تاریخچه ایران باستان

قدمت	حکومت ها	رویداهای مهم	مهمترین مراکز باستانی
200تا 10 هزار سال پیش از میلاد		مرحله شکار و غار نشینی ( عصر پارینه سنگی )	غارهای ارتفاعات زاگرس
10هزار تا 4 هزار پیش از میلاد	پادشاهی جیرفت	ساخت نخستین دهکده ها ، آغاز کشاورزی و ساخت ابزار سنگی       ( عصر نوسنگی )	تپه های سیلک کاشان ، گنج دره هرسین ، حاحی فیروز نقده و علی کش دهلران ، جیرفت و شهداد کرمان ، شهر سوخته در سیستان و بلوچستان
4 هزار تا 3 هزار پیش از میلاد	پادشاهی عیلام      ( دوره مقدم )	کشف فلز مس و ساخت نخستین ابزار فلزی ، اختراع چرخ سفالگری و آغاز شهر نشینی ، کشف رگه های طلا و نقره	تپه  های شوش ، سیلک کاشان ، گیان نهاوند ، تل باکون فارس ، تل ابلیس و تل یحیی در کرمان
3 هزار تا 1500 سال پیش از میلاد	پادشاهی عیلام     ( دوره کهن )	کشف فلز مفرغ از ترکیب مس و قلع ، پیدایش سفال های خاکستری	معابد و مقبره های لرستان و خوزستان
1500تا 800 پیش از میلاد	پادشاهی عیلام    ( دوره میانه )	کشف و استخراج فلز آهن  ،اوج شکوغایی امپراتوری عیلام  ، ورود آریایی ها به ایران  ، تاسیس حکومت های کوچک و مستقل	زیگورات چغازنبیل و آرامگاه شوش مفرغ های لرستان، گورستان های مارلیک و املش در گیلان ، تپه حسنلو در آذربایجان و زیویه در کردستان
از 800 تا 612 پیش از میلاد	پادشاهی عیلام   ( دوره نو )	سقوط امپراتوری عیلا م به دست آشوریان	معبد شوش
از 550 تا 330 پیش از میلاد	امپراتوری هخامنشی	بنیا نگذاری امپراتوری بزرگ هخامنشی به دست کورش کبیر ، فتح مصر توسط کمبوجیه ، ایجاد تشکیلات منظم اداری و نظامی به دست داریوش بزرگ	کاخ های اسارگاد و پارسه ( تخت جمشید )  و آرامگاه های نقش رستم در شیراز ، کاخ آپادانا ی شوش و کتیبه بیستون کرمانشاه
از 324 تا 248 پیش از میلااد	پادشاهی سلوکی	تهاجم اسکندرمقدونی و حکومت کوتاه مدت سلوکیان در ایران	نقش هرکول در کوه بیستون
از 248 تا 226 پس از میلاد	امپراتوری اشکانی ( پارتی )	بنیانگذاری حکومت اشکانی بدست اشک اول ، اخراج سلوکیان از ایران ، آغاز نبرد های ایران و روم ، پیروزی ایرانیان در نبرد معروف حران	معبد آنا هیتای کنگاور ، خرابه های شهر صد دروازه دامغان ، آرامگاه های دشت مغان و معبد هترا در عراق
از 226 تا 651 پس از میلاد	امپراتوری ساسانی	شکست اردوان پنجم اشکانی و بنیانگذاری امپراتوری مقتدر ساسانی به دست اردشیر بابکان ، ادامه نبردهای ایران و روم ، شکست و اسارت امپراتوران روم به دست شاپور اول	ویرانه های طاق کسری ، کاخ ها و نقش برجسته های فیروز آباد و بیشابور ، معبد تخت سلیمان در تکاب ، طاق بستان در کرمانشاه و نقش رستم در شیراز