نام علمی فیروزهturquoise} }{سنگ ترکی} است این نامگذاری به دلیل فروش آن در زمان باستان در بازارهای ترکیه بوده است که معادن نیشابور از طریق جاده ابریشم به فروش میرسید.فیروزه از ترکیب آلومینو فسفات آبدار مس بوجود میآید. همان طور که از فرمول شیمیای آن معلوم است نحوه تشکیل پیچیده ای هم دارد.شیمیایی: در شکاف سنگها از نوع سنگهای رسوبیبرخورد شهاب سنگ: در آبهای زیر زمینیفیروزه سنگی آبی رنگ تا آبی پر رنگ است که در اثر فرسایش به سبز روشن تا سبز تیره تغییر رنگ میدهد. جلای آن بصورت چینی است دارای سختی ۵ الی ۶ میباشد با افزایش میزان آب در ترکیب سختی آن کاهش مییابد. نوع مرغوب آن جلای چینی با درجه سختی بالاست. فیروزه در اثر فرسایش آب از دست میدهد و کم رنگتر میشود.روش استخراج این سنگ دستی و به روش سنتی است تا به رگههای فیروزه صدمهای وارد نشود. ویژگی خاص فیروزه وجود رگه های زیبایی از اشکال، اشیا، گیاهان و… است.پیشینیان فیروزه را سنگ آرزوها مینامیدند و با لمس آن و نیت آرزو میکردند. **کاربرد فیروزه
فیروزه سنگ تزئینی و نیمه قیمتی میباشد. جواهر نگاران با برش سطح جلا زیبایی خاصی بدان میدهند. فیروزه نگین انگشتریها و نگین تاج شاهان مصر{فرعون} و پادشاهان باستان تا عهد حاضر بوده است.اما آنچه بعد از ورود اسلام به ایران قابل توجه است نقش آن در هنر اسلامی است و کاشیکاران زبر دست ایران بوسیله لعاب فیروزه رنگ جلا و زیبایی خیره کنندهای به کاشی بی روح مساجد دادند.در سال ۱۴۶۵ میلادی در زمان سلطنت جهانشاه حکمران مقتدر قره قویونلوها به دستور دختر جهانشاه مسجدی بنا گشت که فیروزه جهان اسلامگرفت . فیروزه معدن نیشابور قدمت ۲۵۰۰ساله دارد البته مجسمه ای ۷هزار ساله به شگل گوساله از فیروزه نشان از قدمت استخراج این سنگ دارد. این مجسمه امروز در موزه لوور پاریس نگهداری میشود. فیروزه نیشابور در جهان بنام{Persian quality}شناخته میشود.بهترین و بزرگترین بازار فروش این نگین بازار مشهد است که متاسفانه با و کار صنعتگران ترکیه و ورود فیروزههای ایلات متحده در بازار مشهد فیروزه نیشابور مرغوبترین سنگ فیروزه دچار فراموشی و مرگ اقتصادی شده است این امر نتیجه سهل انگاری و کم کاری مسئولین در معرفی؛ بازار یابی و استخراج و فروش این نگین منحصر بفرد است سطح شکل فیروزه صدفی است/رنگ خاکه سفید و گاهی سبز روشن دارد که با خراش دادن آن بر روی چینی بدون لعاب بوجود میآیدفیروزه بدل از رنگ کردن سنگ{مها} بدست میآید که خضرا نامیده میشود.چربی و روغن در مجاورت زیاد با نفوذ به سطح آن و جذب گرد و غبار هوا باعث از بین رفتن جلای آن میشود.در مقابل حرارت و شعله تیره{سبز مات} شده و رنگ شعله را به علت وجود مس{آبی } میکند.در لوله آزمایش در اثر حرارت آب از دست داده و تیره میشود.تنها کانی مشابه فیروزه{کریزوکلا}عجمی: گرد و درشت درجه خلوص بالا {مرغوبترین در جهان}شجری: نوع رگه دار فیروزه میباشد. علت وجود آب در ترکیب شیمیایی اش در مکان گرم و خشک آب از دست داده و کمرنگ میشود بهتر آن است در جایی مرطوب نگهداری شود.شستن فیروزه با مواد پاک کننده باعث میشود رنگ آبی به رنگ سبز تغییر یابد و دلیل آن جانشینی آلومنیم موجود در ترکیب هست که باید از نو سطح آن را صیقل داد.
کارشناس ستاد هدایت عملیات بحران دانشکده علوم پزشکی نیشابور از برخورد دودستگاه سواری در محور نیشابور به قوچان خبر داد.
به گزارش وبدا، مصطفی افشار نیک اظهار داشت: این حادثه در ساعت 19 روز گذشته رخ داد و طی آن سه دستگاه آمبولانس پایگاه ای فیروزه ، کمال الملک(کلاته محمد جان) و فضل(عبدا... گیو) به محل اعزام شدند.
وی افزود: پرسنل اورژانس 115 تعداد 7 مصدوم این حادثه را پس از انجام اقدامات اولیه (پانسمان ، کنترل خونریزی ، فیکساسسیون و ... بوسیله آمبولانس های اورژانس 115 به بیمارستان 22 بهمن متقل نمودند.
افشار درپایان ضمن اشاره به این مطلب که این حادثه در تاریکی شب اتفاق افتاده به خطرناک بودن تردد وسیله نقلیه با نور سو بالا اشاره نمود و عنوان کرد: در جاده هایی که خودروها به صورت رفت و برگشت در حال تردد هستند رانندگی با خودرو در حالی که از نور سوبالا استفاده میشود حادثه آفرین است
فیروزه | |
---|---|
کلیات | |
رده | کانی |
فرمول | CuAl6(PO4)4(OH)8·5H2O |
ویژگیها | |
رنگ | آبی، سبزآبی، سبز |
حالت بلوری | توپر، ریزگرهدار |
ساختار | کجوجهی (تریکلینیک) |
چگالی ویژه (Specific Gravity) | 2.6-2.9 |
حلشدن | محلول در HCl |
فیروزه یک کانی کمیاب و ارزشمند آبی نزدیک به سبز است که خواهان فراوانی دارد. این کانی بهدست فیروزهتراشان شکل داده میشود و به عنوان نگین برای انگشتر، گردنبند، گوشواره و دیگر جواهرات به کار میرود.
پیشتر این کانی تنها از سنگ فیروزه به دست میآمد ولی امروزه همانند دیگر کانیها مصنوعی نیز فرآوری میشود به گونهای که حتی تشخیص طبیعی یا مصنوعی بودن آن برای کارشناسان نیز بسیار دشوار است.
نامورترین و پرخواهانترین فیروزه در ایران فیروزه نیشابور است و مهمترین معدن فیروزه در ایران در شهرستان نیشابور میباشد که از بیش از ۲۰۰۰ سال پیش استخراج میشدهاست. معدن این فیروزه در نزدیکی روستای معدن نیشابور است و از سطح زمین ۲۰۱۲ متر بلندی دارد.
به سبب وجود این معدن در نیشابور، شهر فیروزه را به عنوان یکی از القاب نیشابور آوردهاند[۱] هرچند که شهرفیروزه نام دیگر شهر بزغان که یکی از شهرهای شهرستان نیشابور است؛ میباشد. فیروزه یکی از رهآوردهای نیشابور به شمار آمده و فروشگاههای فراوانی در بخشهای سیاحتی شهر نیشابور و مشهد این فیروزه را به شکلهای گوناگون عرضه میکنند. افزون بر آنها رنگ فیروزهای یک رنگ نمادین برای نیشابور تلقی شدهاست و در دهه ۱۳۷۷ هجری از سوی شهرداری تلاشهایی برای فیروزهای کردن رنگ دیوارها و مغازههای خیابانهای اصلی شهر نیز انجام گرفت.