آخر قرار دارد؛ چرا که تخماش ریزتر و ارزانتر است. این ماهی از نظر تکثیر مصنوعی با مشکلاتی مواجه است و تعداد آن نیز در شرایط طبیعی، رو به کاهش میرود. اوزون برون در فاصله 8 تا 12 سالگی بالغ میشود. قامتی یک تا 5/1 متری دارد و وزنی سبکتر از دیگر ماهیان خانواده خود در دریای خزر.
* * *
همان گونه که خاویار سیاه در ایران و جنوب روسیه شناخته شدهتر است، خاویار سرخ در سیبری و خاور دور، هواداران بیشتری دارد. گرچه خاویار سرخ از خاویار سیاه ارزانتر است، اما مزه و ارزش غذایی آن دستکمی از خاویار سیاه ندارد.
خاویار سرخ یا سیاه را میتوان در تمامی فروشگاههای مواد غذایی روسیه خریداری کرد. در اغذیه فروشیها چند دانه خاویار سرخ بر روی برشی از نان با یک برگ جعفری سرو میشود.
بسیاری، طعم خاویار را ناخوشایند میدانند و آن را همراه خوراکی دیگری میخورند؛ و گروهی که خود را در جهان به عنوان علاقهمندان حقیقی خاویار معرفی میکنند، معتقدند کسی که طعم خاص ماهی و مزه تند خاویار خالص و سرد را دوست ندارد و تاب نمیآورد، همان بهتر که به آن لب نزند، تا آن را با آمیختن به خوراکی دیگر، قابل خوردن کند.
منبع: روزنامه اطلاعات
مزار "بیبی بشناز"، زیارتگاهیست در بشاگرد
این زیارتگاه روی تپه ای و مقابل رودخانه در روستای تیدر حوزه بخش گوهران، بشاگرد قرار گرفتهاست.
عامه مردم هم بر این اعتقادند که در روزگاران گذشته سیدهای با برادر خود سرگرم شبانی بوده که مردی قصدآزارشو داشته، دختر گریه میکند و پا به فرار میگذارد تا به جایگاه الان زیارتگاه میرسد و از شدت خستگی در همان مکان متوقف میشوند و دعا میکند که ای زمین مرا دریاب و زمین هم به خاطر پاکی و صداقتش، دهانش را باز میکند و آن را در دل خاک مخفی میکند.
در حالی که گوشهای از چادرش بیرون میماند. از آن زمان به بعد جایگاه فرو رفتن او در زمین، به زیارتگاه تبدیل میشود و پاکی و نجابت آن دختر سیده، زبانزد همگان میشود
در حال حاضر روی مقبره با پارچه سبز رنگ پوشیده شده و عدهای هم به قصد نذر و تبرک آن را میبرند و در صورت اجابت درخواستشان، به جاش شال سبز رنگ دیگری پهن میکنند.
عروس و دامادهای منطقه هم به رسم موجود، روز سوم پس از ازدواج، برای دعا و درخواست خوشبختی در زندگی به زیارت این مکان میروند و اگر نذری به گردن داشته باشند ادا میکنند و برای تداوم خوشبختی در زندگی، اجناسی مانند کفش و پارچه به این مکان میبرند و بعضی هم گوسفد را برای نذورات ضبح میکنند.
مزار "بیبی بشناز"، زیارتگاهیست در بشاگرد
این زیارتگاه روی تپه ای و مقابل رودخانه در روستای تیدر حوزه بخش گوهران، بشاگرد قرار گرفتهاست.
عامه مردم هم بر این اعتقادند که در روزگاران گذشته سیدهای با برادر خود سرگرم شبانی بوده که مردی قصدآزارشو داشته، دختر گریه میکند و پا به فرار میگذارد تا به جایگاه الان زیارتگاه میرسد و از شدت خستگی در همان مکان متوقف میشوند و دعا میکند که ای زمین مرا دریاب و زمین هم به خاطر پاکی و صداقتش، دهانش را باز میکند و آن را در دل خاک مخفی میکند.
در حالی که گوشهای از چادرش بیرون میماند. از آن زمان به بعد جایگاه فرو رفتن او در زمین، به زیارتگاه تبدیل میشود و پاکی و نجابت آن دختر سیده، زبانزد همگان میشود
در حال حاضر روی مقبره با پارچه سبز رنگ پوشیده شده و عدهای هم به قصد نذر و تبرک آن را میبرند و در صورت اجابت درخواستشان، به جاش شال سبز رنگ دیگری پهن میکنند.
عروس و دامادهای منطقه هم به رسم موجود، روز سوم پس از ازدواج، برای دعا و درخواست خوشبختی در زندگی به زیارت این مکان میروند و اگر نذری به گردن داشته باشند ادا میکنند و برای تداوم خوشبختی در زندگی، اجناسی مانند کفش و پارچه به این مکان میبرند و بعضی هم گوسفد را برای نذورات ضبح میکنند.
به گزارش سرویس علمی جام نیوز، آرتروز بیماری شایعی است که به دلیل شرایط نادرست بدن مثلا نشستن غیراصولی، دو زانو نشستن و حتی ایستادن در وضعیت غلط بروز میکند. در چنین شرایطی سطح مفصلی با گذر زمان دچار تغییراتی میشود، استحکام استخوانها کاهش یافته و سیستم عروقی کند شده و تغذیه سطوح مفصلی کاهش مییابد. سطوح مفصلی که غضروفی است، شروع به ساییده شدن میکند و استخوانسازیهای نابجایی ایجاد میشود و در نتیجه با افزایش سن احتمال ابتلا به آرتروز هم افزایش مییابد.
دکتر عطا رحیمی، فیزیوتراپیست در گفتوگو با جامجم میگوید: شایعترین آرتروز مربوط به زانوست و آرتروز ستون فقرات در رتبه بعدی قرار میگیرد.
علت بروز این آرتروز که در سنین پایین هم دیده میشود فشار زیاد وارده به کمر است. درواقع مهرههای پنجم و خاجی و مهرههای پنجم و چهارم که حالت پایهای برای کمر دارند دچار این عارضه میشوند. در این بیماران غضروف به حالت شفاف و انعطافپذیر نیست و رنگ تیرهتری پیدا میکند.
این مشکل در افرادی که هنگام نشستن اصول سلامت را رعایت نمیکنند، بیشتر از بقیه دیده میشود. به علاوه بد نشستن شایعترین علت درد گردن به حساب میآید.
گردن درد عارضه مهم بد نشستن
افرادی که در طول روز زیاد پشت میز مینشینند و با رایانه کار میکنند، به دلیل طرز نشستن نامناسب، دچار گردن درد میشوند، چراکه وقتی گردن رو به بالا و شانهها حالت افتادگی دارند به گردن فشار زیادی وارد شده و عوارضی مثل درد گردن، درد پشت گردن، درد شانه، درد دست، سردردهای مداوم، درد نوک انگشتان و دردهای مختلف بدن و حتی درد در ناحیه قلب بروز خواهد کرد و اگر این عوارض جدی گرفته نشود به آسیب دیسک، اختلال در سیستم عصبی، افسردگی و دردهای مزمن سر منجر میشود.
درمانی برای گردن درد
به گفته دکتر رحیمی، اولین راهکار برای درمان درد گردن، اصلاح حالت نشستن است و در مراحل بعدی میتوان از ورزشهایی که مربوط به حرکات شانه، سر، گردن و عضلات عمق گردن میشود، استفاده کرد. به عبارتی افرادی که از درد گردن رنج میبرند باید به تقویت عضلات گردن بپردازند.
همچنین به بیماران، درمان دارویی نیز توصیه میشود. البته فیزیوتراپی میتواند به درمان گردن درد کمک کند؛ به شرطی که به صورت روزانه باشد. اگر این حرکات به صورت پی در پی انجام نشود، تاثیرات آن، بعد از مدت کوتاهی از بین میرود.
بنابراین مهمتر از انجام فیزیوتراپی، حرکات فعال و مداوم فرد برای کاهش گردن درد است. در این بین نباید فراموش کنید اگر نشستن بیمار اصلاح نشود و گردن درد ادامه پیدا کند، در اثر فشارهای مکانیکی و حرکات ایجاد شده بتدریج دیسکهای گردن از حالت طبیعی خود خارج شده و در نهایت بیرون زدگی دیسک اتفاق میافتد.
افراد در معرض خطر
کاربران رایانه، حسابداران، خیاطان، آرایشگران و افراد پشت میز نشینی که امور دفتری دارند، بیشتر از از افراد دیگر در معرض ابتلا به دیسک گردن قرار میگیرند. برای برخی بیماران حرکات گردن به خصوص خم شدن گردن و حرکت سر به عقب بسیار دردناک است و همچنین بعضی بیماران هنگام خم کردن سر به جلو احساس برق گرفتگی در تمام ستون فقرات میکنند. در بیمارانی که دچار علائم ناشی از فشار روی ریشه عصبی میشوند، در مرحله اول درمانهای طبی شامل استفاده از گردنبند، مصرف داروهای ضد التهابی و سرانجام ورزشهای گردن توصیه میشود. اکثر بیمارانی که دردهای ناشی از فشار عصبی دارند، با این درمانها بهبود مییابند ولی بیماران مقاوم به این درمانها نیازمند عمل جراحی هستند.
وقتی شانهها میافتد
ازجمله عوارض دیگر بد نشستن، افزایش احتمال بروز واریس است، چراکه پاها در حالت آویزان قرار میگیرد. برای پیشگیری از این مشکل هنگام نشستنهای طولانی مدت قوز نکنید، از یک زیر پایی مناسب استفاده کنید و شانههایتان را رو به بالا نگه دارید. در عین حال، افتادگی شانهها نیز به دنبال نشستنهای غیراصولی بروز میکند که نهتنها باعث ظاهر نامناسب اندام فرد میشود، بلکه دردهای شایع شانهای را به همراه دارد و گردن درد و درد ستون فقرات را نیز تشدید میکند.
به گفته دکتر رحیمی برای رفع این مشکل باید به فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا به کمک نرمشهای مخصوص از شر این مشکل خلاص شوید. یکی از این تمرینها این است که در حالت ایستاده قرار بگیرید. با دست راست مچ دست چپ را پشت تنه گرفته و سعی کنید دستها را به سمت عقب بکشید. این حرکت باعث کشش بافتهای نرم اطراف شانه میشود. هر تمرین باید حدود یک دقیقه طول بکشد. سپس استراحت کرده و تمرین را بادست دیگر انجام دهید.
عوارض دو زانو نشستن
حتما شما هم شنیدهاید که میگویند دو زانو نشستن باعث بروز آرتروز میشود. آیا چنین چیزی حقیقت دارد؟ به گفته دکتر رحیمی این نوع نشستن باعث اعمال فشار زیاد به مفصل زانو شده و در طولانی مدت میتواند زمینه بروز آرتروز را فراهم کند. بنابراین از نشستن روی زمین خودداری کنید. البته ارتفاع مبل و صندلی نیز باید در حدی باشد که کف پا به طور کامل روی زمین قرار بگیرد.