کتاب گرانسنگ شرح المطالع اثر منطقدان قرن هشتم قطب الدین محمود بن محمد رازی، برای دومین بار، با تصحیح دکتر علی اصغر جعفری ولنی در آذرماه ۱۳۹۳ در انتشارات دانشگاه تهران منتشر شد.
پیش از این، در همین وبلاگ در پستی با عنوان انتشار «شرح المطالع» قطب رازی انتشار همین کتاب با تصحیح اسامه الساعدی در اسفند ۱۳۹۰ را گزارش کرده بودم. تصحیح ساعدی در حقیقت تایپ متن شرح مطالع از روی یک نسخه بدون هر گونه تصحیح، تحقیق و بدون مقدمه علمی و با خطاهای فاحش بود. اما اینک پس از سه سال، شاهد انتشار تصحیحی نسبتا خوب از یک پژوهشگر و مصحح و آگاه به مباحث منطق قدیم هستیم. انتشار این اثر را به جامعه فلسفی - منطقی کشورمان و نیز به دکتر جعفری تبریک میگویم.
چنان که در پست یاد شده گفتهام، دو کار تصحیح و تحقیق درباره شرح مطالع پیش از انتشار این دو تصحیح انجام شده بود که متأسفانه هیچ کدام به مرحله نشر نرسیده بودند:
۱. تصحیح و تحقیق شرح مطالع الانوار به تصحیح محسن جاهد (استادیار فعلی دانشگاه زنجان) رساله دکتری به راهنمایی نجفقلی حبیبی و احد فرامرز قراملکی و مشاوره احمد بهشتی، دانشگاه تهران ۱۳۸۴.
۲. تصحیح و تحقیق بخش تصورات شرح مطالع الانوار به تصحیح علی اصغر جعفری ولنی، رساله دکتری به راهنمایی ضیاء موحد و مشاوره احد فرامرز قراملکی، مدرسه عالی شهید مطهری، ۱۳۸۹.
عنوان کامل شرح مطالع «لوامع الاسرار فی شرح مطالع الانوار» است که از مهمترین کتابهای مفصل منطقی است که مورد توجه منطقدانان و فیلسوفان مسلمان بوده و هست. قطب رازی در این کتاب تحت تاثیر چهار شخصیت بزرگ منطقی، ابنسینا، فخر رازی، خونجی و خواجه نصیر است و میان آرای اختلافی آنها به داوری مینشیند. انتشار نسخه منقح این اثر میتواند کار پژوهش درباره بررسی نوآوریها و تحولات منطقدانان بزرگ این مرز و بوم را هموار سازد.
کتاب «مطالع الانوار» مهمترین اثر منطقی سراج الدین ارموی از منطقدانان بنام قرن هفتم و معاصر منطقدانان بزرگی چون افضل الدین خونجی، اثیر الدین ابهری، خواجه نصیر الدین طوسی و نجم الدین عمر قزوینی کاتبی است.