به اطلاع میرساند اولین لوح فشرده ی آموزشی از مجموعه ای با عنوان " آزمایش های جذاب علوم" توسط پژوهشسرای پسرانه بوعلی تهیه شده است. مدیران محترم می توانند جهت تهیه این لوح فشرده با پژوهشسرا تماس بگیرند. لازم به ذکر است لوح فشرده شماره یک، حاوی 30 آزمایش جذاب در زمینه های شیمی و فیزیک همراه با راهنمای فارسی می باشد که انجام این آزمایشات می تواند بستر مناسبی برای تفکر و بروز خلاقیت در روش اجرا و طراحی آزمایش های مشابه و نوین برای دانش آموزان فراهم آورد.
آدرس: گرگان-انتهای خیابان شهید رجایی-جنب کانون طه-پژوهشسرای دانش آموزی پسران گرگان-تلفن:32422700
آزمایش های باکتریولوژی آب
میکرو ارگانیسم های موجود در محیط آبی (آب یا فاضلاب) مجموعه ای از موجودات ریز جانوری و گیاهی هستند که در انواع ویروس ها، باکتریها، تک یاخته ها و پر یاخته ها، قارچها و جلبک ها، کیفیت میکروبی نمونه های آبی و فاضلاب را تعیین می کنند. گروهی از آنها بیماری زا بوده و از طریق مصارف گوناگون آب به اشکال مستقیم و غیر مستقیم موجب بیماری و ناخوشی می شوند.
دسته ای از میکروارگانیسم های محیط آبی توانایی ایجاد مزاحمت در منابع آب، سیستم های انتقال آب و فاضلاب و مخازن نگهداری آب را داشته و در نتیجه بسیاری از آنها ناخواسته و مزاحمند.
تعدادی از میکروارگانیسم ها نیز از نقطه نظر فرآیندهای تصفیه بیولوژیکی اهمیت می یابند و حضور و فعالیتشان در این گونه موارد ضروری و حیاتی است.
آزمایش های میکروبیولوژیکی از نظر نوع موجودات مورد مطالعه و نیز با توجه به هدف از بررسی کیفیت منابع آب و فاضلاب گوناگونی بسیار دارند که از میان آنها آزمایش های تعیین کیفیت باکتریولوژیکی به دلیل اهمیت بیشتر به ویژه از جهت بیماری زایی به عنوان شاخص های میکروبی آب مورد بحث قرار می گیرند.
نخستین اهمیت بیماری های مرتبط با آب به ویژه انواع منتقله توسط آب آشامیدنی موجب گشته که بررسی کیفیت آب از نظر میکروارگانیسم های بیماری زای موجود در آن جایگاه ویژه ای در آزمایش های کیفی آب و فاضلاب بیابد.
نخستین هدف این بررسی ها، تعیین میزان آلودگی آب به فاضلاب های انسانی است زیرا عوامل بیماریزای موجود در روده انسان و دیگر جانوران خونگرم می توانند به آب راه یافته و به طور مستقیم و غیر مستقیم انسان را بیمار سازند.
با این که تعیین حضور باکتری های بیماریزا در آب امکان پذیر است ولی تفکیک و شناسایی بسیاری از آنها غالباً پیچیده بوده و دستیابی به نتایج کمی در اندازه گیری ها مشکل می باشد. بنابراین برای ارزیابی کیفیت آب از جهت آلودگی به این گونه عوامل بیماریزا (آلودگی مدفوعی)، از شیوه های غیرمستقیم و مبتنی بر شناسایی و تعیین گروهی خاص از باکتری ها (میکروارگانیسم های طبیعی روده) که به نام باکتری های شاخص Indicator bacteria نامیده می شوند، استفاده می گردد.
به منظور انتخاب شاخص های مناسب، باکتری های گروه کلیفرم که معمولترین میکروارگانیسم های طبیعی روده انسان و دیگر جانوران خونگرم می باشند. به عنوان معیارهای بهداشتی آب پیشنهاد شده اند، هرچند که تجربیات نشان داده است که آنها برای این منظور بهترین و کاملترین نمی باشند.
کل کلیفرمها Total coliforms باکتری های گرم منفی هستند که می توانند ظرف 24 ساعت تا 48 ساعت در دمای 35 تا 37 درجه لاکتوز را تخمیر کرده و اسید، گاز و آلدئید تولید نمایند. این گروه سیتروکروم – اکسید cytochrome – oxidase منفی بوده و قادر به تولید اسپور spore نمی باشند.
کلیفرم های مدفوعی Fecal coliforms یا کلیفرم های گرمادوست (مقاوم به گرما) Thermototerant زیر گروهی از باکتری های کلیفرم هستند که ضمن دارا بودن تمام ویژگی های گروه اصلی، در دمای بالاتر (44 تا 5/4 درجه) رشد بهینه داشته و می توانند از تریپتوفان، ایندول تولید کنند. باکتری هایی که تمام ویژگی های اشاره شده را دارند تحت عنوان اشریشیاکلی Escherichia coli (E.coli) احتمالی شناخته می شوند. تایید حضور E.coli توسط روش های دقیق تر صورت می گیرد.
از آنجایی که در برنامه ریزی برای تهیه نمونه های میکروبی نظارت خاصی می بایست در مورد این مسئله در نظر گرفته شود. در ابتدای این امر به مواردی از نمونه برداری اشاره می شود به علاوه انجام آزمایش به روی نمونه های میکروبی نیاز به بکارگیری وسایل و دستگاه های ویژه ای دارد که در آزمایشگاه به آنها خواهیم پرداخت.
محققان آمریکایی واکسن آزمایشی را برای درمان سرطان پستان مورد آزمایش قرار دادهاند که با نتایج امیدوارکنندهای همراه بوده و قادر به کند کردن روند پیشرفت بیماری است. محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، آزمایش بالینی واکسن آزمایشی را بر روی 14 زن مبتلا به نوع پیشرفته سرطان پستان انجام دادند؛ در نیمی از بیماران تحت درمان با این واکسن، نشانهای از رشد تومور پس از گذشت یکسال از درمان مشاهده نشد. این واکسن، سیستم ایمنی را برای هدف قرار دادن پروتئین mammaglobin-A تحریک میکند؛ این پروتئین منحصرا در بافت سرطانی وجود دارد و تومورهای سرطانی این پروتئین را بصورت غیرطبیعی در سطوح بالا تولید میکنند.
به گفته محققان، این واکسن حتی در بیماران با سیستم ایمنی تضعیف شده توسط بیماری و شیمیدرمانی نیز موثر است. اما نتایج آزمایش بالینی نشان میدهد که این واکسن در بیمارانی سرطانی با تومورهایی که پروتئین mammaglobin-A تولید نمیکنند، موثر نیست. در ادامه تحقیقات محققان قصد دارند آزمایش بالینی گستردهتری را بر روی بیماران مبتلا به سرطان پستان با سیستم ایمنی قویتر انجام دهند. نتایج این دستاورد در مجله Clinical Cancer Research منتشر شد.
کبد چرب (Fatty liver) یا استئاتوز واژه کلی برای اشاره به جمع شدن چربی در کبد است. وجود چربی در کبد، طبیعی میباشد، اما اگر این میزان از چربی بیشتر از 5 تا 10 درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده است. کبد چرب یک بیماری درمان پذیر است ولی بعضی اوقات میتواند باعث اثرات و عوارض خطرناکی شود. کبد چرب معمولا نشانه و علامتی نداشته و باعث آسیبی همیشگی و برگشت پذیر نمیشود. وظیفه کبد بررسی هر غذایی که میخوریم و هر نوشیدنی که مینوشیم برای تصفیه مواد خطرناک است. اگر میزان زیادی چربی در کبد وجود داشته باشد، این فرآیند دچار مشکل میشود. در بعضی از مواقع کبد چرب باعث التهاب و یا زخم های کبدی میشود. در شدیدترین حالت کبدچرب فرددچارآسیب ونارسایی کبدی می شود. کبد چرب بیماری معمولی است و 10 تا 20 درصد افراد در ابالات متحده دچار این بیماری میباشند. اکثر موارد کبد چرب در سنین بین 50 تا 60 سال تشخیص داده میشود. زمانی که کبد چرب بدلیل سایر مشکلات رخ میدهد، خطرناک بوده و باید به موقع برای درمان اقدام کرد.
انواع کبد چرب:
کبد چرب به سه دسته کلی، کبد چرب غیرالکلی، کبد چرب الکلی و کبد چرب حاد بارداری تقسیم میشود.
کبد چرب غیرالکلی:
این بیماری زمانی رخ میدهد، که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل میشود و با جمع شدن چربی در بافتهای کبد، فرد دچار کبد چرب میگردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص میشود که 10 درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی میگردد.
کبد چرب الکلی:
این بیماری جزء اولین مرحلههای بیماری های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبدچرب کم کم درمان میگردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.
کبد چرب بارداری:
هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده، با اینحال جمع شدن چربی در هنگام بارداری میتواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری میتواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید و یا خونریزی شود. هرچند دلیل این بیماری کاملا شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی گردد. زنان باردار باید آزمایش های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود مینمایند.
علایم کبد چرب:
کبد چرب معمولا یک بیماری خاموش است و بخصوص در مراحل اولیه نشانهای ندارد. زمانیکه بیماری پیشرفت کند، میتواند باعث علایم مبهمی همچون:
· خستگی
· کاهش وزن و یا کاهش اشتها
· ضعف
· تهوع
· گیجی، مشکل در تصمیم گیری و یا تمرکز
سایر نشانه هایی که ممکن است احساس شود شامل:
· درد در مرکز و یا سمت راست قسمت بالایی شکم
· بزرگ شدن کبد
در صورتیکه فرد دچار سیروز کبدی هم شود، علایم زیر ممکن است رخ دهند:
· احتباس مایعات
· کاهش ماهیچه ها
· خونریزی داخلی
· زردی پوت و چشم ها
· نارسایی کبدی
دلایل ابتلا به کبد چرب:
یکی از شایع ترین دلایل ابتلا به کبد چرب اعتیاد به الکل میباشد. بعضی از داروهای خاص و اختلالات متابولیک نیز یکی دیگر از این دلایل هستند. در بیشتر مواردیکه فرد الکلی نیست، پزشکان دلیل قطعی برای ابتلا به کبد چرب را نمیدانند، اما موارد زیر میتواند باعث کبد چرب و یا افزایش خطر ابتلا به آن شوند، این عوامل شامل:
· چاقی · دیابت نوع 2 · فشار خون بالا · مصرف داروهایی همچون آسپرین، داروهای استروئیدی، تاموکسیفن و تتراسیکلین · باداری · مسمومیت · ویروس ها (ویروس هپاتیت A و سایر ویروس ها) · سوءتغذیه · کلسترول خون بالا · سندرم تخمدان پلی کیستیک · کم کاری تیروئید (hypothyroidism) · جراحی بای پس معدهآزمایش ها و تست هایی که برای مشخص کردن ابتلا به کبد چرب استفاده میشوند، شامل:
· آزمایش خون، که شامل تست عملکرد آنزیم های کبدی میشود.
· تصویر برداری، که از طریق روش های مختلف همچون CT اسکن و اولتراسوند و یا ام آر ای (MRI) انجام میشود.
· آزمایش بافت های کبدی، که با یک سوزن کوچک بخش کوچکی از کبد برای انجام آزمایش برای تشخیص ابتلا به کبد چرب برداشته میشود.
درمان کبد چرب
درحال حاضر درمان خاصی برای کبدچرب وجود ندارد. برای درمان کبد چرب میبایست سایر مشکلات از جمله دیابت و یا کلسترول درمان گردد. درمان های معمول این بیماری شامل:
· ترک مصرف الکل
· مدیریت کلسترول
· کاهش وزن
· کنترل قندخون
میباشد. برای دریافت دارو و توصیه در مورد کنترل و مدیریت سایر بیماری ها و مشکلات که منجر به کبد چرب میشوند، باید به پزشک مراجعه نمود.
· نحوه تشخیص بیماری