نام فارسی: پرستوی دمگاه صورتی – چلچله ی دمگاه حنایی
نام محلی: ...
نام محلی پیشنهادی: پِلِسرو دُم حِناوی
نام علمی قدیم: Hirundu daurica
نام علمی جدید: Cecropis daurica
نام انگلیسی: Red Rumped Swallow - Lesser Striated Swallow
پرستوی دمگاه صورتی از راسته ی گنجشک سانان Passeriformes و تیره ی چلچله ییان Hirundinidae می باشد.
این پرنده حدود 17 سانتی متر طول دارد. اندازه، شکل و سیاهی روتنه اش مانند چلچله است یعنی تارک و پشتش آبی پر رنگ با جلای فلزی است. بال ها و دمش تقریباً سیاه است. به واسطه ی طوق پشت گردن و دمگاه حنایی (بلوطی) رنگش، به آسانی از چلچله تشخیص داده می شود. زیرتنه و پرهای پوششی زیر بال ها، به رنگ نخودی سفید، با رگه های کمرنگ تر است که در پرواز به خوبی دیده نمی شود. پوشش زیر دُم سیاه است و بر خلاف پرستو و پرستوی دمگاه سفید، فاقد نوار سینه و نوار سفید دُم است.
پرنده ی جوان قهوه ای تر و کمرنگ تر با رگه های نخودی روتنه، طوق و دُمگاه کمرنگ تر و پرهای بیرونی دُم نیز کوتاه تر است. پروازش آرام و با شکوه است و پشت سر هم بر روی هوا سُر می خورد و معمولاً موقع سُر خوردن دُم خود را بسته نگه می دارد.
پرستوی دمگاه صورتی از حشرات تغذیه می کند. در مناطق باز، صخره های مشرف به دریا، زیر پل ها و در نواحی مسکونی به سر می برد و در غارها، شکاف سنگ ها و زیر پل ها مانند چلچله آشیانه را با دهانه ی کوزه مانند از گِل می سازد و معمولاً بین 3 تا 6 تخم در آن می گذارد.
در ایران تابستان ها ... ادامه ی مطلب
در بخش کوخرد و شهرستان بستک این پرنده بیشتر در دیواره ی داخلی سقف آب انبارهای مخروطی شکل آب شیرین (بِرکه ها) و معمولاً در جاهایی که آب و گل در دسترس می باشد مانند اطراف دریاچه ی سدها و یا نزدیک مزارع کشاورزی لانه ی کوزه ای شکلش را می سازد.
پرستوی دمگاه صورتی زیر گونه ها ی مختلفی دارد که بیشتر در آسیا و اروپا پراکنده هستند. این زیر گونه ها عبارتند از:
Daurica, japonica, nipalensis, rufula, domicella, kumboensis, emini, melanocrissus, erythropygia, hyperythra
زیر گونه ی موجود در ایران از نوع rufula می باشد.
این پرنده در گذشته جزء Hirundo طبقه بندی می شد و با نام علمی Hirundu daurica شناخته می شد اما اخیراً با توجه با پژوهش های DNA که بر روی این پرندگان صورت گرفته، این طبقه بندی تغییر کرده و پرستوی دمگاه صورتی جزء Cecropis قرار گرفته است. و هم اکنون با نام علمی Cecropis daurica معرفی می شود.