میمونی که به تازگی انسان شده بود :
« انسان ها در جست جوی راهی برای به حیرت واداشتن هم نوعان خود هستند و به همین جهت سعی می کنند به سریع ترین راه ممکن سیاره ی خود را تخریب کنند !
و انهدام زمین بزرگترین و آخرین حیرت بشریت خواهد بود !»
+ در لابه لای کافکا خوانی ها .
زدن مهر برتری بر موجودی ، اگر به طور مطلق باشه ، نشان از خام اندیشی و کوته نگری ماست. هر موجودی ویژگی ِ مفید و منحصر بفرد خود رو داره...
و در مجموع ، همه برابر و دارای یک ارزش اند...
(ببخشید این مثال رو می زنم) همون کود حیوانی ای که پای گیاهان می ریزن ، از انسان برتره ، از این جهت که انسان نمی تونه بره داخل گیاه و بهش قدرت و انرژی لازم رو بده...
ولی بین همه ی خصوصیات و ویژگی ها ، این قدرت تفکر و شعور هست که از جهتی ارزشمندترین صفت در جهان محسوب میشه.
و انسان بیشتر از دیگر جانداران از این صفت برخورداره و با توجه به جسمی که متناسب با قدرت و نیروی فکر بهش داده شده(دستان آزاد،زبان آزاد و ...) تونسته بسیاری از ضعفها و کاستی هایی که به نسبت دیگر حیوانات داره رو جبران کنه...
* ظالمانهترین ظلم، غصب امتیاز مظلومیت است.
* حافظ میگوید: «اول ز تحت و فوق وجودم خبر نبود/ در مکتب غم تو چنین نکتهدان شدم.» یعنی من نخست در بیخبری محض بودم؛ اما آنچه چشم مرا و پس از آن زبان مرا به نکتهگویی باز کرد، ورودم به مکتب عشق بود. پیشتر جهان با من سخن نمیگفت و من نیز حرفی برای او نداشتم. از آن روز که مکتبم و نگاهم دیگر شد، بلبل باغ جهان شدم. پیشتر طوطی بودم و دیگران سخن در دهانم میگذاشتند. امروز که از چشماندازی دیگر جهان را میبینم، یک سینه سخن دارم. نگاه درست به هستی و انسان و زمین و آسمان، ذهن و زبان انسان را میگشاید؛ وگرنه باید طوطیوار به تکرار و تقلید قناعت کند. آن کس که از منظر درست، مینگرد، آنقدر سخن برای گفتن مییابد که به قول مولوی: یک دهان خواهد به پهنای فلک.
* دانشمندان در فیزیولوژی مغز به این نتیجه رسیدهاند که مغز انسان دو بخش دارد: کورتکس و لیمبیک. بخش اول مرکز تحلیل و بررسی علمی دادهها است و بخش دوم مرکز واکنشهای عاطفی است. هر چه انسان میشنود یا میبیند یا میخواند یا میفهمد، نخست در مرکز واکنشهای عاطفی(لیمبیک) وارد میشود و سپس به کورتکس(واکنشهای منطقی) میرود. از این رو موضع ما در برابر رخدادها و انسانهای دیگر، پیش و بیش از آنکه منطقی باشد، عاطفی است و گاهی انسان، برای تصمیمگیری عاقلانه، اول باید پا بر روی عواطف و گرایشهای غیر منطقی خود بگذارد که بسیاااار دشوار است. ظاهرا این فرایند برای بقای نسل انسان لازم بوده است؛ اما باعث شده است که تحلیل صددرصد علمی و منطقی و ریاضیوارِ اطلاعات برای انسان آسان نباشد. فقط کامپیوترها میتوانند دادهها را بدون هیچگونه گرایش عاطفی پردازش کنند. بنابراین «معرفت خالص» برای انسان امکانپذیر نیست؛ بلکه باورها و اعمال ما بیشتر معلول بخش پنهان و عاطفی مغز ماست تا محصول بخش منطقی آن.
بله؛ معرفت خالص، تقریبا ناممکن است؛ اما امتیاز بزرگ انسان، این است که میتواند در مسیر پیراستگی و خلوص معرفت، تا نهاییترین حد ممکن پیش رود.
* تقدیم به خیام:
کفری که در آن بیم و امیدی باشد
بهتر ز نمایشی که دیدی، باشد
ایمانِ تر و تازه بیاور، هرچند
لرزان چو سر شاخۀ بیدی باشد
* عقل سالم در بدن سالم است و دین سالم در جامعۀ سالم.
* تغییر رفتارهای دینی مردم، به هیچ وجه در گرو نقد قرائتهای دینی یا خرافهستیزی یا گسترش نواندیشی دینی نیست. آنچه دین و فرهنگ مردم را اصلاح میکند، اصلاح زندگی و وضعیت اقتصادی - اجتماعی آنان است. تا نظام معیشتی مردم سر و سامان نگیرد، امکان ندارد دین یا فرهنگ آنان اصلاح شود. امکان ندارد.
* شریعتی در یکی از کتابهایش میگوید در تهران مردی سادهدل زندگی میکرد که برای استحمام، به قم میرفت. استدلالش هم این بود که حمامهای عمومی قم، یک ریال ارزانتر از حمامهای تهران است! وقتی به او میگفتند هزینۀ سفر تا قم را هم حساب کن، میگفت: اون مسئلۀ دیگری است!
نیندیشیدن به هزینهها از ویژگیهای تفکر بسته و ایدئولوژیک است. در این تفکر، بزرگترین و مهمترین پیروزی، پیروزی سیاسی است؛ حتی به قیمت شکست اقتصادی، اخلاقی، فرهنگی، علمی، معنوی و گفتمانی.
آب، مزّه زندگی(آغاز هفته صرفه جویی در مصرف آب)
مظهر زیبایی
آب، نعمت بی نظیر خداوند، جلوه زیبایی و طراوت و مظهر پاکی و زلالی و در واقع، دلیل اصلی ادامه هستی است. در نبود آب، از خروش رودخانه ها، آواز دل نشین پرندگان، بازی ماهی ها، ترنّم شکوفه های درختان، تبسّم و لبخند گل های زیبا و رنگارنگ دنیای طبیعت خبری نخواهد بود. اگر آب نباشد، حس تماشا و لذت مفهومی ندارد. آری، آب جوهر خلقت، ریشه تمام زیبایی ها و اساس زندگی در جهان هستی است. پس بیایید هفته صرفه جویی در مصرف آب را قدر بدانیم و با هم یاری یکدیگر، در استفاده بهینه از این ماده پرارزش کوشش کرده، از مصرف بی رویّه آن بپرهیزیم.
آب شیرین
صرفه جویی در مصرف آب و اسراف نکردن آن، بهترین راه برای سپاس از خالق یکتاست. خداوند در قرآن کریم، انسان ها را متوجه این نکته مهم کرده و می فرماید: «اگر بخواهیم این آب گوارا و شیرین را به صورت تلخ و شور قرار می دهیم؛ پس چرا شکر این نعمت را به جا نمی آورید». آری، اگر خدا می خواست، به املاح آب دریا نیز اجازه می داد که همراه ذرّات آب تبخیر شوند و به آسمان بروند و ابرهایی شور و تلخ تشکیل دهند و در نتیجه، قطره های باران، همانند آب دریا، شور و تلخ فرو ریزد. ولی خداوند متعال، نه تنها به املاح در آب، بلکه به میکروب های مضر نیز اجاز نداد همراه بخار آب به آسمان روند و دانه های باران را آلوده سازند. به همین دلیل، هرگاه هوا آلوده نباشد، قطرات باران، خالص ترین، پاک ترین و گواراترین آب هاست.
سزای اسراف کاران
اسراف، عملی غیراخلاقی و مورد نکوهش آیین های الهی است. متأسفانه عدّه ای، بی مبالات و بی پروا، الگوی مصرف را رعایت نکرده و این ماده حیاتی را بی جهت تلف می کنند. آنان نه تنها در برابر آیندگان مسؤول هستند، بلکه در روز قیامت نیز در پیشگاه خداوند گناهکار محسوب می شوند و در ردیف شیاطین قرار می گیرند. قرآن در نکوهش اسراف کاران می فرماید: «اسراف کاران، برادران شیاطین اند؛ و شیطان در برابر پروردگارش بسیار ناسپاس بود». نیز در آیه 31 سوره اعراف می فرماید: «خداوند اسراف کاران را دوست ندارد» و در آیه ای دیگر، جایگاه اسراف کاران را دوزخ معرفی می کند.
مزّه زندگی
آب، مظهر زلالی و طراوت است و انسان، با نگاه به آب دریاها و رودخانه های جاری در طبیعت و جریان آن در کل نظام هستی، به وجود خالقی یکتا و بی مانند پی برده، احساس آرامش می کند. ادامه حیات درختان و گیاهان و سایر موجودات عالم، تنها با وجود آب امکان پذیر است. امام صادق علیه السلام در تعبیری زیبا و شیوا، به این موضوع اشاره کرده، می فرماید: «مزه آب، مزه حیات و زندگی است». امام در این فرمایش گهربار، رابطه آب و زندگی را بیان می کند. این تعبیر پرمعنا، زمانی برای انسان ملموس است که در تابستان گرم، پس از یک تشنگی طولانی، به آب گوارایی دست یابد و پس از نوشیدن جرعه ای از آن، نفسی تازه کرده و احساس می کند دوباره روح به جسم بی جانش بازگشته است.
سیره عملی پیشوایان
قرآن کریم سیره عملی رسول اکرم صلی الله علیه و آله را الگوی نیکویی برای مسلمانان معرفی کرده و می فرماید: «رسول خدا برای شما اسوه خوب و نیکویی است».
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با یک مدّ (کم تر از یک لیتر) آب وضو گرفته و با یک صاع (نزدیک به 3 لیتر) غسل می کرد. ایشان مردم را نیز به استفاده از این مقدار آب سفارش کرده، می فرمود: «اقوامی پس از من می آیند که این مقدار را اندک می شمارند. آنان برخلاف سنت و روش من هستند. هر کس بر سنت من پایدار بماند، در بهشت همراه من است». پس چه نیکوست که در استفاده از آب برای مسائل عبادی نیز، آن حضرت را سرمشق خود قراردهیم.
صرفه جویی حضرت امام خمینی رحمه الله
آب از با ارزش ترین و حیاتی ترین آفریده های خداوند است که بی آن، شور و نشاط و تحرک موجودات امکان ندارد. پس باید قدر این نعمت را بدانیم و آن را بیهوده مصرف نکنیم. حضرت امام خمینی رحمه الله در فاصله به جاآوردن اعمال وضو، شیر آب را می بستند و در مواقع لازم دوباره باز می کردند. ایشان هم چنین پس از آشامیدن آب، هیچ گاه باقی مانده آن را دور نمی ریختند.
مقدمه حضور
بی شک، آب مهم ترین عامل در طهارت روحی و جسمی انسان هاست، به طوری که بدون وضو و غسل، طهارت روحی حاصل نشده و انسان نمی تواند پای در پیشگاه باری تعالی بنهد. هم چنین بیش تر ناپاکی های جسمی به وسیله آب از بین می رود و بی آن مقدّمه، حضور در برابر خدا و انجام تکالیف و عبادات و رسیدن به تکامل میسّر نیست. از سویی نیز در اثر نبود آب در طبیعت، آلودگی محیطی به آسانی پدید می آید و در پی آن، بیماری ها در شهرها و روستاها شیوع پیدا می کند و در نهایت، باز هم انسان از رشد و تکامل محروم خواهد شد. از این رو، شایسته است انسان آب را به اندازه نیاز به خدمت فراخواند.
رحمت پروردگار
آب در منظر اهل معرفت، درس های بسیاری در خود نهفته دارد. امام صادق علیه السلام در روایتی زیبا، آن را به رحمت پروردگار تشبیه فرموده، می گوید: «هنگامی که اراده طهارت یا وضو کردی، متوجه آب شو، آن سان که متوجه رحمت حق شوی؛ زیرا حق تعالی، آب را کلید نزدیکی به خود و مناجات خویش قرار داد. همان گونه که رحمت خدا گناهان بندگان را پاک می کند، آب نیز نجاسات ظاهری را پاکیزه می سازد. خداوند به وسیله آب، هر چیزی از نعمت های دنیا را زنده کرد. پس همان طور نیز به سبب رحمت و فضلش، قلب ها و دل های اطاعت کننده را حیات بخشید. در صفا و رقیق بودن، پاکی و برکت آب بیندیش، و از آن در تطهیر و پاک کردن اعضایی که خداوند به طهارت آن ها امر فرموده، استفاده کن. آداب بهره مندی از آب را در واجبات و مستحبات به جا آور؛ زیرا در هر یک از آن آداب، فواید بسیاری است».
نکاتی در صرفه جویی
رعایت نکات زیر، به معنای رعایت اصول مصرف صحیح از طرف شماست:
برای مسواک زدن، یک لیوان آب کافی است. هرگز در هنگام مسواک زدن، شیر آب را به طور کامل باز نگذارید.
شیر آب را تا انتها باز نکنید و همیشه سعی کنید فشار آب مورد استفاده تا حدّ توان کم باشد.
در هنگام استحمام، در فواصل شست و شو که نیازی به آب نیست، حتما شیر آب را ببندید.
برای شست و شوی اتومبیل، حتما از چند سطل آب استفاده کنید و از شلنگ استفاده نکنید.
کولرهای آبی را بازدید کنید تا از عدم اتلاف آب مطمئن شوید.
پله ها و گذرگاه ها را جارو کنید و در صورت نیاز، با یک دستمال مرطوب (یا هر وسیله مناسب دیگر مانند تِی) آن ها را تمیز کنید.
برای نوشیدن آب در پارک ها یا مدارس، از لیوان استفاده کنید.
هنگام شستن دست ها و وضو گرفتن، شیر آب را به طور مداوم باز نگذارید.
به یاد داشته باشیم که...
برای آن که آب سالم و بهداشتی به منزل ما برسد، باید هزینه های هنگفتی صرف احداث سد، منابع ذخیره آب، تصفیه خانه، خطوط انتقال، شبکه های توزیع شهری و... گردد.
مصرف بی رویّه آب، مشکل «فاضلاب» و آب های آلوده را ایجاد می کند و هر لیتر آب آلوده، می تواند چهل لیتر آب سالم را آلوده کند.
صرفه جویی آب از نگاه فقهی
زیاده روی در هر چیزی، ناپسند است؛ هر چند در امور عبادی باشد. امام رضا علیه السلام اسراف را در شمار گناهان کبیره بیان می کنند. پیغمبراکرم و امیرمؤمنان هنگام وضو گرفتن، برای هریک از اعضای وضو، فقط یک بار آب می ریختند. و امام صادق علیه السلام در روایتی فرمودند: شستن بار سوم در وضو بدعت است و از نگاه فقهی، کاری حرام شمرده شده است و شاید این حرمت، به دلیل زیاده روی در مصرف آب باشد.
آب در پای گُل
امیرمؤمنان علیه السلام در کتاب شریف نهج البلاغه، شگفتی آب را یکی از نشانه های خداشناسی معرفی می کنند. آن حضرت چاه های فراوانی در مدینه و اطراف آن و سرزمین یَنبُع سر راه کوفه و مکه حفر کردند و بیش تر آن ها را وقف فقیران یا مسافران راه خدا نمودند. ایشان هم چنین در بسیاری از مواقع، به صرفه جویی در مصرف آب سفارش می کردند. روزی حسن بَصْری همراه امیرمؤمنان در کنار رود فرات قدم می زد، که تشنه شد و ظرفی را از آب پر کرد و مقداری از آن را خورد و بقیه را روی زمین ریخت. در این هنگام حضرت به او فرمود: «اسراف کردی؛ باید آب را روی آب یا در پای درختی یا گلی می ریختی».
نیاز به آب از منظر امام صادق علیه السلام
امام صادق علیه السلام در سلسله درس های توحیدی خود برای یکی از شاگردانش به نام مُفَضَّل، با اشاره به نقش نعمت آب در زندگی بشر می فرمایند: «ای مُفَضَّل! بدان که نان و آب، اصل معاش و زندگی انسان به شمار می روند. به حکمت ها و تدابیر نهفته در آن ها بنگر. نیاز آدمی به آب، شدیدتر از نیازش به نان است؛ زیرا شکیبایی او بر گرسنگی، بیش از صبر او در تشنگی است. آدمی برای نوشیدن، شستن خود و لباسش و سیراب کردن حیوانات و آبیاری مزرعه، به آب نیازمند است و برای برطرف کردن این نیازهای فراوان، آب به راحتی در دسترس قرارگرفته تا انسان برای به دست آوردن آن، در دشواری و رنج فراوان نیفتد».