آندومتریوز

 

آندومتریوز

آندومتریوز ، کاشته شدن و رشد مخاط رحم در خارج از محوطه رحم می باشد که یک بیماری نسبتا شایع در زنان است و از عوارض آن درد لگنی و ناباروری است.

آقای دکتر صفری نژاد، ارولوژیست؛
آندومتریوز
آندومتریوز ، کاشته شدن و رشد مخاط رحم در خارج از محوطه رحم می باشد که یک بیماری نسبتاً شایع در زنان است و از عوارض آن درد لگنی و ناباروری است.
آندومتریوز چیست؟
مخاط رحم همه ماهه پس از ریزش هنگام پریود، مجدداً شروع به رشد می کند. سلولهای مخاط رحم دارای این ظرفیت هستند که در خارج از رحم نیز رشد کنند. رشد سلولهای مخاط رحم در خارج از رحم را آندومتریوز می گویند. محوطه داخل رحم توسط لوله های رحمی به خارج از رحم راه دارد. اگر سلولهای مخاط رحم در خارج از رحم به بافتها بچسبند و شروع به رشد کنند، در اصطلاح گفته می شود که سلولهای مخاط رحمی در محل جدید کاشته شده اند. شایعترین محلهائیکه سلولهای مخاط رحم می توانند کاشته شده و سبب آندومتریوز شوند، عبارتند از: تخمدانها، لوله های رحمی، سطح خارجی خود رحم و روده ها و محوطه داخل لگن. آندومتریوز را می توان در داخل واژن، گردن رحم و حتی مثانه نیز دید. خانم هائی که دارای آندومتریوز مثانه هستند، هنگام عادت ماهیانه، دچار ادرار خونی می شوند، چون همانطور که مخاط رحم هنگام پریود ریزش پیدا می کند، سلولهای مخاط رحم که در داخل مثانه کاشته شده اند نیز ریزش پیدا کرده و سبب خونریزی می شوند. گاها آندومتریوز در خارج از محوطه لگن، مثل کبد، ریه ها و مغز نیز دیده می شود. حتی سلولهای مخاط رحم می توانند در محل بریدگیهای جراحی نیز کاشته شده و رشد بکنند.
چه کسانی مبتلا به آندومتریوز می شوند؟
آندومتریوز می تواند تمامی خانمها در سن تولید مثل را گرفتار نماید. میزان شیوع واقعی این بیماری مشخص نیست، چون بسیاری از خانمهای مبتلا یا مراجعه نمی کنند و یا اینکه تشخیص داده نمی شود. تخمین زده می شود که در آمریکا حدود یک میلیون خانم میتلا به آندومتریوز باشند. آندومتریوز یکی از شایعترین علل درد لگنی و هیسترکتومی (خارج کردن رحم) می باشد. بررسیها نشان می دهند که 50-30 درصد خانم هائی که بعلت ناباروری تحت درمان هستند و تا 80 درصد خانم هائی که دارای درد لگنی می باشند، ممکن است مبتلا به آندومتریوز باشند. بسیاری از موارد آندومتریوز در خانمهای 35-25 ساله تشخیص داده می شوند، ولی این بیماری می تواند دخترها را نیز گرفتار نماید. آندومتریوز پس از یائسگی نادر است. آندومتریوز در خانمهای سفید پوست، قد بلند و لاغر بیشتر دیده می شود. به تاخیر انداختن حاملگی تا سنین بالا یکی از علل مساعد کننده برای آندومتریوز است.
علل آندومتریوز کدامها هستند؟
علت اصلی مشخص نیست ولی عده ای معتقد هستند که هنگام پریود، سلولهای مخاط رحم از طریق لوله های رحمی از رحم خارج شده و وارد محوطه لگن و شکم می شوند. در اصطلاح به این، پریود پسگرد می گویند، یعنی مخاط رحمی که ریزش پیدا می کند بطرف عقب به داخل محوطه لگن و شکم می رود ولی این تنها دلیل نمی تواند باشد، چون بسیاری از خانمها دارای درجاتی از پریود پسگرد هستند، بدون اینکه مبتلا به آندومتریوز شوند. در مواردیکه آندومتریوز در کبد یا ریه دیده می شود، سلولهای مخاط رحم از طریق جریان خون به نقاط مذبور برده شده اند.
علائم آندومتریوز کدامها هستند؟
بسیاری از زنانیکه دارای آندومتریوز هستند، فاقد علائم می باشند. خانمهائیکه دارای علائم هستند، معمولاً مبتلا به درد (معمولاً درد لگنی) و ناباروری می باشند. این درد هنگام پریود تشدید پیدا کرده و سپس بتدریج کاهش پیدا می کند. بعضی خانمها هنگام رابطه زناشوئی، اجابت مزاج و یا ادرار کردن دچار درد می شوند. شدت درد از ماهی به ماه دیگر متفاوت و حتی در یک خانم نیز با گذشت زمان تغییر می یابد. در عده ای با گذشت زمان علائم و درد بدتر شده و در عده ای دیگر علائم تخفیف می یابند. محل درد لگنی بستگی به این دارد که سلولهای مخاط رحم در کجای لگن کاشنه شده باشند. کاشته شدن سلولهای مخاط رحم در عمق لگن و یا در مسیر عبور اعصاب لگنی سبب درد شدید می شود. گاها سلولهای مخاط رحمی کاشته شده ماده ای تولید می کنند که وارد دستگاه گردش خون شده و سبب ایجاد درد می شود. آندومتریوز یکی از علل ناباروری است. علت ناباروری در این خانمها مشخص نیست ولی می تواند منشاء آناتومیک و هورمونی داشته باشد. سایر علائم آندومتریوز عبارتند از: ادرار خونی، اسهال یا یبوست، درد در قسمت تحتانی کمر، پریودهای نامنظم و سنگین و درد در قسمت تحتانی شکم. سایر علائم نادر عبارتند از درد سینه و سرفه خونی (آندومتریوز ریه) و سردرد همراه با تشنج (آندومتریوز مغز)
آندومتریوز و خطر سرطان
عده ای معتقدند که خطر یک نوع از سرطان تخمدان در خانمهای مبتلا به آندومتریوز مختصری افزایش می یابد. این خطر در خانمهای مبتلا به آندومتریوز و ناباروری بیشتر است.
آندومتریوز چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص آندومتریوز با علائم، معاینه، و بررسیهای پاراکلینیک است.
آندومتریوز چگونه درمان می شود؟
آندومتریوز دو روش درمانی دارد: دارودرمانی و جراحی. هدف از درمان کاهش درد بیمار و افزایش قدرت باروری است.