معرفی کتاب تبیان صادق در روزنامه اطلاعات

 

تبیان صادق
سرگذشت، آثار و افکار آیت الله میرزا صادق آقا تبریزی
مؤلف: سید ابراهیم سید علوی
تهیه کننده و ناشر: مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه، قم
چاپ اول: 1390
632 ص: 12000 تومان 

آیت الله میرزا صادق آقا تبریزی (متوفای 1351) شاگرد مرحوم شیخ هادی تهرانی (م‌ 1321) است. وی یکی از علمای بنام و تأثیرگذار شیعه و مجتهدی سیاستمدار بوده که فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و افکارش درباره مشروطه و مبارزه‌اش با رضاخان، تحمل تبعید، رنجها و مرارتهایی که در این راه مقدس داشته، او را ممتاز و یادش را در تاریخ سیاسی کشور ماندگار کرده است.  کتاب حاضر به بررسی آرا، افکار و اندیشه‌های وی طی قسمت‌های ذیل پرداخته است: سرگذشت، معرفی استادان، شاگردان، معاصران، اجازات و سالشمار زندگی او، معرفی و بررسی آثار فقهی، اصولی، کلامی و ادبی وی، دو رساله مشروطیت به‌ عنوان آثار سیاسی، تبیین فعالیتها و تحولات سیاسی اجتماعی دوره ایشان، گفتار و نوشته‌های بزرگانی همچون حضرت امام خمینی، واعظ خیابانی، ثقه‌الاسلام تبریزی، سید محسن امین و... درباره این شخصیت شیعی.  

در مقدمه کتاب آمده است: «بررسی افکار و اندیشه‌های میرزا صادق آقا و معرفی شخصیت ایشان از چند جهت اهمیت ویژه دارد: 1ـ وی شاگرد بلاواسطه مرحوم شیخ هادی تهرانی و ناقل و مفسر‌آرا و اندیشه‌های اوست. می‌دانیم که مسلک علمی و اندیشه‌های تهرانی کمتر در حوزه‌ها مطرح است و توجه و عنایتی ویژه می‌طلبد. 2ـ فعالیتهای سیاسی و اجتماعی و افکار خاص ایشان درباره مشروطه که از جمله در دو رساله مشروطیت در کتاب حاضر آمده است. این رساله‌ها نشان می‌دهد که وی تفکر سیاسی ژرف و استعداد بسیار داشته و در فهم مسائل اجتماعی و سیاسی عهد مشروطه بسیار قوی بوده است. 3ـ مبارزه با رضاخان و تحمل تبعید و رنجها و مرارتهای بسیار در این راه؛ به طوری که حضرت امام‌خمینی (ره) در مواقع مختلف و حدود ده بار از ایشان و مبارزه‌اش با رضاخان یاد کردند. 4ـ تأثیرگذاری قوی و فوق‌العاده وی بر پیروانش که هنوز ادامه دارد، به ‌طوری که مردمانی پاکدل که در روستایی نزدیک طالقان زندگی می‌کنند، به انگیزه پیروی از ایشان و منویاتش، از مظاهر تمدن جدید مانند برق و تلفن و گاز و رادیو و تلویزیون پرهیز می‌کنند؛ هر چند ممکن است در فهم مقصود و مراد این بزرگوار اشتباه کرده باشند. اینها همه دلیل اهتمام به سرگذشت و تبیین افکار این مرد بزرگ است و البته چنین اهتمامی به معنی قابل نقد نبودن اندیشه‌های ایشان نیست.» (روزنامه اطلاعات، 9 دی 1393، شماره 26054، ص 6).