هدف های آموزشی کتاب« فلسفه »پیش دانشگاهی
(تهیه شده توسط سرگروه آموزشی فلسفه و منطق سراوان- سال تحصیلی 1394 – 1393)
|
فصل |
عنوان فصل |
هــــدف های آمـــــــــوزشی |
|
اول |
کلیات (1) |
دانش آموز در این درس:
1- با معنای فلسفه یا مابعدالطبیعه و روش و هدف آن آشنا شود. 2- با خواستگاه فلسفه و جایگاه آن آشنا شود. 3- به رابطه دین و فلسفه پی ببرد. 4- با نظریات موجود در فرهنگ فکری اسلامی در خصوص رابطه ی دین و فلسفه آشنا گردد.
|
|
دوم |
کلیات (2) |
دانش آموز در این درس:
1- با چگونگی ورود فلسفه به فرهنگ اسلامی آشنا شود. 2- با چگونگی تلاش های علمی مسلمانان و تأثیر آنان در فرهنگ های دیگر آشنا شود. 3- با تکامل فلسفه ی اسلامی و نمایندگان مختلف آن آشنا شود.
|
|
سوم |
مبانی حکمت مشاء (1) |
دانش آموز در این درس:
1- با اصول و مبانی حکمت مشاء آشنا شود. 2- به اهمیت اصل «واقعیت» و قبول آن به عنوان اصل الاصول فلسفه پی ببرد. 3- بتواند دو مفهوم «وجود» و «ماهیت» را تصور کند و «مغایرت» آن دو را درک کند. 4- «مواد ثلاث» و چگونگی بحث فلاسفه و منطقیین از آن را یاد بگیرد و مقایسه کند.
|
|
چهارم |
مبانی حکمت مشاء (2) |
دانش آموز در این درس:
1- بتواند علت و معلول را تعریف کند. 2- به اهمیت آن و جایگاهش در میان علوم پی ببرد. 3- علت احتیاج یک شیء به علت را بداند و با نظریات مختلف پیرامون این مطلب آشنا شده وبتواند آنها را با هم مقایسه کند. 4- با فروعات اصل علیت(ضرورت علی و معلولی، سنخیت علت و معلول) آشنا شود. 5- بتواند بطلان تسلسل علل را با دلیل اثبات کند و براهین مختلف پیرامون آن را یاد بگیرد.
|
|
پنجم |
نمایندگان مکتب مشاء (1) |
دانش آموز در این درس:
1- با فارابی به عنوان نخستین نماینده حکمت مشاء و مؤسس آن آشنا شود. 2- با آثار و کتاب های فارابی آشنا شود. 3- بتواند با نظریه ی سیاسی فارابی آشنا شود و بیا ن کند که چرا فارابی به چنین نظریه ای رسیده است.
|
|
ششم |
نمایندگان مکتب مشاء (2) |
دانش آموز در این درس:
1- با ابن سینا به عنوان کامل ترین نماینده ی حکمت مشاء آشنا شود. 2- با آثار و تألیفات ابن سینا آشنا شود و نام آنها را بداند. 3- با طبیعت شناسی ابن سینا به عنوان برجسته ترین بُعد فکری او آشنا شود. 4- بتواند به اهمیت انسان و رابطه او با جهان در فلسفه ی ابن سینا پی ببرد. 5- دیدگاه کلی ابن سینا به هستی را درک کرده و آن را با دیدگاه عالمان علم تجربی در جهان امروز مقایسه کند. 6- با بینش اشراقی ابن سینا آشنا شود. 7- به نفوذ و تأثیر فکر ابن سینا در حوزه ی فکر اسلامی و مسیحی پی ببرد.
|
|
هفتم |
افول حکمت مشاء |
دانش آموز در این درس:
1- زمینه پیدایش جریانات فکری ضد عقلی را بداند. ( آشنایی با اصول و مبانی فکری معتزله) 2- با اصول و مبانی فکری مکتب اشعری و نماینده آن آشنا شود. 3- با غزالی و فخر رازی به عنوان دو تن از طرفداران مکتب اشعری آشنا شده و نحوه مقابله آنان با فلسفه را بیان کند.
|
|
فصل |
عنوان فصل |
هدف های آموزشی کتاب« فلسفه »پیش دانشگاهی صفحه دوم |
|
هشتم |
حکمت اشراق |
دانش آموز در این درس:
1- با اصول و مبانی فکری حکمت اشراق آشنا شود. 2- با آثار و کتاب های سهروردی آشنا شود و مهم ترین اثر تألیفی او را بشناسد. 3- بتواند اصول حکمت اشراق را از روش فلسفی مشائی و روش سلوک عرفانی باز شناسی کرده و آن ها را مقایسه نماید. 4- بتواند منابع حکمت اشراقی را بیان کند. 5- مبانی فکری فلسفه اشراق را بداند و نحوه ی توجیه شیخ اشراق را براساس مبانی فکری اش توضیح دهد. 6- با تقسیمات علم از نظر شیخ اشراق به علم حصولی و علم حضوری آشنا شده و اهمیت آن را در شناخت شناسی سهروردی بیان کند.
|
|
نهم |
جریان های فکری عالم اسلام |
دانش آموز در این درس:
1- با دو جریان فکری عرفان و کلام در فرهنگ اسلامی آشنا شود. 2- به تأثیرات مثبت و منفی این دو جریان فکری در تحولات فکری و فلسفی اسلامی پی ببرد. 3- با نمایندگان فکری عرفانی و کلامی و مهم ترین گروه های فکری آنان آشنا شود. 4- اصول و مبانی فکری عرفان و کلام را بیان کند.
|
|
دهم |
صدرالمتألهین |
دانش آموز در این درس:
1- با ملا صدرا به عنوان جمع کننده چهار جریان فکری(مشاء، اشراق، عرفان و کلام) آشنا شود. 2- نام کتاب ها و آثار ملا صدرا را یاد بگیرد. 3- با نحوه ی تأسیس حکمت متعالیه توسط ملا صدرا آشنا شده و بتواند چگونگی تأسیس این مکتب را بیان نماید.
|
|
یازدهم |
مبانی حکمت متعالیه |
دانش آموز در این درس:
1- با مبانی فکری و فلسفی ملا صدرا در حکمت متعالیه آشنا شود. 2- بحث «اصالت وجود» و سیر تاریخی آن را بداند و با «اصالت ماهیت» مقایسه کند. 3- بحث «اشتراک مفهوم وجود» و «وحدت حقیقت وجود» را یاد بگیرد و اهمیت آن را در بحث «اصالت وجود» بداند. 4- بحث «تشکیک وجود» را یاد بگیرد و چگونگی استفاده ملا صدرا از برخی عناصر فکری شیخ اشراق را در این نظریه بداند. 5- «ملاک نیازمندی معلول به علت» را ازنظر ملاصدرا بداند و بتواند آن را با نظر فلاسفه متقدم و متکلمین بسنجد. 6- بتواند«جوهر» و «عَرَض» را تعریف کند و نظریه «حرکت جوهری» ملا صدرا را بیان کند. 7- اهمیت حرکت جوهری را در فلسفه ملا صدرا درک کند.
|
|
دوازدهم |
حکمای معاصر |
دانش آموز در این درس:
1- با مقام فلسفی علامه طباطبایی و نقش و تأثیر وی در تبیین مسائل فلسفی در عصر حاضر آشنا شود. 2- نظریه علامه را در موضوع «باید ها و نباید ها» و «هست ها و نیست ها» درک کند. 3- با نظریه هیوم در موضوع باید ها و هست ها آشنا شود. 4- نظریه هیوم در باب علیت را بداند. 5- نظریه علامه را در باب علیت بداند و آن را با نظریه هیوم درباره علیت مقایسه کند. 6- با حوزه ی فلسفی امام خمینی(ره) بعنوان یکی از مهم ترین حوزه های تعلیمی فلسفه و آثار ایشان آشنا شود. 7- با شاگردان امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی که با ما هم عصر اند، آشنا شود.
|
|
سیزدهم |
حیات فرهنگی |
دانش آموز در این درس:
1- با حیات فرهنگی اسلامی آشنا شود. 2- نظریه ی خاورشناسان غربی را در حوزه ی حیات فرهنگی اسلام یاد بگیرد. 3- با اصولی که سنت فلسفی اسلام به یادگار گذاشته، آشنا گردد.
|
تهیه کننده:ناصرحسین برسرگروه فلسفه ومنطق سراوان سال تحصیلی 94/93
هدف های آموزشی کتاب« فلسفه »سال سوم رشته ادبیات و علوم انسانی
|
درس |
عنوان درس |
هــــدف های آمـــــــــوزشی |
|
اول |
فلسفه چیست(1) |
دانش آموز در این درس:
1- با ریشه ی لفظ «فلسفه» آشنا شود. 2- مفهوم اصطلاحات: فیلوسوفیا، فیلوسوفوس، سفسطه و سوفیست را یاد بگیرد. 3- آشنایی اجمالی با «سوفیست» ها و عقاید آنان پیدا کند. 4- با معنای فلسفه در بین مردم و ارتباط آن با کاربرد این لفظ به معنای یک دانش خاص آشنا شود. 5- با «مبانی فلسفی علوم طبیعی» و مفهوم آنها آشنا شود. 6- تفاوت نوع نگاه علمی و نگاه فلسفی به جهان و پدیده های طبیعی را درک کند. 7- با « فلسفه ی علوم طبیعی » و نقش فلسفه و تفکر فلسفی در پیشبرد علم و کمک به علوم تجربی آشنا شود. |
|
دوم |
فلسفه چیست(2) فلسفه و علوم انسانی |
دانش آموز در این درس:
1- با ارتباط فلسفه با علوم مختلف انسانی (فلسفه ی علوم انسانی یا فلسفه های مضاف) آشنا شود. 2- تأثیر نوع نگاه به انسان و ماهیت انسان را در نظرات و دیدگاه های دانشمندان علوم انسانی بداند. 3- با نحوه ی ارتباط فلسفه با علومی همچون؛ روان شناسی، جامعه شناسی و ... بواسطه ی مسائل و موضوعات مشترک و یا وجود سؤالات و مسائل خاصی که در آن علوم نیازمند «تبیین عقلانی» هستند، آشنا شود. |
|
سوم |
فلسفه چیست(3) مابعدالطبیعه |
دانش آموز در این درس:
1- با معنای مهم ترین بخش فلسفه یعنی «فلسفه اولی» یا «مابعدالطبیعه» آشنا شود. 2- تفاوت موضوع فلسفه را با علوم مختلف بداند و بتواند مقایسه کند. 3- با مسائل خاص مورد بحث در فلسفه اولی آشنا شود.
|
|
چهارم |
آغاز فلسفه |
دانش آموز در این درس:
1- با زمینه شروع تفکر فلسفی آشنا شده و چگونگی و چرایی آغاز فلسفه را بداند. 2- خواستگاه فلسفه را دانسته و با نام تعدادی از نخستین فلاسفه ی یونان باستان آشنا شود. 3- علت ظهور سوفسطائیان را بداند و بتواند نظریات فلاسفه را با نظریات آنان مقایسه کند. 4- با نمایندگان سرشناس سوفسطائیان آشنا شده و مغالطات آنان را یاد بگیرد و بتواند مغالطات را با دلیل ردّ کند. 5- با سقراط به عنوان احیاگر تفکر اصیل فلسفی و سخنگوی واقعی فلسفه آشنا شود. |
|
پنجم |
شهید راه حکمت (سقراط) |
دانش آموز در این درس:
1- با زندگینامه سقراط آشنا شود و به روش فلسفی او (روش دیالکتیکی) آشنا شود. 2- با اتهاماتی که علیه او در جامعه آتن وجود داشت، آشنا شود. 3- علت اصلی دشمنی جامعه آتنی با سقراط را بداند. 4- با محاورات سقراط و ملتوس درموضوع اتهامات وارده آشنا شده و به فن دیالکتیکی سقراط در این محاورات پی ببرد. 5- اهمیت زندگی براساس راستی و درستی ازنظر سقراط را بداند و بتواند نظریات او را دراین زمینه با دیگران مقایسه کند. 6- دلیل سقراط را در نترسیدن از مرگ و نگریختن از آن، بداند. 7- با پیام های سقراط به عالم فلسفه آشنا شود. |
|
ششم |
گوهرهای اصیل و جاودانه (افلاطون) |
دانش آموز در این درس:
1- با زندگینامه افلاطون و سبک فلسفی وی (روش دیالکتیکی) آشنا شود. 2- نام کتاب های او را بداند و با موضوعات مورد بحث در این کتاب ها آشنایی پیدا کند. 3- به دو بحث «شناخت شناسی» و «هستی شناسی» که از اهمّ مسائل مورد بحث افلاطون است، وقوف پیدا کند. 4- با روش و نحوه ی بحث افلاطون درباب شناسایی در رساله ی تئتتوس آشنا شود. 5- «ویژگی های شناخت حقیقی» از نظر افلاطون را بداند. 6- دلایل افلاطون را درباره ی نارسایی حواس و حقانیت شناخت عقلی یاد بگیرد. 7- با مهم ترین نظریه ی افلاطون یعنی «مُثُل» و «تمثیل غار» وی در این زمینه آشنا شود.
|
|
هفتم |
علت های چهارگانه (ارسطو) |
دانش آموز در این درس:
1- با زندگینامه ارسطو و سهم و تأثیری که او در شکل گیری دانش بشری داشته، آشنا شود. 2- با روش فلسفی ارسطو یعنی «روش مشاء» و پیروان او آشنا شود. 3- بداند که یکی از موضوعات مورد علاقه ی ارسطو، طبیعت و طبیعت شناسی است. 4- اصلی ترین و کلی ترین عوامل هر تغییر را از نظر ارسطو بداند و با تعاریف «علل اربعه» از نظر ارسطو آشنا شود. |
(تهیه کننده: ناصرحسین بر سرگروه آموزشی فلسفه و منطق سراوان- سال تحصیلی1394– 1393)
هدف های آموزشی کتاب « منطق » سالسوم انسانی
( تهیه شده توسط سر گروه آموزشی فلسفه و منطق شهرسراوان - سال تحصیلی1394 – 1393)
|
درس |
عنوان درس |
هــــدف های آمـــــــــوزشی |
|
اول |
انسان و تفکر |
دانش آموز در این درس:
1- با واژه نطق و مفهوم آن در منطق آشنا شود. 2- با تعریف «علم منطق» آشنا گردد. 3- به نقش منطق در فرآیند تفکر پی ببرد. 4- ارسطو را به عنوان مدوّن علم منطق بشناسد.
|
|
دوم |
چگونه تعریف می کنیم؟ |
دانش آموز در این درس:
1- اقسام علم و ادراک ( تصور و تصدیق ) را بشناسد. 2- مقصود از «تعریف» و «استدلال» را بداند. 3- قواعد و شرایط تعریف منطقی را یاد بگیرد و بتواند اشکالات یک تعریف ناقص و غلط را تشخیص دهد.
|
|
سوم |
تعریف و دنیای مفاهیم |
دانش آموز در این درس:
1- بتواند مفهوم کلی را از مفهوم جزیی تشخیص دهد. 2- بتواند نسبت های چهار گانه را در میان مفاهیم کلی برقرار کند. 3- فرق ذاتی و عَرَضی را در منطق بداند. 4- اوصاف و ویژگی های مفهوم ذاتی را بشناسد.
|
|
چهارم |
اقسام ذاتی و عرضی (کلیات پنجگانه) |
دانش آموز در این درس:
1- با اقسام کلی ذاتی (جنس، فصل، نوع) آشنا گردد و بتواند آن ها را در مثال ها تشخیص دهد. 2- با اقسام کلی عَرَضی را بشناسد. 3- عَرَض خاص را از عَرَض عام تشخیص دهد. 4- با مفاهیم؛ جنس قریب،جنس بعید، جنس عالی یا جنس الاجناس آشنا شود.
|
|
پنجم |
اقسام تعریف |
دانش آموز در این درس:
1- با اقسام تعریف در منطق آشنا شود. 2- کامل ترین تعریف منطقی را بشناسد. 3- تفاوت تعریف منطقی و تعریف شرح الاسم را بداند. 4- بتواند تعاریف مختلف منطقی از یک مفهوم ارائه دهد.
|
|
ششم |
جایگاه قضیه در استدلال |
دانش آموز در این درس:
1- با تعریف « قضیه » و جایگاه آن در استدلال آشنا شود. 2- با اقسام قضیه ( حملی و شرطی ) آشنا شده و تعریف آن ها را فرا بگیرد. 3- اجزاء قضایای حملی و شرطی را بیاموزد و توانایی تشخیص آن ها را کسب نماید.
|
|
هفتم |
اقسام قضایای حملی و شرطی |
دانش آموز در این درس:
1- با اقسام قضایای حملی؛ «شخصیّه و محصوره» آشنا گردد. 2- اقسام قضایای حملی محصوره(موجبه کلی، سالبه کلی، موجبه جزئی، سالبه جزئی ) را بشناسد. 3- با اقسام قضایای شرطی؛ «متصل و منفصل» آشنا شود. 4- قضیه ی شرطی متصل و اجزاء آن را بشناسد. 5- اقسام قضایای شرطی منفصل؛ «منفصل حقیقی، مانعه الجمع و مانعه الرفع» را تشخیص دهد. |
|
|
||
|
هشتم |
احکام قضایای حملی |
دانش آموز در این درس:
1- از احکام قضایای حملی با « تقابل» آشنا شود. 2- با اقسام تقابل؛ « تضاد، تناقض، تداخل، تداخل تحت تضاد» آشنا گردد. 3- احکام مربوط به صدق و کذب اقسام تقابل را در هر یک از حالت های چهارگانه فرا بگیرد. 4- با رابطه «عکس» و اقسام آن (عکس مستوی و عکس نقیض) در قضایای منطقی آشنا شود. 5- احکام مربوط به «عکس مستوی» و «عکس نقیض» را فرا بگیرد. 6- بتواند عکس مستوی و عکس نقیض قضایا را به دست آورد.
|
|
نهم |
استدلال (ترکیب قانون مند قضایا) |
دانش آموز در این درس:
1- با «استدلال» به عنوان قسمی از تفکر انسان و ماهیت آن آشنا شده و آن را تعریف نماید. 2- اقسام استدلال؛ « تمثیل، استقرا و قیاس» را بشناسد و با تعریف آن ها آشنا گردد. 3- بتواند در مواجهه با انواع استدلال، نوع استدلال را تشخیص دهد.
|
|
دهم |
اقسام قیاس |
دانش آموز در این درس:
1- با اقسام قیاس؛ «اقترانی و استثنایی» آشنا شود. 2- اجزای قیاس اقترانی(صغرا، کبرا،حد وسط) را بیاموزد و در استدلال تشخیص دهد. 3- با اقسام قیاس اقترانی(قیاس اقترانی حملی و قیاس اقترانی شرطی) آشنا گردد. 4- شکل های چهارگانه قیاس اقترانی حملی(شکل اول، شکل دوم، شکل سوم و شکل چهارم) را فراگرفته و بتواند تشخیص دهد. 5- با حالت های مختلف اشکال چهارگانه قیاس اقترانی حملی(ضروب شانزده گانه هر شکل) آشنا شود. 6- شرایط نتیجه بخش بودن ضروب شکل اول، دوم و سوم را فرا گیرد. 7- بتواند به کمک شرایط انتاج، مُنتِج بودن یا نبودن ضروب مختلف از شکل های اول، دوم و سوم را بیان کند. 8- اثبات منتج بودن برخی ضروب را از طریق تبدیل به شکل اول( به کمک عکس مستوی) بیاموزد. 9- با «برهان خُلف » و نحوه ی اثبات منتج بودن برخی از ضروب از این طریق آشنا شود.
|
|
یازدهم |
ارزش قیاس |
دانش آموز در این درس:
1- با چند مورد از ایرادات و اشکالات وارده بر منطق آشنا گردد. 2- چگونگی پاسخ به ایرادات وارده بر منطق را بیاموزد.
|
|
دوازدهم |
محتوای استدلال (ماده) |
دانش آموز در این درس:
1- با «صورت» و «ماده» استدلال آشنا شود. 2- با منابع کسب محتوا و ماده ی قضایا(ادراک حسی، تاریخ، تجربه، حدس و ...) آشنا شود. 3- با انواع استدلال(از نظر هدف، ماده و فایده) یعنی صنعت های پنجگانه (صناعات خَمس) آشنا شده و آن ها را تشخیص دهد. 4- با تعریف «برهان»، اهمیت و انواع آن؛«برهان لمّی و برهان انّی»آشنا گردد. 5- با «جدل» و کاربرد آن آشنا شود. 6- با «خطابه» و کاربرد آن آشنا شود. . 7- با تعریف «شعر» وکاربرد آن آشنا گردد و فرق شعر منطقی و شعر ادبی را بداند.
|
|
سیزدهم |
مغالطه |
دانش آموز در این درس:
1- با تعریف «مغالطه» و هدف از آن آشنا گردد. 2- با چند نمونه از اقسام مغالطه آشنا شود. 3- نحوه ی تشخیص نوع مغالطه صورت گرفته در برخی از استدلال ها(از نظر صورت، ماده و یا هر دو) را فراگیرد.
|
انواع کنترل
1- کنترل پیشگیری یا مقدماتی
2- کنترل همگام یا همزمان
3- کنترل بازخورد یا نهایی
کنترل پیشگیری یامقدماتی:
ازانحرافات در کیفیت و کمیت منابع ، مادی و مالی مورد استفاده سازمان ، پیشاپیش جلوگیری می کند .
کنترل همگام یا همزمان :
وسیله اصلی این کنترل ،فعالیت سرپرستی و هدایت است .مدیران بامشاهده ی مستقیم کارزیردستان پی می برند که آیا کارها وعملیات سازمان طبق خط مشی ها و رویه های پیش بینی شده جیان دارد یا نه
کنترل بازخورد یا نهایی
این کنترل ناظر به نتایج نهایی کاراست . اطلاع از نتایج کارو مقایسه یآن با ملاک ها ،انحرافات احتمالی و اقدامات اصلاحی لازم را مشخص می کند .
ویژگی های کنترل موثر
1- دقت : اطلاعات باید دقیق باشد ، زیرا ارزیابی دقت اطلاعات ، یکی از عمده ترین عناصر در فرآیند کنترل است که مدیران باید به آن توجه داشته باشند.
به موقع بودن :گزارش ها ی عملکرد ، باید هرچه سریع تر در اختیار مدیر قرار گیرد تا بتواند اقدامات اصلاحی را به موقع انجام دهد.
3- مبتنی بر هدف باشد : جهت حصول اطمینان ازاجرای شایسته استراتژی و خط مشی ها و برنامه ها ، کنترل باید مبتنی بر هدف و برنامه باشد
4- کنترل باید معقول وقابل درک باشد : افراد مسئول و افراد ذی ربط باید شناخت کاملی ازهدف ومکانیزم آن داشته باشند .
5- سیستم کنترل باید مقرون به صرفه باشد ، هزینه اجرای کنترل ، باید کمتر یا حداقل برابر با فواید حاصل ازسیستم کنترل باشد .
6- کنتل باید در نقاط استراتژیک باشد :کنترل تمام جنبه های فعالیت های کارکنان ،نه ممکن است ونه ضروری ، پس کنترل باید در نقاط استراتژیک انجام شود ، تا برنتایج تاثیر حیاتی داشته باشد .
7- کنترل باید عینی باشد : کنترل موثر ، به سیستم اندازه گیری عینی و دقیق نیاز دارد.
8- انعطاف پذیر باشد :کنترل باید آن قدر انعطاف داشته باشد که بتواند باتغییرات سازمان ،برنامه ها ،شرایط کاری و محیط خارجی خودرا تطبیق نماید.
9- کنترل باید با تفاوت های فردی قابل انطباق باشد .
10- کشف کنندگی : کنترل ، باید خاصیت کشف انحراف استاندارد هاو اقدام های اصلاحی را داشته باشد ، به عبارت دیگر کنترل باید هدف اصلاحی داشته باشد .
11- کنترل باید متناسب با پست سازمانی باشد : مدیر باشگاه و مدیر استادیوم ، هریک به سیستم کنترل جداگانه ای نیاز دارند .
12- تجدید نظر : سیستم کنترل ، هرچند بار باید مورد تجدید نظر قرار گیرد ،تجدید نظر باید از جنبه های زمانی ، اقتصادی ، عینیت ، به موقع بودن و منعطف بودن ، انجام شود ، تا مشخص شود آنچه را که باید مورد سنچش قرار می گرفت ، انجام یافته یا نه ؟