کاهش حجم بارش

حجم بارش‌های کشور از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه 93) تاکنون درمقایسه با دوره مشابه سال گذشته 21 درصد کاهش یافته است.

حجم بارش‌های کشور از ابتدای مهرماه امسال تا 17 دی‌ماه جاری حدود 70 میلی‌متر ثبت شده درحالی که حجم بارش‌ها در مدت مشابه سال آبی گذشته 89 میلی‌متر بوده است.

میزان بارش‌ها در دوره درازمدت در همین زمان 82 میلی‌متر ثبت شده است که بر این اساس، حجم بارندگی‌ها در سال آبی جاری درمقایسه با متوسط درازمدت 15 درصد کاهش یافته است.

بیشترین افزایش بارندگی تا پایان هفته گذشته درمقایسه با دوره درازمدت در ایستگاه دهلران در استان ایلام با 168 درصد افزایش بارش بوده و ایستگاه میانده در استان کرمان با 100 درصد کاهش کمترین میزان بارندگی درمقایسه با دوره درازمدت را داشته است.

منبع : نجات آب

تاریخچه وضعیت آب در ایران

کشور ما در ناحیه نیمه خشک از نظر بارندگی واقع شده است و حفاظت از منابع آّب یکی از اولویت های اساسی و مهم می باشد. کیفیت آب ارتباط مستقیمی با میزان بارش ها دارد . بر اساس آمارها میزان بارندگی سالانه در کشور ایران حدود 400میلیارد متر مکعب می باشد که 240میلیارد آن بخار شده و نزدیک به 60میلیارد آن به زمین فرو می رود.

آنچه در مورد وضعیت آب باید بدانیم

حجم آبهای شیرین قابل استفاده توسط انسان بسیار محدود است. میزان بارندگی سالانه ایران بسیار کمتر از میانگین بارندگی جهانی است. پراکندگی بارش در همه جای ایران یکسان نیست و بیشتر بارندگی در زمان نامناسب برای کشاورزی صورت می گیرد. برای بهره برداری صحیص از منابع آب بایستی ابتدا منابع را خوب شناخته و بر روی آنها برنامه ریزی دقیق انجام داد.

*******شگفتی آب*******

شگفتی های آب در بدن ا نسان دوستان ! یکی از شگفتیهای بسیار عجیب ساختمان بدن ما انسانها ، مقدار آبی است که در بدن مان موجود است . اگر فقط وزن بدن مورد نظر باشد ، ما انسانها بیشتر از آب ساخته شده ایم .۶۰ تا ۷۰ در صد وزن بدن ما را آب تشکیل می دهد. چیزی در حدود چهل و نه کیلو گرم آب در یک مرد با وزن متوسط . حتی استخوان بدن ما که کاملاً ماده ای سخت به نظر می رسد بالغ بر ۲۰ درصد آن را آب تشکیل می دهد ، در حالی که ۹۵ درصد پلاسمای خون ما را آب تشکیل می دهد.این دریای درونی با مزه ای شور ، محیط آبی دررون بدن ما میباشد. آب این دریا در رگهای خونی و همه مجاری باریک بدن در جریان است . هر سلولی را این آب سیراب می کند و هیچ عضوی از بدن نمی تواند بدون این آب زنده بماند . به عبارت دیگر آب موجود در بدن مانع از این می گردد که ما در آتش درونی خود بسوزیم . عزیزان ! آیا براستی علت وجود این همه آب در بدن انسان چیست ؟ و چرا حکمت خدای حکیم بر این امر تعلق گرفته است ؟ پژوهشگران ، خنک نگهداشتن بدن را یکی از علتهای وجود این همه اب در بدن می دانند . آیا تا کنون به آبی که درون موتر در جریان است اندیشیده اید؟ می دانید که یکی از وظایف این آب خنک نگهداشتن ماشین موتر می باشد. آب موجود در بدن انسان نیز همین وظیفه را بعهده دارد . فعالیت های شیمیائی که در همه اعضای بدن ما انجام می گیرد ، به اضافه حرارتی که در اثر فعالیت های ماهیچه ها ایجاد می گردد ، حرارتی را تولید می کنند که توانائی سوزاندن ما را دارد . ولیکن به وسیله ی آبی که در اطراف بافتها وجود دارد و توسط آنها به درون مکیده می شوند ، به محض اینکه حرارت اضافی تولید شود از بین برده خواهد شد .

یاران ! یکی دیگر از وظایف آب موجود در بافتهای بدن انسان جلوگیری از وارد شدن ضربه های شدید به اندام هاست . دریای درونی ما یک عامل ضربه گیر است . به عنوان مثال ، مایعی که اطراف مغز ما را فرا گرفته است موجب می گردد که مغز از صدمه های سخت وارده محفوظ بماند . همین طور ، استخوانها ، محل اتصال آنها و اعضاء بدن و اعصاب در تشکی از مایع قرار دارند تا ما بتوانیم در محیطی که دائم با اجسام برخورد می کنیم تاب مقاومت داشته صدمه ای بر ما وارد نگردد. آیا می دانید اگر خداوند خالق این آب را در بدن ما قرار نمی داد در آن صورت چه می شد؟ بدون آب در بدن ، کوبیدن پا بر روی زمین و زدن چکش بر چیزی آن قدر دردناک می بود که غیر قابل تحمل می شد . همچنین ، دریای آب درون بدن ما ، یکی از بهترین حلالها است و همراه خود محلولهای شیمیائی پر ارزش بسیاری را توأم با موادی که بحالت شناور هستند به نقاط مختلف بدن می رساند . مثلاً توانائی آن در نگهداری سدیم و پتاسیم به صورت محلول یک ضرورت است که عمل انتقال تکانه های الکتریکی را انجام می دهد و موجبات فعالیت ماهیچه ها و اعصاب را فراهم می سازد .

دوستان ! آب مورد نیاز بدن ، مانند غذا ، باید دائم تأمین گردد. به طور معمول ما روزانه حدود یک و یک چهارم لیتر آب مینوشیم خواه این آب بصورت خالص باشد یا به وسیله نوشابه های دیگر . ما به همین اندازه هم از طریق غذا هرچند که بدون آب به نظر برسد آب را بدست می آوریم . کل مقدار آبی که بدن از طریق ادرار دفع می کند بالغ بر یک و یک چهارم لیتر می باشد و همین مقدار هم به صورت تبخیر از دست داده می شود که این تبخیر نقش خنک کنندگی بدن را ایفا می کند و از راه ریه ها و پوست بدن انجام می پذیرد. عمل آب در بدن بیشتر از اینها پیچیده و مهم است . آب در بدن به طور دائم چون پولی که در بانک رد و بدل می شود ، بین اعضاء مختلف و سیستم رد و بدل می شود. مثلاً در عرض یک روز بالغ بر یکصد و سی و هفت لیتر مایعات از خون تصفیه می گردد و دوباره توسط کلیه ها بخون عودت داده می شود . عزیزان ! چیزی بین هفت و نیم لیتر آب در داخل بدن تولید می گردد. در بین منابع مختلف غدد بذاقی در طی یک شبانه روز مقدار یک و یک چهارم لیتر آب برای مرطوب نگهداشتن دهان ترشح می شود و این بذاق ترشح شده علاوه بر مرطوب نگهداشتن دهان عمل گوارش را نیز منظم می کند . معده نیز بالغ بر یک و یک چهارم لیتر شیره معدی ترشح نموده و پانکراس و کبد و روده ها بالغ بر سه لیتر و نیم مایعات ترشح می کنند . براستی چگونه احساس میکنیم که نیاز به آب داریم ؟ و چگونه درک میکنیم که به چه اندازه آب نیاز داریم ؟ معمولاً تصور می کنیم موقعی که گلوی ما خشک می شود به ما احساس تشنگی دست می دهد . ولی حقیقت این است که اعلام تشنگی از خون سرچشمه می گیرد . مثلاً زمانی که ما در هوای گرم به ورزش پرداخته باشیم و مقدار زیادی عرق کرده باشیم ، آب از دست رفته موجب خواهد شد که غلظت خون زیاد شود .

هنگامی که غلظت خون در مقابل گرما بیش از حد گردد ، یک ماده شیمیائی از راه خون به مغز رانده می شود و از آن مرکز پیامی به دهان و گلو می فرستد ، در آنجا مکانیزم اعصاب ، ما را از تشنگی آگاه میسازد . وقتیکه ما آب می نوشیم تشنگی رفع می گردد یعنی تعادل آب برقرار شده است . یاران ! وقتی ما غذای پر نمک می خوریم احساس تشنگی می نمائیم . اما ، این بدان علت نیست که آب بدن ما کاهش پیدا کرده است بلکه علت آن این است که ما نمک اضافی خورده ایم ، چون بدن نه فقظ تعادل آب خود را حفظ می کند ، بلکه همیشه نسبت نمک موجود در آب خود را به نه دهم درصد محفوظ نگه میدارد . لذا از آنجائی که نمک آب بدن در مقدار معینی نگهداری می شود، پس اگر ما نمک زیاد بخوریم باید آب بیشتری نیز بنوشیم که آن نسبت معین محفوظ بماند . همچنین زمانی که به واسطه عرق کردن آب از دست می دهیم ، این عرق مزه شور دارد بنابراین برای جبران آن باید آب و نمک بنوشیم . ذخیره آب بدن انسان خیلی کمتر از ذخیره غذائی می باشد . فردی که در یک اتاق سرد استراحت نماید حد اکثر میتواند دوازده روز بدون آب زنده بماند ، ولی اگر به او آب داده شود میتواند مدت دو ماه زنده بماند بدون اینکه غذا بخورد. ما به خون چون یک مایع حیاتی فکر می کنیم . ولی آب با جریان خود و فراهم آوردن تسهیلات برای حرکت ، گرما و خنک کردن ، حل نمودن مواد حیاتی و حمل کردن ملکولهائی که ما را تغذیه می کنند مایع حیات بخش حقیقی بدن میباشد . خدا حافظ … آب و آب و باز هم آب موقعیت جهانی آب مقدار آب موجود در کره زمین تقریبا ثابت بوده است.

این آب به مصارف آشامیدن ، کشاورزی ، صنعت و … می رسد و زندگی بشر را بهبود می بخشد. اگر کره زمین از فضا روئیت شود ، رنگ طبیعی آن آبی دیده می شود یعنی کره ای که بیشتر سطح آن را آب پوشانده است. یعنی بخش اعظم سطح زمین را اقیانوس‌ها و دریاها فرا گرفته اند. از نقطه نظر حجم و اندازه ، در حدود ۹۷٫۲%از آبهای موجود در جو زمین و آب موجود در خاکها و آبهای زیرزمینی می باشند. آب شیرین انسان برای انجام فعالیت هایش به آب شیرین نیاز دارد. آب شیرین ، یعنی آبی که میزان نمکهای آن بسیار کم باشد. آب اقیانوس ها و دریاها شور هستند و استفاده از آنها نیازمند تصفیه کردن آنهاست که این امر به احداث مرکز تصفیه خانه آب با مکانیزم های پیشرفته تصویه نیاز دارد. هزینه بالای این امر سبب شده که انسان به آب های شیرین موجود در خشکیها و اتمسفر زمین قانع باشد. حجم آب شیرین در جهان بسیار کم و در حدود ۲٫۸% از حجم کل آب جهان است. برای مصرف آب شیرین اندک موجود در جهان محدودیت هایی هم وجود دارد ، زیرا مقداری از آبهای شیرین جهان به شکل یخ در یخچالهای قطبی و کوهستانی قرار دارد که به این صورت قابل بهره برداری نمی باشند. اما انسان به آبهای شیرین موجود در رودها ،دریاچه‌ها ، و آبهای زیرزمینی دسترسی دارد. البته آبهای زیرزمینی که در لایه‌های داخلی زمین موجود هستند ، لازمه دسترسی به آنها مسائلی همچون اکتشاف ، حفر چاه ، کانال کشی ، و به کار بردن دستگاههای پمپ آب ، ایجادتاسیسات و لوله کشی را در پی دارد.

گردش طبیعی آب آبهای موجود در زمین همواره در حال تغییر شکل هستند. این آبها ، حالات مایع ، جامد و گاز به خود می گیرند ، جلوه‌های طبیعی آب بسیار وسیع است. مقداری از آن در زمین نفوذ کرده و آبهای زیرزمینی را تشکیل می دهد. قدری از آن هم در درون شاخه‌ها ، برگ‌ها ، تنه و ریشه درختان ذخیره می شود. آیا جلوه های دیگری از آب هم می شناسید؟ آب موجود در اتمسفر زمین بر اثر گردش طبیعی آن هر ۹ روز یک بار بین آسمان و زمین جابجا می شود. در هر سال این عمل چندین مرتبه تکرار می شود. حجم آبی که در هر سال به وسیله گردش آب در طبیعت فراهم می شود ، در حدود ۴۰۰۰۰ کیلومتر مکعب است.

انسان با تکنولوژی امروزی می تواند ۲۵۰۰۰ کیلومتر مکعب آنرا مورد بهره برداری قرار دهد. ریزش های جوی در همه جای سیاره زمین یکسان نیست و در برخی جاها بارندگی بیشتر از سایر مکانهاست. وضعیت آبهای ایران با توجه به قرار گرفتن ایران در نواحی خشک و بیابان ، مقدار بارندگی و حجم آبهای ایران کافی نیست. و ریزش های جوی نیز بطور یکنواخت صورت نمی گیرد. میانگین بارندگی سالانه در جهان در حدود ۸۰۰mm تبخیر واقعی و ۹۰۰mm تبخیر بالقوه می شوند. کشور ایران با اینکه ۱٫۱% از مساحت خشکی های جهان را داراست ، فقط ۰٫۳۴۵% از آبهای موجود در خشکیهای جهان را در اختیار دارد. از سوی دیگر در اغلب مناطق ایران ، ریزشهای جوی بصورت محلی و فصلی است که نیاز چندانی به آب برای کشاورزی در پاییز و زمستان نیست ، همچنین بارندگی به طور یکنواخت در کشور توزیع نمی شود. محدودیت منابع آب و توزیع فصلی نامناسب بارندگی دال بر این است که بایستی منابع آبهای موجود سطحی و زیرزمینی را به خوبی شناسای و مطالعه کرده و با برنامه ریزی دقیق ، بهره برداری صحیح از آنها صورت گیرد. البته مردم ایران از اول با این مشکل مواجه بوده اند و با حفر قنات و کاریز ، بهره برداری از آبهای زیرزمینی را ابداع کرده اند. با احداث سد و بندهای متعددی نیز آبهای سطحی را مورد استفاده قرار می دهند. آنچه باید بدانیم

حجم آبهای شیرین قابل استفاده توسط انسان بسیار محدود است. میزان بارندگی سالانه ایران بسیار کمتر از میانگین بارندگی جهانی است. پراکندگی بارش در همه جای ایران یکسان نیست و بیشتر بارندگی در زمان نامناسب برای کشاورزی صورت می گیرد. برای بهره برداری صحیص از منابع آب بایستی ابتدا منابع را خوب شناخته و بر روی آنها برنامه ریزی دقیق انجام داد. مباحث مرتبط با عنوان آب شناسی آبهای زیرزمینی آبهای سطحی اقیانوس‌ها بهره برداری از منابع آب تصفیه آب دریاها در مصرف آب صرفه جویی کنیم…روش های صرفه جویی در مصرف آب ▪ از کلیه قوانین و محدودیتهای حفاظت آب که ممکن است در محل زندگی شما اعمال شود، آگاه شوید و از آن تبعیت کنید. ▪ از آب حفاظت کنید، چون زندگی ما به آن وابسته است. هیچگاه به دلیل اینکه فرد دیگری مسوول پرداخت آب بها است، آب را هدر ندهید. ▪ موقع مسواک زدن شیر آب تصفیه شده را باز نگذارید.

▪ هنگام استحمام در فاصله بین شستن بدن و سرشویی، لزومی ندارد که شیرآب به طور پیوسته باز باشد. ▪ برای آب دادن به درختان، درختچه ها، بوته ها و گلها، از روش آبیاری قطره ای استفاده کنید. ▪ برای دوش گرفتن در حمام، زمان بگیرید و آن را به کمتر از ۵ دقیقه برسانید، با این روش ماهیانه حدود ۴۰۰۰ لیتر آب صرفه جویی خواهد شد. ▪ بهتر است برای شستن سبزی ها ابتدا آنها را در ظرفی بخیسانید و سپس آب بکشید. ▪ از جریان آب به منظور آب شدن یخ گوشت یا دیگر مواد غذایی منجمد استفاده نکنید. ▪ فرزندان خود را در مورد نیاز به حفاظت از آب آگاه کنید. از خرید اسباب بازی ها و سرگرمی هایی که به یک جریان ثابت آب نیازدارند، خودداری نمایید.

▪ هنگام استفاده از دستشویی شیر آب را به طور مداوم باز نگذارید چون جریان دائم آب موجب هدر روی آن می شود. ▪ اگر دوش حمام شما در طی کمتر از ۲۰ ثانیه یک ظرف چهار لیتری را بتواند پر از آب کند در آن صورت حتما آن را با یک سر دوش کاهنده مصرف تعویض کنید. ▪ برای نظافت حیاط به جای مصرف آب بهتر است از جارو استفاده شود. ▪ درباغچه خانه، درختان، بوته ها و چمن های بومی و مقاوم به خشکی که به آب کمتری نیازدارند و تحمل ماه های گرم تابستان را دارند، بکارید. ▪ تمام شیلنگ ها، اتصالات و شیرها را به طور مرتب کنترل کنید تا از نشتی آب جلوگیری شود.

▪

موجودی ذخایر سدهای ایران

 

جزئیات موجودی ذخایر آب 18 سد مهم تامین آب شرب کشور اعلام شد. بر اساس آمار منتشرشده، در سال آبی 93-92 (از ابتدای مهرماه 92 تا پایان شهریورماه 93)، سدهای «لار»، «سفیدرود»، «شهرچای»، «دوستی» و «درودزن» به ترتیب با بیشترین افت ذخایر آبی نسبت به سال ماقبل آن مواجه شده‌اند. بحران کمبود آب در 517 شهر بزرگ و کوچک کشور در حالی است که از میان 18 سد مهم ایران، تغییرات حجم مخزن 12 سد نسبت به سال آبی ماقبل منفی است.

زیست بوم: در حالی مقامات مسوول در وزارت نیرو از بحران کمبود آب در 517 شهر بزرگ و کوچک کشور خبر می‌دهند که بررسی وضعیت منابع سدهای مهم آب شرب کشور در سال آبی 93-92 نیز نشان می‌دهد که از میان 18 سد مهم کشور، تغییرات حجم مخزن 12 سد نسبت به سال آبی ماقبل آن منفی است.

 

به گزارش دنیای اقتصاد، بر اساس آمار منتشر شده، سدهای لار، سفیدرود، شهرچای، دوستی و درودزن به ترتیب با بیشترین افت ذخایر در سال آبی 93-92 نسبت به سال ماقبل آن مواجه شده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که تنها 3/3 درصد از سد لار پر آب است که نسبت به سال ماقبل آبی (7 /6 درصد) با افت 1 /50 درصدی حجم آب روبه‌رو است.  سد سفیدرود نیز از نظر کاهش ذخایر آبی در رتبه دوم قرار گرفته است؛ به طوری که در حال حاضر تنها 9/9 درصد از حجم مخزن این سد پر آب است که نسبت به سال ماقبل با حجم ذخیره 16 درصدی، بیش از 38 درصد افت ذخیره آب را در این سد شاهد هستیم. این سد که در محل پیوستن دو رود قزل‌اوزن و شاهرود در نزدیکی منجیل ساخته شده، برای تنظیم آب این دو رود برای کشاورزی در دشت گیلان و نیز تولید برق به کار می‌رود. حجم مفید مخزن سد سفیدرود 1050 میلیون مترمکعب است که در پایان شهریور سال جاری، 8/ 103 میلیون مترمکعب آب پشت این سد وجود داشت، در حالی که حجم آب ذخیره شده در سد سفیدرود در زمان مشابه سال گذشته 3/ 168میلیون مترمکعب بود.

سد شهرچای سومین سد مهم تامین آب شرب کشور است که با افت ذخیره آب 2 /29 درصدی مواجه شده است؛ در حال حاضر کمتر از نیمی از مخزن این سد (یعنی 2 /49 درصد) پر آب است.

سد دوستی نیز از لحاظ افت ذخایر در رتبه چهارم قرار دارد؛ به طوری که حجم ذخیره این سد با افت 2 /22 درصد روبه‌رو است. سد دوستی در مرز ایران و ترکمنستان و روی رودخانه مرزی هریرود در 75 کیلومتری شهرستان سرخس در شمال شرق خراسان رضوی احداث شده‌است.

دریاچه پشت این سد؛ آب آشامیدنی شهر مشهد و آب کشاورزی روستاهای واقع در منطقه؛ چه در ایران و چه در ترکمنستان را تامین می‌کند.

 

حجم مفید مخزن سد دوستی 1250 میلیون مترمکعب است که در پایان شهریور سال جاری، 6 /332 میلیون مترمکعب آب پشت این سد وجود داشت، در حالی که حجم آب ذخیره شده در سد دوستی در زمان مشابه سال گذشته 3/ 427 میلیون مترمکعب بود. از سوی دیگر درودزن نیز دیگر سد مهم تامین آب شرب کشور است که افت 7/ 20 درصدی حجم ذخایر را در این سد شاهد هستیم.

 

سد درودزن در استان فارس در پنجاه کیلومتری شمال غرب مرودشت و روی رود کر ساخته شده‌ است. تامین آب آشامیدنی و کشاورزی منطقه مرودشت و کامفیروز از کاربردهای این سد است.

حجم مفید مخزن سد درودزن 960 میلیون مترمکعب است که در پایان شهریور سال جاری، 1/332میلیون مترمکعب آب پشت این سد وجود داشت، در حالی که حجم آب ذخیره شده در سد درودزن در زمان مشابه سال گذشته 6 /418 میلیون مترمکعب بود. بر اساس داده‌های جدول سد زاینده‌رود بیشترین افزایش حجم ذخایر را تجربه کرده است، با این حال هنوز 33 درصد از حجم مخزن این سد پر آب است.

 

سد زاینده‌رود روی رودخانه زاینده‌رود در استان اصفهان قرار دارد. تولید برق، کنترل سیلاب‌های فصلی، تنظیم آب کشاورزی مورد نیاز بیش از 100 هزار هکتار از اراضی دشت اصفهان و تامین آب مورد نیاز صنایع مستقر در اصفهان از کاربردهای این سد است. حجم مفید مخزن سد زاینده رود 1263 میلیون مترمکعب است که در پایان شهریور سال جاری، 7/ 416 میلیون مترمکعب آب پشت این سد وجود داشت، در حالی که حجم آب ذخیره شده در سد زاینده رود در زمان مشابه سال گذشته فقط 7 /135 میلیون مترمکعب بود که از افزایش207 درصدی حجم آب پشت این سد حکایت دارد.

 

آمار ذخایر سدهای مهم آب کشور در حالی منتشر شده که در حال حاضر 517 شهر بزرگ و کوچک کشور با بحران کمبود آب شرب مواجه است که دلایل آن کاهش نزولات جوی و برداشت بیش از حد منابع آب سطحی و زیرزمینی عنوان می‌شود. از سوی دیگر سرانه آب تجدیدشونده در ایران از سال 1335 تا سال 1392، بیش از 500 درصد کاهش یافته است. در کنار این موارد رشد جمعیت، افزایش رفاه در اثر توسعه و در نتیجه افزایش مصرف آب شهری و صنعتی، توسعه نامتقارن سامانه‌های تامین و توزیع به ویژه سامانه‌های ذخیره‌سازی در شبکه، افزایش میزان حداکثر دما و مدت زمان دوام آن و پایین بودن تعرفه آب از جمله عوامل تشدیدکننده کم‌آبی در کشور است.

 

آمارها نشان می‌دهد که متوسط بارندگی سالانه در کل کشور (متوسط بارندگی در ایران در سال آبی گذشته 214 میلی متر ثبت شد) حدود 31 درصد متوسط بارندگی آسیا (645 میلی متر) و 28 درصد متوسط بارندگی جهان (750 میلی متر) است. به این مساله، توزیع ناهمگن بارش در سطح کشور را نیز باید افزود. کشور ایران از لحاظ جغرافیایی در کمربند خشک و نیمه خشک کره زمین واقع شده و 90 درصد از مساحت آن جزو مناطق خشک و نیمه‌خشک است، به شکلی که 56 درصد از مجموع بارندگی سالانه ایران، تنها در 30 درصد از پهنه کشور می‌بارد و اگر نگاهی به متوسط بارندگی کلان شهرهای کشور طی 40 سال گذشته داشته باشیم، بندرانزلی با 1675 میلی‌متر و یزد با 53 میلی متر بیشترین و کمترین مقدار را داشته‌اند.

 

در کنار کمبود ذخایر آبی، صنعت آب کشور با چالش‌های پنج‌گانه‌ای نیز روبه‌رو هستند؛ به طوری که نمایندگان مردم در پارلمان این چالش‌ها را به پنج بخش اصلی تقسیم کرده‌اند و برنامه‌ریزی برای بهینه‌سازی مصرف را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی دولت و مجلس مورد تاکید قرار داده‌اند.

 

  چالش مصارف آب

 

چالش اول در حوزه مباحث مصارف آب است. افزایش تقاضای آب به دلیل رشد جمعیت، تغییر مصارف (کاربری) و توسعه بی‌رویه شهرها و به‌تبع آن افزایش تعداد انشعابات آب (به‌ویژه مسکن مهر)؛ پیش‌بینی سیاست‌های افزایش جمعیت کشور برای سال‌های آتی؛ توزیع ناموزون جمعیت، پدیده شهرنشینی و رشد حاشیه‌نشینی در اطراف شهرهای بزرگ؛ عدم تناسب رشد جمعیت با رشد زیرساخت‌های آب و فاضلاب (ناشی از عدم رعایت ضوابط طرح‌های جامع)؛ نازل بودن تعرفه آب در مقایسه با سایر خدمات شهری از جمله چالش‌های این صنعت در مصارف آب است.

 

  چالش مباحث مالی

 

در بخش دیگر این طرح با بررسی چالش مباحث مالی در صنعت آب آمده است: عدم تخصیص به موقع و کامل اعتبارات مورد نیاز جهت توسعه زیرساخت‌های آب و فاضلاب؛ عدم امکان نگهداری و بهره‌برداری مناسب به دلیل واقعی نبودن تعرفه‌ها و نبود ردیف اعتبار بهره‌برداری؛ به تعویق افتادن بازسازی و ارتقای به موقع تاسیسات آب شرب؛ کمبود ظرفیت مخازن ذخیره آب در شبکه توزیع شهری؛ عدم امکان کاهش هدررفت آب به میزان تعهد شده در برنامه پنجم توسعه کشور (سالانه 7 /1 درصد) در شبکه‌های توزیع؛ نیاز به انتقال آب از راه دور و درنتیجه افزایش طول خطوط انتقال، پمپاژ و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری از جمله چالش‌های مالی در صنعت آب است.

 

  چالش تامین آب شرب

 

سومین چالش مورد بررسی در این طرح به تامین آب شرب مربوط می‌شود؛ به طوری که کاهش آبدهی منابع تامین آب شرب در اثر تداوم خشکسالی برای چهاردهمین سال متوالی؛ تغییر رژیم و توزیع ناهمگن بارندگی؛ برداشت بیش از حد از منابع آب تجدیدپذیر کشور (بیش از 80 درصد) و کمبود آب شرب در 517 شهر کشور با توجه به کاهش تولید و افزایش مصرف آب از جمله مواردی است که تامین آب شرب را با مشکل روبه‌رو کرده است.

 

  چالش کیفیت آب شرب

 

کیفیت آب شرب نیز از دیگر مواردی است که در این طرح به آن اشاره شده است. تاثیرپذیری کیفیت آب شرب در اثر استفاده بی‌رویه و غیراصولی از سموم و کودهای شیمیایی کشاورزی و ورود زهکش‌های آن به منابع تامین آب، همچنین دفع ناصحیح فاضلاب‌ها و پسماندهای شهری و صنعتی از دیگر چالش‌های این بخش است. افزایش غلظت آلاینده‌های آب در اثر بیلان منفی منابع آب زیرزمینی (شوری، نیترات و فلزات سنگین) از دیگر چالش‌های این بخش است.

 

  چالش بازچرخانی پساب

 

عدم تکمیل تاسیسات فاضلاب و فرسودگی و قدمت بالای برخی از تاسیسات در دست بهره‌برداری و عدم توان مالی شرکت‌های آب و فاضلاب به منظور ارتقا و به روزرسانی آنها؛ دفع ناصحیح فاضلاب‌ها و پسماندهای شهری و صنعتی از جمله چالش‌های بازچرخانی پساب است.

منبع :پایگاه خبری تحلیلی زیست بوم