ملتی که آثارتاریخی خود را نابود می کند یعنی ساحل نجاتی برای خود و نسل هایش باقی نگذاشته است.
آثار تاریخی ماده های فرهنگی گذشته هستند که با آن گذشته ی انسان ها هنر و زندگی و همه شاخص ها و ابعاد وجودی آنها را با دست و پنجه فشردن با آن مواد و مانده های الکن و کالبد های مادی در هو ریخته و متفرق که امروزه به گونه ای مثله و متفرق شده اند کشف و گرد آوری می نمایند وباستان شناس نیزدر مقام داوری و تبیین و بازسازی ذهنی خلاق و فکری آزموده و خرده ژرف کاو اما پرحوصله لایه به لایه و دوره به دوره پیش می روند.
باستان شناسان می کوشندکشف و رمز گشایی و خوانش ، معناکاوی و تفسیر های علمی خویش را هراندازه دقیق تر و به هر میزان قابل قبول تر و مورد اطمینان تر را انجام دهند.امروزه چیزی که باستان شناسان را با دشواری پیچیده و سرگیجه آور روبرو می کند غیبت و در دسترس نبودن لایه آزموده و مواد فرهنگی قدیم است که روز به روز از بین می روند و یا مورد دستبرد واقع می شوند.و باستان شناسان را برای دستیابی به اهداف علمی تر با استفاده از روش های کارآمد با چالش مواجه می کند.امروزه حجم سنگینی از داده ها و مصالح کلامی (آثار و بناها) از دسترسی به خدمت باستان شناسی محروم شده اند و کشف رخداد های تاریخی با این بوده های غایب درباستان شناختی فاجعه محسوب می شود.بشر واقعیت هایی را زیسته و آموخته که در افق گسترده ای گشوده و پدیدار شده اند و پرتو افکنی آنچه مانده از کرده آدمی به عنوان میراث فرهنگی به یادگار رسیده باید محفظ و ملحوظ گردند.باستان شناسان درباره اتفاقات و واقعیات مدفون و مفقود و فرآیند ها و متغیرهای منجمد گذشته بر مبنای شواهد مادی که با کلنگ و دلو وتیشه مشاهده می کنند اطلاعات خود را گردآوری می نمایند به داوری می نشینند این مدارک از یک منظری مانند تشنگی است که ما را به بودن و دست یافتن به آب متقاعد می سازد. مانند قطعه ای از یک قایق، ذهن و فکر و خرد و خیال و گمان او را به سوی پدیده آب و رود و دریا می راند چیزی که یک باستان شناس آزموده و ورزیده می خواهد مواد فرهنگی و داده هایی است که باید در دسترس او باشد.هر اثری که مفقود شود و بنایی که خراب شود سوراخی بر بدنه قایق است و هرچه بیشتر شاهد ویرانی آثار باشد قایق او نیز با آشوب و خطر فراوان روبرو می گردد.مدارک باستان شناسی باستان شناسان را با همین آثار و اشیای تاریخی به ساحل نجات می رسانند.آثار تاریخی ملتها را به ساحل نجات می برند.ملتی که آثار خود را تخریب کند یعنی ساحلی برای نجات خود باقی نگذاشته است.