وانشان؛ ابیانه‌ای در همین حوالی

باتشکر از خبرگزار ی ایسنا و همچنین سرکار خانم عبدلی

وانشان؛ ابیانه‌ای در همین حوالی

» سرویس:                         استان ها - اصفهان                    

                            کد خبر: 93102211877                        

دوشنبه ۲۲ دی ۱۳۹۳ - ۰۹:۵۱

                        

از برخی خانه‌ها طاق‌ها و دیوارهای فرو ریخته دیده می‌شود، دیگر کاه گل دیوارها بوی نم نمی‌دهد، اما هنوز خورشید چون گذشته با سخاوت بر بام خانه‌ها می تابد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) در گلپایگان، زندگی در روستا رسم خوشایندیست، کوچه‌های پیچ در پیچ و خاکی، خانه‌هایی از خشت و گل و درب‌هایی چوبی با کلون‌های بزرگ دست به دست هم می‌دهند تا زندگی شاعرانه‌ای را در روستا رقم زنند.

حیف است اگر آدم به دامنه کوه‌های زاگرس نزدیک شود ولی روستای "وانشان" را نبیند. کنار امامزاده، جنب نهر آب و وسط میدان روستا، درخت چناری است که بزرگان روستا می‌گویند 900 سال قدمت دارد و به قدری تنومند است که گویا در گذشته علاوه براینکه سایه‌ای بر سر اهالی روستا بوده، بچه‌ها بر روی شاخه‌های آن می‌رفتند و مراسم تعذیه را از آن بالا نگاه می‌کردند.

تا چند سال پیش در هر خانه‌ای از این روستا دار قالی برپا بود و با دست‌های دختران و زنان جان می‌گرفت، اما اکنون گره کور فراموشی به جان تار و پودهای فرش دستباف وانشان افتاده است.

شب‌های زمستان سال‌های پیش این روستا را نمی‌توان فراموش کرد، همان شب‌هایی که بزرگ‌ترها ذغال کرسی را آماده می‌کردند تا خانه خود را همچون دل‌هایشان گرم کنند و سپس ظرف‌هایی پر از نخودچی، کشمش، بادام و گردوی وانشان را بر روی کرسی می‌گذاشتند و با دلی گرم نظاره‌گر زمستانی سرد بودند.

سالهاست که دیگر سرما سرمای قدیم نیست و بچه‌ها که زمانی هیاهویشان زندگی بخش بود دیگر بزرگ شده‌اند و وانشان خاطره‌ آنها شده است.

وانشان جزء روستاهای پرجمعیت بود که در خود سه باب مدرسه و چهار باب حمام را جای داده بود، اما به دلیل مهاجرت بیش از حد اکنون جمعیتی در حدود 500 نفر در آن ساکن هستند و دیگر از حمام‌های روستایی آن خبری نیست و از مدارسی هم که با کمک اهالی آن ساخته شده بود فقط یک مدرسه سالم مانده که آن هم در زمان انتخابات و... استفاده می‌شود.

وانشان در بهار و تابستان به قدری زیبا می‌شود که اگر بگوییم در نیمه اول سال جمعیتش دو برابر می‌شود اغراق نکرده‌ایم. مسئولان ذی‌ربط معتقدند این روستا می‌تواند همچون ابیانه پذیرای گردشگران داخلی و خارجی شود و یکی از زیرساخت‌های گردشگری که انجام شد سنگ فرش تعدادی از کوچه‌های روستا بود، که متاسفانه به دلیل عدم انتخاب سنگ فرش‌های سازگار با آب و هوای منطقه، خیلی زود تخریب شدند و دردسرهای تردد را برای ساکنان به همراه آوردند.

مردم هنوز هم امیدوارند غبار بی‌مهری از چهره تکیده روستا زدوده شود و همتی صورت گیرد تا وانشان هم ابیانه‌ای شود در همین حوالی.

در روستای وانشان آرامگاه تاریخی امامزاده ابوالفتوح قرار دارد که پیشینه آن به قرن دهم هجری شمسی بر می‌گردد. به گفته برخی از اهالی روستا قدمت این امامزاده به بیش از هزار سال می‌رسد آنها درخت عظیم و قدیمی کنار امامزاده را شاهدی برگفته‌های خود می‌دانند. بنای این امامزاده دارای دو بخش الحاقی و اصلی است که بخش اصلی آن مربوط به فضای زیر گنبد و مربوط به دوران صفویه است. همچنین درفضای داخلی گنبد صندوق چوبی و منبت کاری شده‌ای وجود دارد اما به دلیل اینکه این صندوق درون امامزاده وجود دارد مشخص نیست که دستان چه کسی و در کدام دوره آن را ساخته است.

قدمت امامزاده این روستا در درب آن نیز نمایان است چرا که اوج کمال منبت کاری دوران شاه تهماسب صفوی درآن هویداست.

ساخت کتیبه نصب شده بر روی درب را به قاسم حسین خوانساری نسبت می‌دهند و وقف کننده آن را امام جلال الدین می دانند که وی نیز در سال ۹۸۴ه.ق از طرف شاه تهماسب بیگلر بیگ منطقه(فرماندار) شد.

بابادودورشاه(برج دیدبانی روی کوه دیگا)، چشمه لمبی(یک چشمه)، چشمه مورا(گردوکونی یا ماهور)، کوه دزی، دیگا، کوه محد حیدر، قلعه جمال، سدکرا( آرامگاه سید کرار)، مقبره پهلوان علی، برج حاج فرج‌الله، مزرعه امیریه و قلعه وانشان سایر اماکن دیدنی‌ است که می‌توان در این روستا مشاهده کرد.

وانشان در 12 کیلومتری جنوب گلپایگان و 15 کیلومتری شمال شهر خوانسار و در کنار کوه "تیر" قرار دارد.

تهیه از: فاطمه عبدلی، خبرنگار ایسنای اصفهان

'گردن افرازی عارف سرخسی بعد از 83سال

بقعه لقمان، بنایی عظیم وآجری در  در سرخس تاریخی در منتهی‌الیه شمال شرقی ایران است. این بنای آجری در فاصله بسیار کمی از مرز ایران و ترکمنستان قرار دارد. این بنا پس از هزار سال، هنوز ابهت وصلابت خود را حفظ کرده و در میان تل‌های خاکی بخش‌های مخروبهٔ ملحقات بنا گردن فرازی می‌کند. مقبرهٔ این عارف سرخسی شباهت بسیار زیادی بین این بنا و آرامگاه  سلطان امیر سنجری  امیر سلاجقه دارد.این بنا آرامگاه منسوب به بابالقمان سرخسی، عارف مشهور سده ۴، شامل گنبدی دو پوشه آجری با ایوانی بلند است همچنین نوار کمربند مانندی قسمت مدور گنبد را از ساقه و دیواره آن که بر روی قاعده کثیرالاضلاعی قرار گرفته‌است، جدا می‌کند. در بدنه هر ضلع آن، روزنه‌ای برای روشنایی درون گنبد تعبیه شده‌است. و تزئینات گچی، گچ بری و آجرکاری آن ممتاز است. درون طاق‌ها مزین به نقوش هندسی لوزی شکل (برجسته و گود) می‌باشد. طول وعرض خارجی بقعه به ابعاد۷۰*۱۷۰و۴۰* ۲۶متر می‌باشد. ساختمان آن ازدو بخش مربع شکل متصل به هم تشکیل شده‌است. ایوان ورودی بزرگ و مرتفعی درسمت شمال و آرامگاه که در وسط چهار ضلع داخلی آن طاق نماهایی ساخته شده‌است. بقعه دارای دوطبقه و طبقهٔ دوم آن غرفه داراست. طرح چهارضلعی بنادرقسمت بالا به تعدادی تربنه به طرح هشت ضلعی تبدیل شده که حجم چشمگیری رادرنمای خارجی آن بوجودآورده‌است. و گنبد کم خیزی برروی استوانه بناگردیده‌است. نورداخل بقعه از چهارنورگیر مستطیل شکل دربدنه هشت ضلعی تامین می‌شودو طاق نماهای داخلی بنا باآجرکاری ظریف و طرحهای هندسی لوزی ساخته شده‌است این بنای تاریخی تحت شماره ۱۶۵ در شمار آثار تاریخی با ارزش ایران به ثبت رسیده‌ است صدو شصت و پنجمین میراث ارزشمند ملی 83 سال بعد از ثبت ملی هنوز گردن افرازی می کند.

 

امامزاده علی‌اکبرگرمسار درقاب گنجه وگنجینه

***امامزاده علی‌اکبرگرمسار درقاب گنجه وگنجینه

مشهورترین امامزاده‌های شهرستان در روستای امامزاده علی اکبر دهستان داورآباد از توابع بخش آرادان در 14 کیلومتری جنوب شرقی گرمسار قرار دارد.روستا نام خود را از امام زاده گرفته است به روایتی بنای بقعه مربوط به دوره صفویه می‌باشد. بقعه طاق مرتفع محکمی دارد و داخل طاق و روی گنبد سفید است. بقعه امامزاده علی‌اکبر محوطه‌ای دارد که طاق‌هایی از خشت و گل در اطراف آن بنا نموده‌اند. بقعه و بارگاه آرامگاه با نمای آجری ساخته شده و فاقد هرگونه تزیینات کاشی می‌باشد.گنبد آن دارای دو پوشش بوده و به سبک معماری سنتی و به شکل شش ضلعی قسمت تحتانی و قسمت فوقانی استوانه‌ای بازسازی شده است. حرم آن دارای ابعاد 8×9 متر و دیوار داخل آن از زمین با ارتفاع 50 سانتی‌متر سنگ‌کاری شده و بقیه تا زیر گنبد سفیدکاری می‌باشد. در وسط حرم ضریح چوبی مشبک به طول 2/60 و عرض 2/20 بر روی قبر گچی وجود دارد. قبر فاقد هرگونه سنگ و کتیبه بوده و دارای ابعادی به طول 2/30 و عرض و ارتفاع 1/20 متر می‌باشد.در وسط ایوان آرامگاه دو ستون آهنی کار گذاشته شده است. در وسط آن درِ بزرگی وجود دارد که محوطه را به صحن امامزاده ارتباط می‌دهد که در ورودیِ آن هشتی جالبی به چشم می‌خورد که مربوط به دوره قاجاریه است. در سمت راست هشتی یک مسجد وجود دارد و در کنار آن یک پله است که به پشت بام مسجد متصل می‌شود. کف هشتی با قلوه سنگ مفروش شده است.با وجود قدمت و عدم مراقبت، این بنا همچنان پابرجاست و نوشته‌های آن را تا اندازه‌ای با سهولت می‌توان خواند. از متن نوشته‌ها چنین برمی‌آید که بنا در زمان شاه طهماسب صفوی ساخته شده است.این اثرتاریخی دربیستم آبان ماه سال 1377 با شماره 2160 درفهرست میراث ملی ثبت شده است

تاریخچه ایران باستان

قدمت	حکومت ها	رویداهای مهم	مهمترین مراکز باستانی
200تا 10 هزار سال پیش از میلاد		مرحله شکار و غار نشینی ( عصر پارینه سنگی )	غارهای ارتفاعات زاگرس
10هزار تا 4 هزار پیش از میلاد	پادشاهی جیرفت	ساخت نخستین دهکده ها ، آغاز کشاورزی و ساخت ابزار سنگی       ( عصر نوسنگی )	تپه های سیلک کاشان ، گنج دره هرسین ، حاحی فیروز نقده و علی کش دهلران ، جیرفت و شهداد کرمان ، شهر سوخته در سیستان و بلوچستان
4 هزار تا 3 هزار پیش از میلاد	پادشاهی عیلام      ( دوره مقدم )	کشف فلز مس و ساخت نخستین ابزار فلزی ، اختراع چرخ سفالگری و آغاز شهر نشینی ، کشف رگه های طلا و نقره	تپه  های شوش ، سیلک کاشان ، گیان نهاوند ، تل باکون فارس ، تل ابلیس و تل یحیی در کرمان
3 هزار تا 1500 سال پیش از میلاد	پادشاهی عیلام     ( دوره کهن )	کشف فلز مفرغ از ترکیب مس و قلع ، پیدایش سفال های خاکستری	معابد و مقبره های لرستان و خوزستان
1500تا 800 پیش از میلاد	پادشاهی عیلام    ( دوره میانه )	کشف و استخراج فلز آهن  ،اوج شکوغایی امپراتوری عیلام  ، ورود آریایی ها به ایران  ، تاسیس حکومت های کوچک و مستقل	زیگورات چغازنبیل و آرامگاه شوش مفرغ های لرستان، گورستان های مارلیک و املش در گیلان ، تپه حسنلو در آذربایجان و زیویه در کردستان
از 800 تا 612 پیش از میلاد	پادشاهی عیلام   ( دوره نو )	سقوط امپراتوری عیلا م به دست آشوریان	معبد شوش
از 550 تا 330 پیش از میلاد	امپراتوری هخامنشی	بنیا نگذاری امپراتوری بزرگ هخامنشی به دست کورش کبیر ، فتح مصر توسط کمبوجیه ، ایجاد تشکیلات منظم اداری و نظامی به دست داریوش بزرگ	کاخ های اسارگاد و پارسه ( تخت جمشید )  و آرامگاه های نقش رستم در شیراز ، کاخ آپادانا ی شوش و کتیبه بیستون کرمانشاه
از 324 تا 248 پیش از میلااد	پادشاهی سلوکی	تهاجم اسکندرمقدونی و حکومت کوتاه مدت سلوکیان در ایران	نقش هرکول در کوه بیستون
از 248 تا 226 پس از میلاد	امپراتوری اشکانی ( پارتی )	بنیانگذاری حکومت اشکانی بدست اشک اول ، اخراج سلوکیان از ایران ، آغاز نبرد های ایران و روم ، پیروزی ایرانیان در نبرد معروف حران	معبد آنا هیتای کنگاور ، خرابه های شهر صد دروازه دامغان ، آرامگاه های دشت مغان و معبد هترا در عراق
از 226 تا 651 پس از میلاد	امپراتوری ساسانی	شکست اردوان پنجم اشکانی و بنیانگذاری امپراتوری مقتدر ساسانی به دست اردشیر بابکان ، ادامه نبردهای ایران و روم ، شکست و اسارت امپراتوران روم به دست شاپور اول	ویرانه های طاق کسری ، کاخ ها و نقش برجسته های فیروز آباد و بیشابور ، معبد تخت سلیمان در تکاب ، طاق بستان در کرمانشاه و نقش رستم در شیراز