پونه از دسته سبزیجات با طبیعت گرم و خشک است که مصرف زیادی در بین خانواده های ایرانی دارد. دم کرده این سبزی برای درمان اسهال بسیار مفید است. پونه برای رفع عصبانیت خوب است و همچنین خاصیت اشتها آوری دارد و به هضم غذا نیز کمک میکند. برای درمان واریس خوردن پونه توصیه میشود.
– دمکرده پونه برای سرفههای مداوم و آسم مفید میباشد. 3 گرم در 100 سیسی آب جوش ده دقیقه دم کرده، روزی 3 استکان میل شود.
– برای تقویت لثه با سوخته پونه مسواک کنید.
– کسانی که غش میکنند پونه را استشمام کنند زیرا بوی آن مفید است.
– یک نسخه برای سوءهاضمه برگ نعناع 3 گرم + برگ آویشن 4 گرم + برگ پونه 3 گرم در 300 سیسی آب جوشانده بالای غذا یک فنجان میل شود.
– یک چای برای تقویت نیروی جنسی: پونه 30 گرم + مرزه 30 گرم + زعفران 1 گرم + فلفل هندی (سیاه) 3 گرم + فلفل سفید 3 گرم + فلفل قرمز 3 گرم آسیاب کرده مخلوط نموده هر دفعه 5 گرم در یک فلاکس ریخته سپس به اندازه 2 لیوان آب جوش در فلاکس ریخته تا شب به 3 نوبت محتوی میل شود.
– برای رفع لکههای پوست برگ تازه پونه را له کرده بهصورت ضماد روی پوست بگذارید.
– برای دور شدن حشرات پونه را بکوبید و بگذارید بوی آن در فضا پخش شود.
– بوئییدن پونه مقوی قلب است.
– خوردن زیاد پونه برای معده خوب نیست.
– کسانی که کرم کدو دارند پونه با عسل و کمی نمک مخلوط نموده قبل از غذا میل کنند.
– جهت رفع خارش دستگاه تناسلی با دمکرده پونه شستشو دهید 30 گرم در یک لیتر آب.
– کسانی که ضعف اعصاب دارند و دوست ندارند از داروی خوردنی استفاده کنند میتوانند 200 گرم پونه را در یک لیتر آب بجوشانند در حمام با اسفنج روی بدن بمالند و یا این که نیم کیلو پونه را در 5 لیتر آب بجوشانند در وان ریخته در آب آن به مدت 15 دقیقه استراحت کنند.
– پونه متعادل کننده و منظم کننده عادت ماهانه میباشد.
– کسانی که تنگی نفس دارند بوییدن پونه برای آنها مفید است.
– برای درمان ورمی که در اثر سرمازدگی به وجود آمده است پونه با کنجد مخلوط کرده در محل ورم بمالید.
– خانمهای آبستن زیاد پونه نخورند چون باعث سقط جنین میشود.
– برای سرفه و سرفههای پیدرپی 40 گرم پونه کوهی را در یک لیتر آب به مدت 15 دقیقه دم کنید بعد روزی 3 فنجان میل شود.
– برای درد مفاصل که در اثر نقرس میباشد ضماد پونه را به مدت 2 ساعت روی مفاصل بگذارید.
– پونه برای بیماری استسقاء مفید است.
– ضد بلغم است.
– روغن پونه از چین و چروک صورت جلوگیری میکند.
طرز تهیه روغن پونه: پونه تازه را در روغن مایع خیسانده مقابل آفتاب میگذاریم تا آب آن تبخیر شود یا این که کمی حرارت میدهیم در ظروف سربسته نگذارید چون اسانس آن عوض میشود سپس صاف کرده روغن را روی صورت میگذاریم.
– پونه ضد سودا است.
– برای قاعدگیهای دردناک از پونه بصورت دم کرده، استفاده کنید.
– برای از بین خارش و سیاهی پوست روغن پونه را به پوست بمالید.
– برای از بین بردن کک مک صورت پونه تازه را در سرکه ریخته سپس صاف نموده با احتیاط به پوست بمالید. طرزتهیه: پونه تازه خرد شده 200 گرم + سرکه 250 گرم + روغن بادام تلخ 50 گرم مخلوط نموده چند روز در آفتاب بگذارید، سپس صاف نموده از روغن استفاده نمایید.
– خالواش نوعی پونه است که در گیلان میروید. خوردن خام و یا دمکرده آن یک داروی خوب برای بیاختیاری ادرار میباشد در ضمن ضدعفونیکننده مجاری ادرار و رحم میباشد.
– کسانی که رنگ رخسار آنها زرد گشته است با جوشانده پونه صورت را شستشو دهند.
– برای تسکین درد سیاتیک پونه تازه را کوبیده در محل درد بهصورت ضماد بگذارید.
– اگر چنانچه زنبور یا عقرب کسی را گزید فوراً پونه کوبیده را روی محل نیش بگذارید، از دیدار پزشک فراموش نشود.
– برای کشتن کرم باغچه پودر پونه خشک شده را در باغچه بپاشید.
– پونه مخصوصاً نوع کوهی آن تنظیم کننده حرکات قلب است.
– گاهی اوقات کودکان شیرخوار، شیر مادر در معده آنها میبندد جهت درمان مادر از دمکرده چای پونه چند روز متوالی استفاده کند و روزی یک مرتبه یک قاشق چایخوری از چای پونه به کودک بدهد.
– برای درمان کبودی پوست که در اثر ضربه یا فشار به وجود آمده است ضماد پونه بگذارید و اگر لیموترش تازه بود روزی 3 عدد همراه غذا بخورید وگرنه روزی 3 قاشق آبلیمو میل شود.
– برای درمان بیاشتهایی 10 گرم پونه کوهی را در 500 سیسی آب جوش به مدت 20 دقیقه دمکرده صاف کنید با عسل شیرین شود و میل گردد.
نعنا یا نعناع گیاهی است از تیره دو لپه ای های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره نعناعیان می باشد و جز سبزی های خوراکی است. از محل گره های ساقه، ریشه هایی خارج می شوند که ساقه جدید را درست می کنند. بنابراین اگر شما فقط یک ساقه نعناع در باغچه خود بکارید، به زودی تمام باغچه شما پر از نعناع می شود. به همین دلیل در فارسی به آن هزارپا می گویند.
نعنایی که به عنوان سبزی خوردن مصرف می کنیم، با نعنایی که به صورت خودرو در کوه می روید متفاوت است. البته از نظر شکل ظاهری، بو، طعم و مزه تقریباً شبیه به هم هستند، ولی از نظر اثرات درمانی، نعنای کوهی قوی تر است.
البته خوردن نعنایی که پرورش داده می شود و به عنوان سبزی خوردن مورد استفاده قرار می گیرد، با غذای روزانه، مخصوصا ناهار توصیه می شود.
در مواردی که ناراحتی های معده وجود دارد، خوردن نعنای تازه نه تنها معده را ناراحت نمی کند، بلکه درمان کننده ی ناراحتی معده هم می باشد.
نعنای کوهی یا نعنای فِری، از نظر کاربرد و خواص از نعنای معمولی که پروزش داده می شود، بسیار عالی تر، قوی تر و مؤثرتر است.
این گیاه در دامنه ها و ارتفاعات متوسط رویش دارد. بو و عطر بسیار نافذی دارد و در کرم هایی که برای پوست ساخته می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه، گل های ریز و آبی رنگی دارد و قسمت های مورد استفاده این گیاه، گل، برگ و ساقه ی آن است.
نعنا دارای ماده ای به نام منتول است که احساس خنکی در دهان ایجاد می کند. مقدار منتول در نعناع بسته به نوع آن از 35 تا 55 درصد تغییر می کند که البته اگر نعناع دیر کنده شود، مقدار منتول آن تا حدود 30 درصد پایین می آید.
* نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشک است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است. از نعناع اسانس، روغن و تنتور تهیه می کنند که مصارف طبی مختلفی دارد.
* نعنا باد شکن است و گاز معده و روده را از بین می برد.
* تقویت کننده معده و بدن است.
* نعناع مسکن، آرام بخش و قاعده آور است.
* برای بی خوابی، کم خوابی و ناراحتی های شبانه یک داروی موثر است.
* استفاده از نعنا، درد شکم را برطرف می کند.
* نعناع برای درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا مفید می باشد.
* نعناع ناراحتی های عصبی را برطرف می کند.
* برای تسکین درد دندان، نعناع را در دهان گذاشته و بجوید.
* آشامیدن دم کرده نعناع و یا عصاره نعناع خونریزی سینه را قطع می کند.
* کمپرس نعناع درد سینه و پهلو را از بین می برد.
* نعناع کرم های روده و معده را می کشد.
* برای از بین بردن سکسکه و دل به هم خوردگی و استفراغ، نعنا را با انار ترش بخورید.
* نعناع ادرار را زیاد می کند.
* یک فنجان دم کرده گرم نعناع سینه را آرام می کند.
* برای رفع قولنج و دردهای روده، معده و هضم نشدن غذا، دم کرده نعنا بنوشید.
* برای از بین بردن گلودرد، دم کرده نعناع غرغره کنید.
* نعناع معرق است، بنابراین تب را پایین می آورد.
* در هنگام سرماخوردگی بینی را با دم کرده نعناع بشویید.
* نعناع بهترین دوست کبد است. کبد را تمیز کرده و صفرا را رقیق می کند و کلسترول خون را پایین می آورد. برای این مورد دم کرده نعنا را قبل از غذا بنوشید.
* برای رفع سردردهای میگرنی می توانید با مخلوط کردن مواد زیر، پمادی تهیه کنید و در نقطه ای که درد می کند، بمالید.
اسانس نعناع 3 گرم
روغن زیتون 2 گرم
لانولین 5 گرم
* برای رفع سردرد از کمپرس نعناع استفاده کنید. به این ترتیب که 10 قطره روغن نعناع را با یک لیوان آب سرد مخلوط کرده و در یک کاسه بریزید.
سپس یک پارچه که به اندازه پیشانی باشد در آن فرو برده و آب اضافی آن را بگیرید و روی پیشانی و شقیقه ها قرار دهید تا سردرد برطرف شود.
برای ضد عفونی کردن بینی، با مخلوط کردن 1 گرم اسانس نعناع و 40 گرم روغن بادام شیرین، محلولی تهیه کنید و پنج قطره در هر سوراخ بینی بچکانید.
اگر بدن شما خارش دارد مقدار 2 گرم اسانس نعناع را در 50 گرم وازلین ریخته، خوب با هم مخلوط کرده و در محل خارش بمالید.
اگر از بیماری روماتیسم و آرتروز رنج می برید، از روغن نعناع استفاده کنید، به این صورت که 2 قطره روغن نعناع را با یک قاشق سوپخوری روغن بادام مخلوط کرده و محل های دردناک را با آن ماساژ دهید.
یکی از فرآورده های نعناع، اسانس آن است که از تقطیر برگ و سرشاخه های گلدار نعنا تحت اثر بخار آب تهیه می شود و دارای 50 تا 70 درصد منتول می باشد.
اسانس نعناع که در کشور انگلستان تهیه می شود، شهرت خاصی دارد.
این اسانس به عنوان تقویت کننده معده، بادشکن، ضد عفونی کننده، رفع دل پیچه ی بچه ها و اسهال به کار می رود.
برای استفاده از اسانس نعنا کافی است که مقدار یک تا سه قطره از آن را با یک لیوان آب مخلوط کرده و بنوشید.
* اسانس نعناع را نباید به مقدار زیاد به کودکان و نوزادان خوراند، زیرا روی حرکات تنفسی و قلب اثر می گذارد و ممکن است خطرناک باشد.
* اگر اسانس نعناع به مقدار زیاد مصرف شود، فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع، استفراغ و درد معده می شود و حرکات دودی معده را از بین می برد.
* نعناع با تمام فوایدی که دارد، اگر زیاد مصرف شود سیستم گوارشی را تحریک می کند.
لذا اگر شما روزی دو تا سه فنجان دم کرده نعنا می نوشید، بهتر است بعد از دو هفته نوشیدن، چند روزی مصرف آن را قطع کرده و دوباره شروع کنید.
با توجه به اینکه استفاده از گیاهان دارویى در درمان بیمارى ها از روند کندترى نسبت به داروهاى شیمیایى برخوردار است، یعنی زمان طولانی تری وقت می برد، ولى طبق تحقیقات به عمل آمده، این روزها میزان مصرف این گیاهان نسبت به سال هاى قبل افزایش یافته و این مسئله نشان می دهد علی رغم درمان کندتر این قبیل گیاهان، عده اى از افراد به دلیل توجه بیشتر به موضوع سلامتى، این نوع درمان را به ضررهاى جانبى حاصل از داروهاى شیمیایى ترجیح داده اند و این گامى مهم در جهت زندگى سالم محسوب مى شود.
اگر شما نیز به این روش زندگى علاقه مندید پیشنهادهاى زیر مى توانند شما را در درمان گیاهى بیمارى سرماخوردگى و تبعات آن یارى دهند:
1- بُخور دادن از جمله رایج ترین اقدامات به هنگام بروز سرماخوردگى و مشکلات ناشى از آن مانند گرفتگى و خشکى مخاط بینى، سرفه و ... است و از آنجا که منابع گرمازا به خصوص از نوع متمرکز آن مانند شومینه و بخارى، هوا را خشک مى کنند، با کاربرد این لوازم، این مشکلات نیز افزایش مى یابند.
لذا همواره رطوبت مورد نیاز در اتاق را با قرار دادن کاسه یا کترى پُر از آب بر روى اجاق گاز یا بخارى و همچنین ریختن اندکى محلول اکالیپتوس در آن تامین کنید و یا اگر دستگاه بُخور دارید، به وسیله ی آن هواى موجود را مرطوب کنید.
علاوه بر این اقدام، بهتر است بیمار با ریختن مقداری محلول اکالیپتوس در ظرف آب جوش، بُخور دهد، به این شکل که با انداختن حوله اى بر روى سرش، صورت خود را بالای ظرف حاوی مواد بُخور بگیرد و تا حد امکان تنفس هاى عمیق انجام دهد تا بخارهای آب و هواى گرم، بیشتر و به طور مستقیم وارد مجارى تنفسى او شود. سپس در پایان، حوله را بر روى صورت خود کشیده و تا پایان خشک شدن رطوبت و عرق موجود در سر و صورتش، حوله را به همان شکل نگه دارد و به فضاى سرد وارد نشود.
البته علاوه بر گیاه اکالیپتوس، گیاهان دارویى دیگرى نیز وجود دارند که بُخور دادن آنها نیز در روند بهبودى این بیمارى بسیار تاثیرگذار است. در اینجا به چند نمونه از این گیاهان و همچنین طریقه استفاده صحیح از آنها اشاره خواهیم کرد:
الف- آویشن و گل بنفشه را به میزان مساوى مخلوط کرده و با مقدار مناسبى آب بجوشانید. بخارهاى ناشى از جوشیدن این مواد را بخور داده و باقى مانده محلول آن را پس از صاف کردن بنوشید.
ب- مقدارى ریحان و پونه خشک را به میزان مساوى با هم مخلوط کرده و درون کاسه اى پر از آب ریخته و در حالت جوش بر روى اجاق گاز بخور دهید (ترجیحاً از ریحان بنفش استفاده کنید).
ج- بخور مخلوط پر سیاوشان، آویشن و ریحان (هر کدام به میزان مساوى) در آب نیز براى سرماخوردگى بسیار مفید است. البته جوشانده این مخلوط را نیز به صورت خوراکى مى توان استفاده کرد.
2- براى کاهش سرفه و گلودرد و همچنین در برخى مواقع جهت جلوگیرى از گسترش سرماخوردگى، روزى چندبار یک لیوان آب جوشیده داغ و یک قاشق غذاخورى عسل و چند قطره آب لیموترش تازه را با هم مخلوط کرده و بنوشید.
3- براى از بین بردن خارش گلو، مکیدن چند عدد میخک بسیار مفید است.
4- شلغم نیز از جمله سبزى هایى است که خوردن آن همواره در روزهاى سرماخوردگى توصیه مى شود. رایج ترین طریقه استفاده از شلغم به صورت پخته با نمک یا شکر و یا مصرف آن در آش یا سوپ هاى ساده مخصوص بیمارى است، ولى بسیارى از افراد به خصوص بچه ها به جهت دوست نداشتن طعم پخته شلغم، از مصرف آن صرف نظر مى کنند، در حالى که با دو روش دیگر مى توان از خواص آنتى بیوتیکىشلغم بهره مند شد:
الف- شلغم را پوست کنده و به صورت خام بر روى سالاد فصل رنده کرده و میل کنید.
ب- پس از شستن شلغم، بدون پوست کندن، قسمت بالاى آن را با چاقو به صورت افقى برش بزنید. کمى از داخل شلغم را به وسیله قاشق مرباخورى گود کرده و فضاى خالى را با یک قاشق مرباخورى شکر پر کنید. سپس قسمت بریده شده را مانند در بر روى شلغم حاوى شکر قرار دهید. این کار را با چند شلغم انجام دهید. سپس آنها را درون کاسه اى در کنار هم چیده و به مدت یک شب تا صبح در یخچال بگذارید. پس از طى این مدت، هنگامى که در هر یک از شلغم ها را باز کنید، با محلول آب شلغم و شکر مواجه مى شوید. این شربت عصاره شلغم است.
شما مى توانید مانند دارو روزى چند بار از این شربت استفاده کنید.
5- اغلب افراد گل گاوزبان را به جهت تاثیرات آرام بخشى و تقویت کنندگی قلب آن مى شناسند، حال آنکه این ها خواص فرعى این گیاه محسوب شده و بیشترین خاصیت این گیاه بر روى سرماخوردگى است.
گیاه گل گاوزبان ضدسرفه، خلط آور و معرق است.
این گیاه را به همراه عسل دم کرده و یا از جوشانده ی آن استفاده کنید.
سبزی پلو را با نصف برنج مخلوط کنید و نصف برنج سفید را با قدری روغن مخلوط کرده در ته دیگ بریزید سپس هویج و کلم و نخود فرنگی و سیب زمینی سرخ شده را روی آن ریخته، قدری دیگر برنج سفید روی سبزیجات مزبور بریزید
مواد لازم برای تهیه پلو سه رنگ :
هویج ۳۷۵ گرم
سیب زمینی ۲۷۵ گرم
سبزی پلوئی مقداری
کلم پیچ قرمز ۵ برگ
نخود فرنگی ۷۵۰ گرم
برنج ۱۰۰۰ گرم
طرز تهیه پلوی سه رنگ :
هویج و کلم و سیب زمینی و نخود فرنگی را خرد کنید و سیب زمینیها را دو نصف نموده سرخ نمائید.
مقداری سبزی پلو را خرد کنید و کنار بگذارید.یک کیلو برنج را خیس نموده در آب جوش ریخته صافش کنید.
سبزی پلو را با نصف برنج مخلوط کنید و نصف برنج سفید را با قدری روغن مخلوط کرده در ته دیگ بریزید سپس هویج و کلم و نخود فرنگی و سیب زمینی سرخ شده را روی آن ریخته، قدری دیگر برنج سفید روی سبزیجات مزبور بریزید.
موقع کشیدن اول پلوئی که در آن هویج و غیره است بکشید سپسپلوسبزی را بکشید و آخر از همه پلو ساده را.
قدری زعفران سائیده شده هم رویپلوبریزید.