صرفه جویی خساست نیــست بلکــــه درســــت مصــــــرف کــــردن است

 

آب، مزّه زندگی(آغاز هفته صرفه جویی در مصرف آب)

مظهر زیبایی

آب، نعمت بی نظیر خداوند، جلوه زیبایی و طراوت و مظهر پاکی و زلالی و در واقع، دلیل اصلی ادامه هستی است. در نبود آب، از خروش رودخانه ها، آواز دل نشین پرندگان، بازی ماهی ها، ترنّم شکوفه های درختان، تبسّم و لبخند گل های زیبا و رنگارنگ دنیای طبیعت خبری نخواهد بود. اگر آب نباشد، حس تماشا و لذت مفهومی ندارد. آری، آب جوهر خلقت، ریشه تمام زیبایی ها و اساس زندگی در جهان هستی است. پس بیایید هفته صرفه جویی در مصرف آب را قدر بدانیم و با هم یاری یکدیگر، در استفاده بهینه از این ماده پرارزش کوشش کرده، از مصرف بی رویّه آن بپرهیزیم.

آب شیرین

صرفه جویی در مصرف آب و اسراف نکردن آن، بهترین راه برای سپاس از خالق یکتاست. خداوند در قرآن کریم، انسان ها را متوجه این نکته مهم کرده و می فرماید: «اگر بخواهیم این آب گوارا و شیرین را به صورت تلخ و شور قرار می دهیم؛ پس چرا شکر این نعمت را به جا نمی آورید». آری، اگر خدا می خواست، به املاح آب دریا نیز اجازه می داد که همراه ذرّات آب تبخیر شوند و به آسمان بروند و ابرهایی شور و تلخ تشکیل دهند و در نتیجه، قطره های باران، همانند آب دریا، شور و تلخ فرو ریزد. ولی خداوند متعال، نه تنها به املاح در آب، بلکه به میکروب های مضر نیز اجاز نداد همراه بخار آب به آسمان روند و دانه های باران را آلوده سازند. به همین دلیل، هرگاه هوا آلوده نباشد، قطرات باران، خالص ترین، پاک ترین و گواراترین آب هاست.

سزای اسراف کاران

اسراف، عملی غیراخلاقی و مورد نکوهش آیین های الهی است. متأسفانه عدّه ای، بی مبالات و بی پروا، الگوی مصرف را رعایت نکرده و این ماده حیاتی را بی جهت تلف می کنند. آنان نه تنها در برابر آیندگان مسؤول هستند، بلکه در روز قیامت نیز در پیشگاه خداوند گناهکار محسوب می شوند و در ردیف شیاطین قرار می گیرند. قرآن در نکوهش اسراف کاران می فرماید: «اسراف کاران، برادران شیاطین اند؛ و شیطان در برابر پروردگارش بسیار ناسپاس بود». نیز در آیه 31 سوره اعراف می فرماید: «خداوند اسراف کاران را دوست ندارد» و در آیه ای دیگر، جایگاه اسراف کاران را دوزخ معرفی می کند.

مزّه زندگی

آب، مظهر زلالی و طراوت است و انسان، با نگاه به آب دریاها و رودخانه های جاری در طبیعت و جریان آن در کل نظام هستی، به وجود خالقی یکتا و بی مانند پی برده، احساس آرامش می کند. ادامه حیات درختان و گیاهان و سایر موجودات عالم، تنها با وجود آب امکان پذیر است. امام صادق علیه السلام در تعبیری زیبا و شیوا، به این موضوع اشاره کرده، می فرماید: «مزه آب، مزه حیات و زندگی است». امام در این فرمایش گهربار، رابطه آب و زندگی را بیان می کند. این تعبیر پرمعنا، زمانی برای انسان ملموس است که در تابستان گرم، پس از یک تشنگی طولانی، به آب گوارایی دست یابد و پس از نوشیدن جرعه ای از آن، نفسی تازه کرده و احساس می کند دوباره روح به جسم بی جانش بازگشته است.

سیره عملی پیشوایان

قرآن کریم سیره عملی رسول اکرم صلی الله علیه و آله را الگوی نیکویی برای مسلمانان معرفی کرده و می فرماید: «رسول خدا برای شما اسوه خوب و نیکویی است».

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با یک مدّ (کم تر از یک لیتر) آب وضو گرفته و با یک صاع (نزدیک به 3 لیتر) غسل می کرد. ایشان مردم را نیز به استفاده از این مقدار آب سفارش کرده، می فرمود: «اقوامی پس از من می آیند که این مقدار را اندک می شمارند. آنان برخلاف سنت و روش من هستند. هر کس بر سنت من پایدار بماند، در بهشت همراه من است». پس چه نیکوست که در استفاده از آب برای مسائل عبادی نیز، آن حضرت را سرمشق خود قراردهیم.

صرفه جویی حضرت امام خمینی رحمه الله

آب از با ارزش ترین و حیاتی ترین آفریده های خداوند است که بی آن، شور و نشاط و تحرک موجودات امکان ندارد. پس باید قدر این نعمت را بدانیم و آن را بیهوده مصرف نکنیم. حضرت امام خمینی رحمه الله در فاصله به جاآوردن اعمال وضو، شیر آب را می بستند و در مواقع لازم دوباره باز می کردند. ایشان هم چنین پس از آشامیدن آب، هیچ گاه باقی مانده آن را دور نمی ریختند.

مقدمه حضور

بی شک، آب مهم ترین عامل در طهارت روحی و جسمی انسان هاست، به طوری که بدون وضو و غسل، طهارت روحی حاصل نشده و انسان نمی تواند پای در پیشگاه باری تعالی بنهد. هم چنین بیش تر ناپاکی های جسمی به وسیله آب از بین می رود و بی آن مقدّمه، حضور در برابر خدا و انجام تکالیف و عبادات و رسیدن به تکامل میسّر نیست. از سویی نیز در اثر نبود آب در طبیعت، آلودگی محیطی به آسانی پدید می آید و در پی آن، بیماری ها در شهرها و روستاها شیوع پیدا می کند و در نهایت، باز هم انسان از رشد و تکامل محروم خواهد شد. از این رو، شایسته است انسان آب را به اندازه نیاز به خدمت فراخواند.

رحمت پروردگار

آب در منظر اهل معرفت، درس های بسیاری در خود نهفته دارد. امام صادق علیه السلام در روایتی زیبا، آن را به رحمت پروردگار تشبیه فرموده، می گوید: «هنگامی که اراده طهارت یا وضو کردی، متوجه آب شو، آن سان که متوجه رحمت حق شوی؛ زیرا حق تعالی، آب را کلید نزدیکی به خود و مناجات خویش قرار داد. همان گونه که رحمت خدا گناهان بندگان را پاک می کند، آب نیز نجاسات ظاهری را پاکیزه می سازد. خداوند به وسیله آب، هر چیزی از نعمت های دنیا را زنده کرد. پس همان طور نیز به سبب رحمت و فضلش، قلب ها و دل های اطاعت کننده را حیات بخشید. در صفا و رقیق بودن، پاکی و برکت آب بیندیش، و از آن در تطهیر و پاک کردن اعضایی که خداوند به طهارت آن ها امر فرموده، استفاده کن. آداب بهره مندی از آب را در واجبات و مستحبات به جا آور؛ زیرا در هر یک از آن آداب، فواید بسیاری است».

نکاتی در صرفه جویی

رعایت نکات زیر، به معنای رعایت اصول مصرف صحیح از طرف شماست:

برای مسواک زدن، یک لیوان آب کافی است. هرگز در هنگام مسواک زدن، شیر آب را به طور کامل باز نگذارید.

شیر آب را تا انتها باز نکنید و همیشه سعی کنید فشار آب مورد استفاده تا حدّ توان کم باشد.

در هنگام استحمام، در فواصل شست و شو که نیازی به آب نیست، حتما شیر آب را ببندید.

برای شست و شوی اتومبیل، حتما از چند سطل آب استفاده کنید و از شلنگ استفاده نکنید.

کولرهای آبی را بازدید کنید تا از عدم اتلاف آب مطمئن شوید.

پله ها و گذرگاه ها را جارو کنید و در صورت نیاز، با یک دستمال مرطوب (یا هر وسیله مناسب دیگر مانند تِی) آن ها را تمیز کنید.

برای نوشیدن آب در پارک ها یا مدارس، از لیوان استفاده کنید.

هنگام شستن دست ها و وضو گرفتن، شیر آب را به طور مداوم باز نگذارید.

به یاد داشته باشیم که...

برای آن که آب سالم و بهداشتی به منزل ما برسد، باید هزینه های هنگفتی صرف احداث سد، منابع ذخیره آب، تصفیه خانه، خطوط انتقال، شبکه های توزیع شهری و... گردد.

مصرف بی رویّه آب، مشکل «فاضلاب» و آب های آلوده را ایجاد می کند و هر لیتر آب آلوده، می تواند چهل لیتر آب سالم را آلوده کند.

صرفه جویی آب از نگاه فقهی

زیاده روی در هر چیزی، ناپسند است؛ هر چند در امور عبادی باشد. امام رضا علیه السلام اسراف را در شمار گناهان کبیره بیان می کنند. پیغمبراکرم و امیرمؤمنان هنگام وضو گرفتن، برای هریک از اعضای وضو، فقط یک بار آب می ریختند. و امام صادق علیه السلام در روایتی فرمودند: شستن بار سوم در وضو بدعت است و از نگاه فقهی، کاری حرام شمرده شده است و شاید این حرمت، به دلیل زیاده روی در مصرف آب باشد.

آب در پای گُل

امیرمؤمنان علیه السلام در کتاب شریف نهج البلاغه، شگفتی آب را یکی از نشانه های خداشناسی معرفی می کنند. آن حضرت چاه های فراوانی در مدینه و اطراف آن و سرزمین یَنبُع سر راه کوفه و مکه حفر کردند و بیش تر آن ها را وقف فقیران یا مسافران راه خدا نمودند. ایشان هم چنین در بسیاری از مواقع، به صرفه جویی در مصرف آب سفارش می کردند. روزی حسن بَصْری همراه امیرمؤمنان در کنار رود فرات قدم می زد، که تشنه شد و ظرفی را از آب پر کرد و مقداری از آن را خورد و بقیه را روی زمین ریخت. در این هنگام حضرت به او فرمود: «اسراف کردی؛ باید آب را روی آب یا در پای درختی یا گلی می ریختی».

نیاز به آب از منظر امام صادق علیه السلام

امام صادق علیه السلام در سلسله درس های توحیدی خود برای یکی از شاگردانش به نام مُفَضَّل، با اشاره به نقش نعمت آب در زندگی بشر می فرمایند: «ای مُفَضَّل! بدان که نان و آب، اصل معاش و زندگی انسان به شمار می روند. به حکمت ها و تدابیر نهفته در آن ها بنگر. نیاز آدمی به آب، شدیدتر از نیازش به نان است؛ زیرا شکیبایی او بر گرسنگی، بیش از صبر او در تشنگی است. آدمی برای نوشیدن، شستن خود و لباسش و سیراب کردن حیوانات و آبیاری مزرعه، به آب نیازمند است و برای برطرف کردن این نیازهای فراوان، آب به راحتی در دسترس قرارگرفته تا انسان برای به دست آوردن آن، در دشواری و رنج فراوان نیفتد».

نماز در آیین مسیحیت

در شریعت عیسی علیه السلام برپایی نماز از واجبات مهمی است که خداوند، در همان آغاز تولد به ایشان توصیه کرد. اولین کلماتی که حضرت عیسی پس از تولد در جمع مردم حیرت زده بیان کرد، در مورد نماز بود. قرآن می فرماید: حضرت عیسی علیه السلام چنین گفت:

 انی عبدالله آتانی الکتاب و جعلنی نبیاً و جعلنی مبارکاً این ما کنت و اوصانی بالصلاه و الزکاه مادمت حیاً (مریم: 30)

 من بنده خدا هستم. خداوند به من کتاب داده و مرا پیامبر قرار داده است مرا مایه برکت قرار داد هرکجا که باشم و تا زنده ام به نماز و زکات سفارش کرد.

 قرآن در توصیف مریم علیها السلام - مادر حضرت عیسی علیه السلام - نیز پس از این که او را به خاطر ایمان، تقوا و پاکدامنی برگزیده زنان جهان نام می نهد، خطاب به او می فرماید:

 یا مریم اقنتی لربک و اسجدی و ارکعی مع الراکعین (آل عمران: 42)

 ای مریم برای پروردگارت خضوع کن و سجده به جا بیاور و با رکوع کنندگان رکوع کن.»

 در روایات نیز بیان شده که حضرت عیسی علیه السلام در توصیه های شان به حواریون، از نماز به عنوان شرافتمندانه ترین عمل اخروی و بهترین یاری دهنده در فراز و نشیب های زندگی دنیوی یاد کرده است و در آن یاران خود را به پی گیری این فریضه الهی فرمان داده اند.

 در مجموع از آیات و روایات این گونه بر می آید که در مسیحیت نماز از دستورات ضروری و واجبات با اهمیتی است که حضرت عیسی علیه السلام مردم را به برپایی آن تشویق کرده است.

نماز در آیین یهود

حضرت موسی علیه السلام از همان آغاز رسالتش از سوی خداوند، به برپایی نماز مأمور می شود. وقتی حضرت موسی علیه السلام با همسرش از مدین عازم مصر می شود و در تاریکی و ظلمت شب نوری را در کنار طور مشاهده می کند و چون به سوی آن می رود تا شعله ای را از آن برگیرد و به سوی خانواده اش بازگردد، ندا می آید که: «انی أنا الله لا اله الا أنا فاعبدنی و اقم الصلوه لذکری؛ همانا من الله هستم و معبودی جز من نیست. پس مرا عبادت کن و نماز را برای یاد من به پادار...» (طه:14) این آیه علاوه بر نمازگزاری بر انس و حضور قلب و نماز در آیین یهود دلالت دارد. در آیه شریفه خداوند از آن رو خطاب به موسی می فرماید: «نماز را برای یاد من به پا دار» که برپاداشتن نماز برای خدا با نماز بدون روح که همراه انس و حضور قلب نیست منافات دارد. این آیه بر نمازگزاری همراه با انس، در آیین یهود دلالت دارد. در منابع معتبر و اصیل دینی یهود نیز بر این موضوع تأکید شده است.

 حضرت موسی علیه السلام در تداوم رسالت الهی خود با برادرش هارون علیه السلام به برپایی نماز امر می شود. آیه شریفه می فرماید: «أوصینا الی موسی و أخیه... و اقیموا الصلاه؛ به موسی و برادرش وحی کردیم... و نماز بگذارید.» هم چنین در آیه 77سوره بقره ضمن اشاره به پیمانی که از بنی اسرائیل گرفته شده، نماز را به عنوان یکی از ارکان و مواد این پیمان برشمرده است.

 یهودیان نمازشان دارای مقدمات خاصی است؛ از جمله این که در حال جنابت نمی توان نماز خواند و بدن و لباس باید از هرگونه کثافت و پلیدی پاک باشد و دست ها و صورت را باید شسته و به سمت بیت المقدس، با خضوع و خشوع نماز را برپاداشت. یهودیان برای نماز باید طاهر باشند؛ یعنی وضو بگیرند یا غسل کنند. در آیین یهود نیز، مانند اسلام، نماز به صورت جماعت هم برپا می شود.

 در روایات نیز به جایگاه ممتاز نماز در آیین یهود اشاره شده است. در برخی روایات از نماز به عنوان پیمان محکم آیین یهود یاد می شود. امام علی علیه السلام حضرت موسی علیه السلام را به خاطر نماز خواندن و گونه بر زمین نهادن به هنگام نماز به عنوان هم سخن با خود برمی گزیند و در حدیث دیگر، از مباهات خداوند نزد فرشتگان به واسطه نمازگزاری در آیین یهود سخن به میان آمده است. از مجموع این روایات می توان دریافت که نماز یکی از فرمان هایی بوده است که از سوی خداوند بر حضرت موسی علیه السلام و قومش ابلاغ شده است.

 در کتاب مقدس یهود در مورد اصل وجوب اهمیت نماز و دعا، چگونگی برپایی نماز،  و مکان و زمان نماز مطالبی بیان شده است. 

امام عشق11

آدم عاشق قرآن خواندنش هم با بقیه متفاوته، یک تشبیه می کنم برای اینکه مسئله رو بهتر بفهمید، دیدید توی این عشقهای زمینی وقتی طرفین برای هم پیامک می دن یا ایمیل یا هر شکل دیگه، چقدر طرف مقابل با اشتیاق می خواند، آیا می گذارد مثلا یک روز بعد بخواند، نه، همون موقع با شوق می خواند و گاه اگر محبت شدید باشد با یک بار هم آرام نمی شود و جند بار می خواند و لذت می برد که البته اگر نامحرم باشند، گناه بزرگی مرتکب شده اند که در روایت غذاب سختی برای آن آمده است، قرآن می فرماید: « لا تقربوا الفواحش ما ظهر منها و ما بطن »[1]، که «مابطن» طبق روایت امام باقر (علیه السلام ) شامل روابط مخفیانه می شود، خدا می فرماید: نزدیک نشوید، اما فرض کنید مثال ما راجع به دو نفر است که به هم محرم شده اند، در عقد به سر می برند که بد آموزی هم نداشته باشد، دیدید چطور با شوق می خوانند عاشق خدا هم هر چه قدر قرآن می خواند سیر نمی شود، مست می شود، کلام محبوبشه، معشوقشه، تا خدا می فرماید: «إن الله یحب المحسنین»، سعی می کند در اسرع وقت یک احسان بکند تا محبوبش بیشتر دوستش بدارد، وقتی خدا می فرماید: «إن الله لا یحب الظالمین»، مراقب می شود به کسی ظلم نکند مبادا از چشم محبوبش بیفتد.

حالا فهمیدی چرا موالی عاشقان می فرمود: اگر آسمان و زمین را در دست من بگذارند که به ظلم دانه جویی را از دهان مورچه بگیرم والله این کار را نمی کنم. [2]

خلاصه آدم عاشق در قرآن و روایات و معارف اسلام دنبال نشانی کوی دوست می گردد و این مرحله مهمی است.

تفاهم در خانه (3)

موسی بن جعفر ع در یک روایتی می فرمایند:« پرهیز باد تو را از بیقراری و تنبلی که مانع بهره وری تو از دنیا و آخرت می شوند » ( بحار ج 78 ، ص321)

می فرمایند : مواظب باش کسل نباشی ، فعال باش ، مواظب باش تنبل نباشی ، . خانم در خانه مواظب باشد تنبل نباشد . مرد مواظب باشد تنبلی بر او حکمفرما نباشد . مواظب باشید بی نشاط نباشید .

زیرا آن که کسالت دارد ، آن که بی نشاط است نه خیر دنیا دارد و نه از خیر آخرت بهره مند است . معلوم است زن دلمرده نه می تواند شوهر داری کند و نه می تواند بچه داری کند و نه خانه داری . و معلوم است که مرد دلمرده عضو زائد جامعه است

قرآن می فرماید:« با هم اختلاف و نزاع نکنید که ( در آن صورت ) بد دلی و ترس در شما رخنه کرده و آبرویتان می رود » ( انفال / 46 )

اختلاف باعث می شود که ( ریحکم ) بوی شما می رود . بوی شما می رود یعنی چه ؟ مسلمان ابهت و شخصیت دارد . یک میلیارد مسلمان اگر با هم متحد بودند امریکا و شوری و همه ی دنیا از شخصیت آن یک میلیارد مسلمان خوابشان نمی برد . چه رسد به این که به فکر این باشند آنها را استثمار و نوکر خود کنند .

مردی که زبانش رکیک باشد خیال نکند که ضرر به خانمش می زند . نه . اول ضرر به خودش می زند . برای این که آن کس که زبانش رکیک است اول کاری که می کند ، ضرر به شخصیت خودش می زند . شخصیت خودش را لکه دار می کند . خیال نکند خانم اگر پرخاشگر شد دلش خنک شده است . برای این که به شوهرش بد گفته . نه . اول ضرری که خانم برده است این است که محبتش از دل شوهر می رود . و زنی که حکومت بر دل شوهر نداشته باشد ، شوهری که شخصیت در خانه نداشته باشد ، بدا به حال این زن و شوهر .

من تقاضا دارم از عزیزان که این آیه شریفه همیشه در نظر آنان باشد .

قرآن می فرماید : نزاع و اختلاف به اندازه ای خطرناک است نظیر کسی که لب پرتگاهی از وادی جهنم نشسته باشد . حالا این جا وادی جهنم ندارد شما در دامنه کوه باشی روی یک سنگی نشسته باشی و ببینی که دره پر از آتش شعله ور است ، نگاه کنی ببینی این سنگ زیرش خالی است و الان می افتد و به قعر این وادی آتش فرو می افتی . قرآن می فرماید : اختلاف این است .