تصاویر نمایشگاهی(3)

تصویر نمایشگاهی این سری ، عکس قدیمی از یکی از عزیزان مته کلایی است. بنا داشتم که این تصویر را در قسمت مسابقه عکس های قدیمی نمایش بدهم ، ولی چون در نمایشگاه با صاحب عکس آشنا شدید تصمیم به نمایش عکس در قسمت تصاویر نمایشگاهی گرفتم.

عکس بالا که یکی از تصاویر منتخب نمایشگاه در بخش عکس های قدیمی بود

تصویری از ایام جوانی حاج حسین بقایی را نشان می دهد.

آرزوی سلامتی و طول عمر با عزت برای حاج آقا بقایی داریم.

تصاویر نمایشگاهی(3)

تصویر نمایشگاهی این سری ، عکس قدیمی از یکی از عزیزان مته کلایی است. بنا داشتم که این تصویر را در قسمت مسابقه عکس های قدیمی نمایش بدهم ، ولی چون در نمایشگاه با صاحب عکس آشنا شدید تصمیم به نمایش عکس در قسمت تصاویر نمایشگاهی گرفتم.

عکس بالا که یکی از تصاویر منتخب نمایشگاه در بخش عکس های قدیمی بود

تصویری از ایام جوانی حاج حسین بقایی را نشان می دهد.

آرزوی سلامتی و طول عمر با عزت برای حاج آقا بقایی داریم.

حفظ سنت در تکیه تاریخی دربند/ تکیه‌ای ۲۰۰ ساله که ثبت ملی نشده است

 

 

تکیه ۲۰۰ ساله دربند آخرین تکیه از بخش شمالی شهر تهران است که تنها چند قدم با کوه دربند فاصله دارد؛ تکیه‌ای که بانیان حفظش اهالی محل هستند. اما در عین حال هنوز اقدامی برای ثبت ملی آن نشده است.

خیابان تویسرکانی نزدیک کاخ سعدآباد از سمت در شمالی را با تکیه معروف دربند می‌شناسند؛ تکیه‌ای که زمانی با ستون‌های چوبی سپیدار سرپا نگهداشته شده بود و در سالهای اخیر استحکام‌سازی شد. حتی برایش ستون‌هایی زدند که بتواند سقف را نگه دارد. دورتا دور تکیه هم حجره‌هایی است که تا همین چند سال پیش هر حجره به یکی از خاندان های تهرانی تعلق داشت. هنوز هم حجره‌های آن باقی مانده و در قسمت زنان یعنی طبقه دوم تکیه نرده‌های چوبی حفاظ آنهاست.

اگر در طبقه اول جایی برای نشستن خانم‌ها وجود نداشته باشد آنها به این حجره‌ها می‌روند و از بالا مراسم را نگاه می‌کنند این مراسم ممکن است عزاداری‌های ده روز اول محرم باشد و یا مناسبت ‌های شب اربعین و رحلت پیامبر.

در این تکیه تعداد علم و کتل وجود دارد که گهگاهی ممکن است آنهایی که قابلیت چرخاندن داشته باشند را در تکیه بگردانند وگرنه بسیاری از آنها بدون حرکت در سر جای خود قرار دارند و نشان می دهد که چه کسی آنها را اهدا کرده است. در کنار تمام این علم ها یک نخل سنتی چوبی نیز قرار دارد که مردم محله دربند به آن دخیل می‌بندند.

علم و نخل هویت این تکیه تاریخی است که در کنار نذری هایش در میان اهالی قدیمی تهران شهرت زیادی نیز دارد. این روزها هم میزبان بسیاری از تهرانی هایی است که برای شرکت در مراسم اربعین و رحلت پیامبر اکرم(ص) به این تکیه در رفت و آمدند. در بسیاری از مواقع نشستن در تکیه آرزوی خیلی از افرادی می شود که راه طولانی را برای شرکت کردن در مراسم آن طی کرده اند.

این تکیه تاریخی با وجود آنکه مردم محل معتقدند بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد ولی ۱۴۰ سال سند دارد با این حال هنوز به عنوان اثر ملی شناخته شده نیست. شاید به این علت که تغییرات انجام گرفته در آن کم نیست. از دو طبقه کردن تکیه گرفته تا نصب سقفی برای آن. چون تا حدود ۶۰ سال پیش سقف این تکیه مانند بسیاری از تکیه های قدیمی تهران را با چادر می پوشاندند.

در این باره، امید غفرانی مردم شناس تهرانی به خبرنگار مهر گفت: این تکیه تاریخی به همراه تکیه تجریش و نیاوران جز چند تکیه مهم و تاریخی تهران هستند که نقش زیادی در هویت بخشی به این کلانشهر را داشته و دارند. مردم در این تکایا دور هم چمع می شدند و در بسیاری از مواقع تصمیمات مهمی در آنها گرفته می شد. هنوز هم در میان تکایای قدیمی تکیه دربند مراجعه کنندگان خود را دارد. این مردم همچنان به تکیه دربند می روند تا در مراسم مربوط به عزاداری امام حسین علیه السلام شرکت کنند. این تکیه جز در زمان محرم و صفر در بسیاری از اوقات به روی مردم بسته است. شاید یکی از دلایل استحکام آن نیز همین باشد که مردم جز در چند روز از سال در مواقع دیگری به آن مراجعه نمی‌کنند.

این بنای تاریخی هنوز در فهرست میراث ملی ثبت نشده و کارشناسان میراث فرهنگی برای آن پرونده ای تشکیل نداده اند این درحالی است که تکایای هم دوره آن مانند تجریش و نیاوران ثبت شده اند. با این حال مردم محله دربند چه این تکیه ثبت شود یا نه حافظان آن هستند و درج شدن این اثر در حافظه ملی تنها اقدام اولیه برای حفاظت از آن است.

گزارش جلسه‌ شماره 1076 به تاریخ 15/9/93 (شعر محلی تربت)

5- شعر محلی تربت؛ قطعه؛ سبوی کهنه؛ محمد قهرمان

برای بهتر خواندن شعرهای محلی و دیدن اعراب آن به طور کامل، خوب است از خط هما (b homa) استفاده کنید. دوستان عزیز برای دانلود خط هما کافی است روی آن کلیک کنید. این فایل‌های دانلود در سایت 4shared.com قرار دارد. اگر بر روی download کلیک کنید و پس از آن گزینه‌ی free download را انتخاب کنید، پس از باز کردن لینک دانلود جمله‌ای را می‌بینید که به انگلیسی نوشته است «اینجا کلیک کنید»، با کلیک بر روی کلمه‌ی اینجا (here) فایل دانلود خواهد شد. پس از دانلود فایلی با پسوند ttf در اختیار خواهید داشت که آنها را باید به داخل درایو c؛ پوشه‌ی windows؛ پوشه‌ی fonts انتقال دهید. (c:\windows\fonts) پس از انتقال، این خط (فونت) در رایانه‌ی شما قابل مشاهده خواهد بود.

برخی قطعه‌ها در کتاب ارزشمند خدی خدای خودم وجود دارد که استاد قهرمان در آن ضرب‌المثلی تربتی را منظوم کرده است اما در مقابل بعضی دیگر از قطعه‌ها وجود دارد که قابلیت ضرب‌المثل شدن را دارا هستند. من ابتدا گمان می‌کردم این مصرع دوبیت هم ضرب‌المثل منظوم شده است اما هر چه گشتم نتوانستم ضرب‌المثلی با این مضمون پیدا کنم. مصرع چهارم این دوبیت طوری مختصر و مفید و سهل و ممتنع است که به راستی می‌تواند به عنوان ضرب المثل مورد استفاده قرار بگیرد. دوستان خواننده که در این مورد اطلاعاتی دارند لطفا راهنمایی بفرمایند.

اِنداخت فِلَک اُوِر زِ جویِ کُهنَه

دِل‌سُختِه‌تَرُم کِرد ز خویِ کُهنَه

انداخت فلک آب را از جوی کهنه (روزگار آب را از جوی قدیمی برگرداند، آب را از جویی انداختن به معنی خارج کردن آب از آن جوی و هدایت آن به جوی دیگری است) / دل‌سوخته‌تر کرد مرا از کرت قدیمی (به واسطه‌ی این‌که روزگار آب را از جوی قدیمی به جوی جدید انداخت لذا کَرتِ قدیمی که از جوی قدیمی آب می‌گرفت خشک شد. خوی به معنی تکه‌ای زمین کشاورزی است باغچه مانند که دور آن کمی برجسته‌تر است به نحوی که آب در آن می‌ماند؛ هر خوی یا کرت از یک نقطه به جوی متصل است که می‌توانند به‌وسیله بستن و باز کردن برغ، که معمولا چند بیل خاک و خاشاک است، آب را به آن کرت وصل کنند و یا جدا کنند)

هِیْهاتَه که غَم از دِلِ پیرِ مُو بِرَه

خُب اُو نِمِتِرْوَه از سِوویِ کُهنَه

هیهات است (محال است) که غم از دل پیر من برود / خوب آب نمی‌تراواند (آب پس نمی‌دهد) سبوی قدیمی.

2/7/61

***